شعار سال: محمد حسن طالبیان، که در آیین گرامیداشت روز جهانی موزه و هفته میراث‌فرهنگی در سازمان میراث فرهنگی صحبت می‌کرد، با اشاره به تنوع موزه‌های ایجاد شده در سطح کشور از صنعت و مردم‌شناسی تا طبیعی و اصناف و موزه‌های هنری جدید مانند موسیقی و سینما گفت: این تنوع نشان می‌دهد رشد موزه‌های ما به سمت تحقق شعار امسال روز جهانی موزه‌ها می‌رود. بنابراین زمانی‌که درباره میراث فرهنگی حرف می‌زنیم باید درباره جامعیت آن صحبت کنیم.

او حفظ و صیانت از میراث‌فرهنگی را عاملی برای پایداری، خودباوری، امید، نشاط و صلح می‌داند و با بیان این‌که از سال ۱۹۷۷ و نامگذاری روز میراث فرهنگی، ایکوم هر سال یک شعار را پیشنهاد می‌کند تا فعالیت‌ها هدفمند شود، گفت: امسال موضوع موزه‌های تراپیوسته، رویکردها و مخاطبان جدید در دستور کار قرار دارد، این یعنی رفتن به سمت راه‌اندازی شبکه‌هایی که می‌توانند این پیوند را ایجاد کنند.

وی با بیان اینکه موضوع تراپیوسته سال ۲۰۰۱ برای تحولات الکترونیک و دیجیتال به کار گرفته شد، افزود: امسال این بحث مطرح شده که موزه‌ها نیز باید چنین نگاه جدیدی داشته باشند. از زمان حضور آقای مونسان به عنوان عالی‌ترین مقام این حوزه به مساله نرم‌افزار موزه‌ها و همزمانی آن با شعار امسال ایکوم، کمک می‌کند که بخشی از اعتبارات امسال را به سمت توسعه نرم‌افزاری موزه‌ها ببریم و مخاطبان موزه‌ها را بیش از گذشته کنیم.

طالبیان در ادامه با بیان این‌که در سال ۹۷ کمتر موزه‌ای را خواهید دید که صاحب وب‌سایت و ارتباطات مجازی نباشد، اضافه کرد: این مسائل جدا از بلیت الکترونیکی و حفاظت فیزیکی موزه‌ها نیست و باهم اتفاق می‌افتند.

معاون میراث فرهنگی همچنین به ارائه گزارش عملکرد این معاونت در سال میراث فرهنگی ۹۶ پرداخت و گفت: سال گذشته ۲۲ هزار قلم شی ساماندهی شده، ۶۰ هزار قلم شی در سیستم جام ثبت شده، بسیاری از مجموعه‌داران متقاضی شده و بسیاری دیگر هم مجوزشان آماده شده که در این سیستم قرار بگیرند، ۹۸ هزار قلم شی کارشناسی و ۱۳ هزار قلم شی مرمت شده است.

باید میراث فرهنگی را فراگیر کنیم

او با بیان اینکه پیش از این در حوزه ارتباطات جهانی بسیار ضعیف بودیم و کرسی‌های ایران‌شناسی‌مان را از دست داده بودیم، اظهار کرد: کارگاه‌های آموزشی کمی در سال گذشته برگزار شد، هر چند فاصله‌مان از استانداردهای جهانی هنوز زیاد است باید بکوشیم ارتباط بیشتری با مردم برقرار کرده و مشارکت مردم را بیشتر کنیم تا موضوع میراث فرهنگی فراگیر شود.

وی ادامه داد: امیدوارم امسال در حوزه‌های نرم‌افزاری، دیجیتال و تجهیز الکترونیکی موزه‌ها اقدامات خوبی انجام دهیم. معیار و ملاک ارزیابی موزه‌ها در سال جاری این مساله خواهد بود و موزه‌ای که امسال به سمت تجهیز الکترونیکی خود نرود از نظر ما کارش را خوب انجام نداده است.

او با همچنین با اشاره به برخی خبرهای تخریب بناهای تاریخی که در طول سال منتشر می‌شود، اظهار کرد:‌ در کنار آن کمبود اعتبارات و برخی تخریب‌ها جزو مشکلات ما در سال گذشته بود که تلاش داریم این مشکلات را رفع کنیم. خوشبختانه اعتبارات در اسفند سال گذشته رسید و براساس برنامه‌ریزی‌ها تا پایان تابستان اقدامات قابل توجهی انجام می‌دهیم.

معاون میراث فرهنگی با اشاره به انجام هزار پروژه مرمتی در سال گذشته گفت: احساس می‌کنم امسال می‌توانیم دو هزار پروژه مرمتی قطعی داشته باشیم و در کنارش قطعا پروژه‌های مرمتی دیگری با همکاری سایر نهادها وجود خواهد داشت.

طالبیان با اشاره به سایر اقدامات انجام شده در حوزه میراث فرهنگی گفت:‌ در این چند سال موتور ثبت آثار تاریخی شتاب بیشتری گرفته است همچنین در حوزه حریم آثار تاریخی قبلا هیچ کاری انجام نمی‌شد اما امسال اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده است هرچند هنوز از این روند راضی نیستیم اما معتقدیم این امر در حال شتاب‌گرفتن است. امسال هر کسی برای ثبت اقدام کند باید همزمان ثبت و حریم را انجام دهد.

او تاکید کرد: تلاش می‌کنیم تا محوطه‌ها و موزه‌ها زنده شده و به‌صورت مرتب مراجعه داشته باشند که این کار بسیار سختی است اما در این راستا تصمیم گرفتیم موزه ملی ایران با موزه‌های منطقه‌ای و مراکز استان‌ها متصل شده و به صورت یکپارچه نمایشگاه‌هایی در آنها برگزار شود.

وی ادامه داد: امیدوارم بتوانیم مراسم روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی را در سال‌های بعدی در شهرستان دیگری به جز تهران برگزار کنیم و این پیام را منتقل کنیم که ایران هر شهر و روستایش پایتخت میراث فرهنگی است.

امیدواریم احداث هزارمین موزه را جشن بگیریم

محمدرضا کارگر، مدیرکل موزه‌ها واموال منقول تاریخی نیز در این آئین با ابراز خوشحالی از وضعیتِ امروز موزه و موزه‌داری در کشور، گفت: با مرور ۳۰۰ سال تاریخ موزه‌داری جهان شاهد یک وضعیت مطلوب هستیم. موزه از مهمترین ارکان فرهنگی جامعه و معیار توسعه است. در واقع موزه هم محصول توسعه است و هم موجب آن.

وی ادامه داد: اگر وضعیت بشری را تصور کنیم، معتقدم که اگر موزه‌ها نبودند بسیاری از علوم هم امکان خلق‌شان نبود. چگونه هنر یا معماری می‌توانست شکل بگیرد اگر مکاتب هنری و پیشینه قبل خود را نمی‌دانست؟ ما چگونه می‌توانستیم جامعه متنوع فرهنگی در جهان داشته باشیم بدون موزه‌هایی که بتوانند این میراث را برای آینده جامعه حفظ کنند.

او با بیان این‌که جامعه‌ی آلزایمر گرفته، هیچ کارکردی ندارد؛ اظهار کرد: جامعه‌ای را تصور کنید که گذشته‌اش را به یاد نیاورد یا براساس نقل قول اشتباه دچار چه فاجعه‌ای خواهد شد. موزه‌ها امروز در تمام ارکان جامعه حضور داشته و هر علم و صنعت و هنری نیاز به حفظ گذشته خود دارد.

کارگر با بیان اینکه امروز کاملا این نیاز احساس می شود و موزه‌ها خودجوش و براساس نیاز اجتماعی شکل می‌گیرند، گفت: در بسیاری از روستاها افراد آثار تاریخی خانوادگی خود را به صورت خودجوش در یک موزه جمع می‌کنند که تبدیل به کانونی برای دورهمی و هم اندیشی می‌شود. در نهایت با توجه نسبت به این اتفاق، به آن‌ها مجوز می‌دهیم. امروز جامعه ایرانی به این نیاز رسیده که در حفظ هویت خودش بدون نیاز جدی به حمایت دولت بکوشد و این حفظ هویت در قالب راه‌اندازی موزه شکل می‌گیرد.

او افزود: پا به عرصه‌ای گذاشتیم که رشد موزه‌ها نسبت به قدیم قابل مقایسه نیست. در موزه‌ها خصوصی شاهد ۱۲۰ درصد رشد هستیم و مدیران میراث فرهنگی استان‌ها تائید می‌کنند که چقدر تقاضا از طرف بخش خصوصی و مجموعه‌دارها برای راه‌اندازی موزه‌ها می‌شود.

وی در ادامه با تاکید بر این‌که معتقدم حفظ و معرفی هویت احساس نیاز برای راه‌اندازی موزه است، ادامه داد: جامعه باید خود هویتش را حفظ کند. این آغاز یک حرکت عمومی برای راه‌اندازی موزه‌هاست. بسیار خوشحالیم که جامعه ما در مقابل این تهدید فراموشی راه درستی انتخاب کرده چراکه موزه پاسخی به نیاز به جاودانگی است.

مدیرکل موزه‌ها ادامه داد: اداره کل موزه‌ها و معاونت میراث فرهنگی، تلاش می‌کنند تا به جایگاهی در عرصه موزه‌داری برسیم که در مقایسه با تاریخِ خود، در سایر کشورها کارنامه قابل قبولی داشته باشیم. امیدواریم بتوانیم به زودی افتتاح هزارمین موزه را جشن بگیریم.

برگزاری نشست جهانی ادواری موزه‌شناسی در ایران

احمد محیط طباطبایی،رئیس ایکوم ایران نیز در سخنانی اظهار کرد: مشارکت و همراهی و همدلی مفهوم جدیدی در امور موزه‌هاست که امسال در تلاشیم با تکیه بر دنیای مجازی از آن استفاده کنیم. اگر سخت است و هزینه بسیار، به دنبال این هستیم که با استفاده از این فضا و ارتباطات نزدیکتر بتوانیم این همدلی را در فضای مجازی ایجاد کنیم.

او با بیان این‌که تعریف موزه در طول سال‌های مختلف تغییر کرده است، اظهار کرد: به خصوص از زمان تشکیل ایکوم تعاریف جدیدی از موزه ارائه شده است. تغییرات فنی، اقتصادی و اجتماعی باعث شده که نگرش ما به موزه تغییر کند. امروز تعریف موزه به اجتماعی‌تر شدنش نزدیک شده است و به نقش موزه در توسعه و تعامل اجتماعی می‌پردازد. موزه فقط حفاظت از اثر مادی تاریخی نیست بلکه سعی در شناخت تفکر و اندیشه آدم‌ها و نزدیک کردن آنها دارد. برای همین همه پدیده‌هایی که انسان خلق کرده در فضای موزه‌ای قرار می‌گیرد.

وی با تاکید بر اینکه نگاه موزه‌ای داشتن یعنی کسانی که به آینده فکر می‌کنند، گفت: پس اندیشه موزه دچار این تغییر و تحول شده است.

رئیس ایکوم ایران همچنین خبر داد: امسال نشست جهانی ادواری کمیته موزه شناسی با عنوان «موزه و تقدس» در تهران برگزار می‌شود تا تعریف جدیدتری از موزه‌داری را فراهم کنیم. انتخاب تهران نه به دلیل شکل موزه‌های ماست بلکه به دلیل نگاه ایرانی به گذشته خودش ترسیم شده است.

او ادامه داد: موضوع تقدس فراتر از موزه‌های مذهب و دینی است و شامل فعالیت در موزه نوعی رفتار مذهبی و مقدس گونه است. این رفتار مقدس در امر موزه‌داری نشان از فضای خاص موزه در دنیا امروز است

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری توریسم آنلاین ، تاریخ انتشار 26 اردیبهشت97، کدمطلب:47242، www.tourismonline.co