در هفته های اخیر و پس از نوسان نرخ ارز رسمی و بازار ثانویه، بازار محصولات پتروشیمی به ویژه( پت PET - ماده اولیه تولید بطری آب معدنی، روغن و مواد غذایی) دچار التهاب شده به طوری که علاوه بر افزایش قیمت، بازار با کمبود آن مواجه است.
در این میان برخی شرکت های تولید آب معدنی و ... ادعا کرده اند که به علت کمبود و گرانی پت و عدم امکان بسته بندی، ناچار شده اند که میزان تولید خود را کاهش دهند.
در مواجهه با این وضعیت، از یک سو مصرف کنندگان بخش پایین دستی می گویند، تولید و عرضه مواد اولیه کم شده است اما از سوی دیگر، عرضه کنندگان بخش بالادستی اعلام می کنند که با همه ظرفیت مشغول تولید محصولات اند و کاهشی در عرضه رخ نداده است.
بررسی ها نشان می دهد که هر 2 گروه درست می گویند و مشکل اصلی به دلالان و سوداگرانی باز می گردد که با سوءاستفاده از شرایط موجود و با تضییع حقوق مصرف کنندگان واقعی، مشغول خرید ارزان مواد اولیه در داخل و احتکار یا فروش گران به کشورهای همسایه هستند.
همچنین در بررسی علت کمبود و گرانی مواد اولیه بطری، رد پای تولیدکنندگان «پلی فرم» نیز دیده می شود.
تولیدکننده پلی فرم مواد اولیه پت را از بورس کالا گرفته و با انجام عملیات تکمیلی روی آنها باید مواد را آماده عرضه به کارخانه های تولید آب معدنی، روغن نباتی و .. کند، اما این مساله رخ نداده و تولیدات «پلی فرم سازان» به جای کارخانه های داخلی، به خارج از مرزها صادر شده است.
برای ریشه یابی عامل این کمبود در بازار پت که باعث مشکلات عدیده در صنایع آب معدنی، روغن و... شده است به سراغ بازیگران و نقش آفرینان این بازار یعنی تولیدکنندگان بالادستی، بورس کالا و مصرف کنندگان نهایی بخش پایین دستی رفتیم.

** انگشت اتهام مصرف کنندگان به سوی پتروشیمی های بالادستی
فعالان صنایع پایین دستی پتروشیمی و تولیدکنندگانی که با مواد اولیه سر و کار دارند، می گویند نوسانات نرخ ارز، باعث افزایش تمایل به صادرات محصولات پتروشیمی ها شده به طوری که آنها برای کسب درآمد بیشتر، کمتر محصولات خود را در بورس عرضه می کنند؛ از این رو تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی مرتبط با این محصولات با مشکل روبرو شده است.
«حمید صمدی» رئیس انجمن تولیدکنندگان ظروف یکبار مصرف در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: بهای مواد اولیه ظروف یکبار مصرف نسبت به پارسال تقریباً 2 برابر شده است.
وی اظهار داشت: بیشتر مواد اولیه ما داخلی است و افزایش قیمت به پتروشیمی ها برمی گردد که خوراک را ارزان تر می گیرند اما نرخ محصول را بالاتر می گذارند و برخی نیز برای اینکه گرانتر بفروشند، در بورس کمتر عرضه می کنند.
رئیس انجمن تولیدکنندگان ظروف یکبار مصرف، صادرات مواد اولیه، افزایش قیمت دلار، کاهش عرضه مواد اولیه در بورس و رقابتی شدن آن را از دیگر دلایل گرانی مواد اولیه عنوان کرد.
صمدی با یادآوری اینکه ظروف یکبار مصرفی پلیمری و سلولزی هستند، گفت: سالانه بیش از یک میلیون تن مواد پلیمری در تهیه ظروف یکبار مصرف استفاده می شود.
رئیس انجمن تولیدکنندگان ظروف یکبار مصرف با اعلام اینکه فعالان زیادی در این صنف مشغولند، مشکل مهم دراین صنف را گرانی ظروف دانست و تاکید کرد که کمبودی در بازار ظروف یکبار مصرف نداریم.
«پیمان فروهر» دبیر انجمن تولیدکنندگان آب‌های معدنی و آشامیدنی نیز در گفت وگو با ایرنا، از افزایش 20 درصدی قیمت این محصول خبر داد و گفت: با توجه به افزایش 370 درصدی قیمت مواد اولیه برای کارخانجات تولیدی و بسته بندی آب معدنی و نقش 60 درصدی آن در قیمت نهایی آن، «اصلاً ما نباید آب معدنی تولید کنیم».
وی با بیان اینکه مشکل تامین مواد اولیه کارخانجات آب معدنی از سه ماهه آخر پارسال شروع شد، گفت: این وضعیت با بروز نوسان های ارزی ادامه یافت که منجر شد پتروشیمی ها مبنا را نرخ ارز رسمی (4200 تومان) قرار دهند.
فروهر اظهارداشت: «برخی مواد اولیه را خریدند و به صورت خام صادر کردند یا ارز آن را فروختند و برخی دیگر نیز مواد را به پلی فرم (ماده اولیه تولید بطری) تبدیل و سپس صادر می کنند».
وی افزود: البته یک عده دلال نیز وجود دارد که مصرف کننده واقعی نیستند و این مواد اولیه را می خرند و با توزیع در بازار اختلال به وجود می آورند
دبیر انجمن تولیدکنندگان آبهای معدنی و آشامیدن بزرگترین چالش این حوزه را تهیه ماده اولیه تولیدی بیان کرد و گفت: این مواد در بازار وجود ندارد و اگر هم باشد 400 درصد نسبت به پارسال افزایش قیمت داشته است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار3مرداد97، کد خبر: 82981008 ، www.irna.ir