شعار سال: امروزه رمزینه ارزها در بسیاری از کشورهای جهان شناخته شده‌اند. یکی از مصادیق آنها هم بیت‌کوین (ارز مجازی) است که طی سال‌های اخیر استخراج آن در ایران به سبب دسترسی به برق ارزان رواج یافته است. اما هنوز مشخص نیست که آیا ایران این موضوع را به رسمیت می‌شناسد یا خیر؟

در شرایطی وزارت نیرو با توسعه فعالیت این واحدها به‌دلیل مصرف مستمر برق و فشار میزان تولید و شبکه توزیع مخالف است و خواهان اعمال تعرفه ویژه برای تمامی واحدهایی است که به‌صورت مخفیانه اقدام به استخراج می‌کنند، خبرگزاری تسنیم، گزارش کرده است که در حال حاضر امکان واردات رسمی بیت ماینرها هم وجود داشته و حتی ارز نیمایی نیز برای واردات این کالاها تخصیص یافته است.

با وجود ثبت سفارش و تخصیص ارز، هنوز هیچ ماینری به‌صورت قانونی از گمرک ترخیص نشده است. رضا سعیدی سرپرست دفتر واردات و مناطق آزاد و ویژه گمرک درگفت‌وگو با این خبرگزاری، در رابطه با موضوع واردات دستگاه‌های ماینر تولید‌کننده ارز دیجیتال اظهار داشت: اصل موضوع به نحوه ثبت سفارش این کالا بازمی‌گردد تاکنون کالایی تحت عنوان ماینر از گمرکات ترخیص نشده است. طی روزهای اخیر دو مورد از بیت ماینرها ثبت سفارش از سازمان صمت خراسان رضوی دریافت کرده‌اند که از نظر ما تعرفه دریافت شده نادرست است که باید ثبت سفارش آنها اصلاح شود.

در همین حال، وزارت ارتباطات خواستار صدور پروانه قانونی برای استخراج‌کنندگان بیت‌کوین شده است.

فروش آزادانه ماینر

در حالی وزارتخانه‌های مختلف مواضع مختلفی نسبت موضع فعالیت ماینرها دارند، روایت دیگری از بازار فعالیت کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند وجود دارد.

خبرنگار «ایران» به سراغ برخی از این سایت‌ها و فروشنده‌ها رفت. فروش آزادانه این دستگاه‌های ماینر و تجهیزات و قطعات مربوط به آن قطعاً کار وزارت نیرو را سخت‌تر خواهد کرد. درج نماد اعتماد الکترونیکی در این سایت‌ها موضوعی جالب است. قیمت دستگاه‌های فروشی که بعضاً با ضمانت‌های چندماهه هم دارند، هم بسته به قدرت و توانی که در استخراج بیت‌کوین داشتند و درآمدی که ایجاد می‌کردند، متفاوت بود. برخی از دستگاه‌ها کارکرده بودند و برخی نو.

یکی از فروشندگان به خبرنگار ما می‌گوید که هر تعداد دستگاه ماینر درخواست داده شود، توان تأمین آن را دارد. این فروشنده ماینر، برق ارزان در ایران را یکی از امتیازات برای استخراج بیت‌کوین برمی شمارد و توضیح می‌دهد: «ماین کردن، کسب و کار مدرن و درآمد زایی است و هزینه دستگاه‌هایی که ما می‌فروشیم متفاوت است. این پول خرید اولیه در کمتر از 5 ماه بازمی گردد و پس از آن سود خالص است.»

یکی دیگر از فروشندگان اینترنتی سفارش می‌کند که برق مصرفی آن ترجیحاً بهتر است از کشاورزی باشد و اظهار می‌کند: «مشتریان دستگاه ماینر در ایران روزبه روز در حال افزایش هستند. اما بیشتر کسانی هستند که دارای مکان و دسترسی به برق ارزان هستند. این کسب و کار چندان برای بخش خانگی جذاب نیست. چراکه یک دستگاه به تنهایی شبانه روز صدایی شبیه به صدای جاروبرقی ایجاد می‌کند و تحمل آن راحت نیست.» وی ادامه می‌دهد: «دستگاه ماینر باید شبانه روز کار کند و اینترنت و برق آن نباید قطع شود. خیلی‌ها توانسته‌اند این شرایط را در سال‌های اخیر فراهم کنند و با توجه به ارزان بودن برق در ایران سود کلانی به دست بیاورند.»

به گفته این فروشندگان، تب خرید دستگاه‌های ماینر در ایران ابتدا بسیار اندک بود، اما افزایش بیکاری و طمع کسب سودهای بدون فعالیت باعث شد که این موضوع بتدریج در کنار نبود نظارت بر فعالیت مخفیانه و غیر مجاز این افراد، توسعه یابد. فروش آزادانه و بدون واهمه فروشندگان ماینر و عدم نظارت بر کسب و کارهای اینگونه در فضای مجازی باعث شده است که بسیاری از جویندگان دستگاه‌های بیت‌کوین ساز به فروشندگان آنها مراجعه کنند.

به گزارش ایسنا، خبرنگار این خبرگزاری به نقل از فروشندگان ماینر گزارش کرد، «ابتدا باید یک کیف پول برای خود درست کنید و این دستگاه را به یک استخر برای نیرو گرفتن وصل کنید. زمانی که دستگاه به برق متصل می‌شود، شروع به کار و استخراج بیت‌کوین می‌کند و درآمد روزانه‌ای که این استخراج به دلار ایجاد می‌کند، به کیف پول شما وارد می‌شود.» این خبرگزاری به نقل از اپراتور سایت فروش ماینر که به گفته‌ خودش تجربه‌ای سه ساله در این حوزه دارد، می‌گوید: «استخراج بیت‌کوین از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت نوعی صنعت شناخته شده و این دستگاه‌ها از گمرک وارد کشور شده و قانونی هستند و اینکه با خرید یک ماینر چه سودی نصیب افراد می‌شود هم به دستگاهی که توان استخراج بیشتری داشته باشد و البته ارزش بیت‌کوین بستگی دارد.»

موضوع دیگر هم خرید و فروش بیت‌کوین است و اینکه چطور با استخراج بیت‌کوین می‌توان درآمدزایی کرد که فروشنده این دستگاه‌ها در پاسخ به این سؤال گفت: «بعضی صرافی‌ها هستند که بیت‌کوین را به دلار یا ریال تبدیل می‌کنند.»

وزارت نیرو: تعرفه را اصلاح کنید

اطلاعاتی به دست خبرنگار ما رسیده است که نشان می‌دهد برخی از استخراج‌کنندگان ارز مجازی نه تنها از برق ارزان کشاورزی و صنعت استفاده می‌کنند، بلکه در حال سوءاستفاده از برق رایگان برخی از مراکز یا در بعضی از موارد برق دزدی نیز هستند. این مسأله در شرایطی که تابستان‌ها احتمال کمبود برق و خاموشی قوت می‌گیرد، وزارت نیرو را حساس کرده است و باعث شده که این نهاد در برخورد با استخراج بیت‌کوین پیشگام شود.

مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق در این باره به «ایران» می‌گوید: «استخراج ارز دیجیتال در شرایط کنونی به مثابه قاچاق سوخت است. چراکه برق در ایران تعرفه یارانه‌ای دارد.»

وی ادامه می‌دهد: «قیمت استخراج هر بیت‌کوین در جهان حدود ۷۰۰۰ دلار است و برای هر بیت‌کوین ۷۲ هزار کیلووات ساعت برق مصرف می‌شود. ایران یکی ازکشورهای دارای برق ارزان جهان است و به‌دلیل یارانه‌ای بودن انرژی سود استخراج هر بیت‌کوین بالاتر نیز می‌رود. اما ما پیشنهاد داده‌ایم که این بخش اگر قرار است به فعالیت خود ادامه دهد باید مطابق تعرفه برق صادراتی پول آن را پرداخت کنند.» رجبی مشهدی می‌گوید: «بیش از دو هفته از قطع برق این بخش که در حال سوءاستفاده از انشعاب غیرمجاز هستند، می‌گذرد. تخمین زده می‌شود که مصرف این بخش حدود 500 مگاوات باشد. اما اگر چاره‌ای برای آن نیندیشیم و تعرفه‌ها را در این قسمت اصلاح نکنیم احتمال افزایش مصرف این بخش تا 2 هزار مگاوات وجود دارد.»

مخالفان و موافقان چه می‌گویند

در حال حاضر، در کشور دو نگاه به این تجارت پرسود وجود دارد. برخی معتقدند که باید به سمت ترویج ارز مجازی رفت و برخی نیز مخالف این موضوع‌اند.

حتی وزارت نیرو اخیراً درخواستی به هیأت دولت داده که یا این بخش را به رسمیت بشناسید و نرخ تعرفه برق آن را صادراتی در نظر بگیرید یا توقف استخراج بیت‌کوین را در برنامه‌ها قرار دهید.

به دنبال طرح این مباحث و نزدیک شدن به اوج مصرف برق، شرکت توانیر در دو هفته اخیر به‌دنبال کشف مراکز استخراج و قطع برق آنها افتاد. چراکه برق مصرفی این بخش یارانه‌ای و ارزان است و اغلب استخراج‌کنندگان از تعرفه‌های پایین بخش‌های کشاورزی و صنعتی سوءاستفاده می‌کنند تا سود خود را به حداکثر برسانند.

اما از سوی دیگر موضوعی که جلب توجه می‌کند فروش آزادانه و حتی دارای مجوز ماینر (دستگاه استخراج بیت‌کوین) و تجهیزات جانبی در سایت‌هاست. برخی از آنها حتی دارای نماد اعتماد الکترونیکی هستند. ظاهراً وزارت صمت برخلاف وزارت نیرو چندان با این موضوع مخالف نیست و آماده است که مراکز استخراج بیت‌کوین را واحد تولیدی به حساب آورد.

در این خصوص بانک مرکزی به‌عنوان یک نهاد مرتبط با رمزینه ارزها هنوز موضع رسمی در این خصوص نگرفته است. برخی معتقدند که بیت‌کوین می‌تواند در شرایط تحریم به کمک بانک مرکزی بیاید و برخی از موانع را بردارد. چراکه بسیاری از کشورهای جهان این ارز را به رسمیت پذیرفته‌اند و با آن داد و ستد می‌کنند. مفهوم این موضوع، حرکت اقتصاد به سمت سازوکارهای دیجیتالی است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد ، تاریخ انتشار 15تیر 98، کد خبر: 515666، www.iran-newspaper.com