شعار سال: همزمان با آغاز عرضه‌های بزرگ سهام در قالب صندوق‌های سرمایه گذاری ETF در بورس، حالا، اما اقتصاددانان و تحلیلگران نسبت به این نوع از واگذاری خُرده می‌گیرند و آن‌را علاوه بر اینکه دارای اشکال و ایراد میدانند بلکه تاکید دارند این نوع از واگذاری‌ها که با حفظ مدیریت دولت در صندوق‌ها همراه است، ممکن است چالش‌های متعددی پیش روی اقتصاد ایران قرار دهد.

برخی حتی از آن با عنوان خشت کج واگذاری و برخی از آن با عنوان فرصت سوزی در چابک سازی یاد می‌کنند. در این خصوص «دنیای بورس» به سراغ فعالان بازار سرمایه رفته تا بداند که آیا آغاز عرضه بزرگ سهام به مذاق بورس بازان خوش آمده است و اساسا از نگاه آنان ابهامات این عرضه بزرگ در چیست. در زیر نظرات مربوط به فعالان بازار سرمایه آمده است:

مساله اصلی بازار چیست

همایون دارابی | فعال بازار سرمایه

ETF‌های سهام دولتی از چند نظر قابل توجه است اول اینکه نفس رویکرد دولت به فروش سهام به عنوان یک روش سالم جبران کسری بودجه که آثار تورمی ندارد قابل تقدیر است هر چه دولت سهام شرکت‌های بیشتری را در بازار عرضه کند هم گام بلندی برای کاهش تصدی گری دولتی به شمار می‌رود بخصوص که نحوه قیمت گذاری و تخفیف لحاظ شده کاملا به نفع خریداران است، اما در همین حال ابهاماتی نیز وجود دارد مساله بازار گردانی این صندوق اهمیت دارد به‌خصوص اگر قیمت سهام در بازار کاهش پیدا بکند از این رو راهکار بازار گردانی و حفظ نقدشوندگی صندوق دارای اهمیت است.

در همین حال ساختار کنونی صندوق در برگیرنده تداوم مدیریت دولتی علی رغم فروش دارایی و سهام بنگاه‌های لحاظ شده در پرتفوی این صندوق هاست از دید بخش خصوصی موضوع واگذاری مدیریت دارای اهمیت است، چون در سایه واگذاری مدیریت و افزایش بهره وری است که دارندگان یونیت‌های این صندوق‌ها می‌توانند بازدهی مناسب و بلند مدتی را تجربه کنند.

نکته مغفول کجاست

مهدی طحانی | مدیریت سرمایه کیان

نفس واگذاری بخشی از مالکیت دارایی به مردم توسط دولت کار درستی است. البته از دید برخی هم شیوه مدیریت دارایی توسط دولت نیز با توجه به تجربه بخش خصوصی در این عرصه که نتوانست کار به درستی انجام شود و حتی در جایی بقای شرکت‌ها را هم به مخاطره انداخت، میتواند قابل دفاع باشد. اما کاش دولت در مراحل قبل‌تر فراخوان عرضه بلوک‌های سهام را میداد تا افراد حرفه‌ای بلوک‌ها را خریداری می‌کردند بعد برنامه‌های دیگر عرضه طراحی میشد.

البته نفس اینکه دولت به سمت خرده فروشی‌ها رفته است، به نظر روش خوبی است، اما نکته اینجاست که بازار سرمایه دست دولت را به اصطلاح خوانده است؛ قبل از هر چیز باید بازار سهام آماده مقوله عرضه‌ها می‌شد، بعد مردم یونیت‌های سرمایه گذاری را با سنجیدن رویکرد و نگاه بلندمدت بخرند تا از احساس سرخوردگی سرمایه گذار و حاکم شدن هیجان در بازار به دور بود.

در واقع می‌توان گفت با این نوع از رفتار، جامعه سرمایه گذار به سمت شناسایی سود در کوتاه مدت سوق داده میشود. البته در شرایط کنونی اقبال بازار به سمت سهام بزرگ چرخیده و همین مساله سهام کوچک را نیز با خود رشد داده و در مجموع به نظر از بنیادی شرایط را بهتر کرده است.

دولت باید راهکاری ارایه دهد که افزایش قیمت شرکت‌ها در ترازنامه آن‌ها دیده شود تا سرمایه گذار حرفه‌ای با نگاه بلندمدت به بازار نگاه کند، در واقع نکته مغفول این است که قیمت‌ها شاخص و راهنمای واقعیت اقتصادی نیست و همین میتواند ما را با خطا روبه رو سازد.

پرسش اصلی چیست

حسن رضایی‌پور | کارشناس بازار سرمایه

پذیره نویسی و واگذاری سهام بانک‌ها در قالب صندوق سرمایه گذاری در حالی آغاز شد که برای فعالان همچنان ابهاماتی در این واگذاری از دید فعالان بازار سرمایه وجود دارد.

نخست اینکه مطابق دستورالعمل پذیره نویسی، صدور و ابطال صندوق‌های سرمایه گذاری ارکان صندوق، نحوه اداره وجوه و … در قالب امید نامه برای سرمایه گذاران منتشر می‌شد. چرا که مدیریت صندوق نقش تعیین کننده در بازده دارایی‌های صندوق دارد. همچنین اداره دولتی صندوق با وضعیت قبل تفاوتی نخواهد داشت و صرفا تامین مالی برای دولت اتفاق افتاده است.

روند تاسیس، تامین مالی و تملک سهام به گونه‌ای اتفاق افتاد که حجم واحد‌های سرمایه گذاری صندوق مشخص نشده و آورده (میزان سهام موجود در صندوق) یا ارزش سرمایه گذاری در هنگام پذیره نویسی برای سرمایه گذار مشخص نیست. به گونه‌ای که با هیچ تحلیلی نمیتوان به ارزش واحد‌های سرمایه گذاری صندوق رسید. ابهام در محاسبه ارزش واحد‌های سرمایه گذاری ابهام دیگری در محاسبه تخفیف ۲۰ درصد برای سرمایه گذار بوجود آورده است.

همچنین با توجه به رشد ۱۰ روز قبل از پذیره نویسی (همزمان با اطلاع رسانی دولت برای پذیره نویسی) قیمت سبد سهام ارائه شده بیش از ۴۰ درصد رشد داشته است. حال این سوال مطرح است که با توجه به صف‌های سنگین تشکیل شده در این مدت مستقیما سهم به متقاضیان واگذار نشد؟

۴ نکته که باید بدانیم

پیمان حدادی | کارشناس بازار سرمایه

در خصوص عرضه و فروش سهام بنگاه‌های دوتی به مردم از طریق صندوق ها، یادآوری ۴ نکته ضروری می‌نماید:

۱٫ نخستین نکته مقوله قیمت سهام یا قیمت صندوق هاست. آیا قیمت فعلی سهام ارزنده است؟ در واقع آیا قیمت زیر ارزش ذاتی یا بالای ارزش ذاتی بازار قرار دارد؟ با لحاظ کردن تمام شرایط و تمامی عوامل دخیل و اثرگذار در ارزش گذاری سهام با مبنای P/E (حتی در قیاس با نرخ‌های دیگر بازارها) این قیمت به نظر فارغ از گران بودن یا ارزان بودن آن، برای مردم یا سرمایه گذار جذاب نیست.

۲٫ نکته دوم حمایت دولت از قیمت سهام یا صندوق‌ها در زمان ریزش بازار است که معلوم نیست با چه سازو کاری و چگونه و توسط کدام بازیگردان از سهم حمایت میشود.

۳٫ نکته سوم بحث نگه داشتن مدیریت صندوق‌ها و سهام در عین انتقال مالکیت صندوق‌ها است. این شیوه بدین معناست که مالکیت دارایی برای مردم، اما اختیار و مدیریت آن در دست دولت است؛ به طور مثال ساده فرض کنید که یک نفر خودرویی دارد، اما کسی دیگری از آن استفاده کند و سوار آن میشود و او تنها مالک خودرو است. در این حالت حتی در زیان و ضرر دارایی دولت، چون مالک نیست اساسا مشکلی برایش پیش نمی‌آید و زیانی هم نمی‌بیند و این مردم هستند که متحمل خسران می‌بینند.

۴٫ معلوم نیست با فروختن واحد‌های صندوق چقدر به فکر درآمدزایی مردم هستیم. شما فرض کنید حتی اگر از جمعیت ۸۰ میلیون نفری، ۱۷ میلیون نفر بتوانند یک واحد صندوق یک میلیون تومانی بگیرند، با فرض شرایط رشدی بازار (بدون لحاظ کردن متغییر‌های داخلی و خارجی) در نهایت و حداکثر ۱۰۰ درصد هر واحد صندوق سود کسب کند که معادل یک میلیون تومان خواهد بود. آیا واقعا دولت مردم را وارد بازاری می‌کند که تنها یک میلیون تومان سود کند. به نظر نمی‌رسد این نرخ سود برای مردم جذابیت داشته باشد. زیرا که از لحاظ ریالی چیزی عایدشان نمیشود و به همین دلیل جذاب نمی‌نمایاند.

شعار سال،  با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از سایت خبری رادیو سهام، تاریخ انتشار 15    اردیبهشت    99، کد خبر:    266578، www.radiosaham.ir