شعارسال: آخر هفته گذشته گزارشی از رویترز که در آن مدعی شده بود آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در گزارشی به شورای امنیت خبر داده که موشکهای شلیکشده به سمت عربستان «منشاء ایرانی» داشتهاند، نظر همه را به خود جلب کرد.
این اتفاق در ادامه ادعاهای عربستان و مقامات آمریکایی افتاد که سلاحهای ایرانی و ایران را عامل حمله سال گذشته به آرامکو میدانستند.
این در حالیست که کشورمان این ادعا را بارها رد کرده و حوثیهای یمن از همان روز اول مسئولیت کامل حملات به آرامکو را به عهده گرفتند.
این گزارش در حالی قرار است منتشر شود که تحریمهای تسلیحاتی ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، لغو خواهد شد. برخی معتقدند این گزارش میتواند ایران را در وضعیت ناخوشایندی قرار دهد.
نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد با انتقاد از گزارش ناقص و غیرحرفهای دبیرکل سازمان ملل متحد مبنی بر نقش داشتن ایران در حمله نیروهای یمنی به تأسیسات نفتی عربستان، این گزارش را مبتنی بر ادعاهای سیاسی و اطلاعات گمراهکننده خوانده است.
مجید تخت روانچی نماینده دائم ایران در سازمان ملل در توئیترش در واکنش به گزارش دبیرخانه سازمان ملل، این دبیرخانه را فاقد ظرفیت، تخصص و دانش لازم برای انجام تحقیقات خواند و گفت: آمریکا با تاریخچه عداوت با ایران، در صندلی راننده نشسته تا «ارزیابی» سازمان ملل را شکل دهد.
صباح زنگنه، کارشناس امور خاورمیانه در مورد گزارش تازه سازمان ملل به گفتگو نشست:
به نظر میرسد که گزارشی که سازمان ملل تهیه کرده و منتشر خواهد شد، تبعاتی برای ایران در پی داشته باشد. بر اساس ادعای این گزارش که تهران البته آن را رد کرده است، رد پای سلاحهای ایرانی در حمله به آرامکو دیده میشود. این تبعات برای جمهوری اسلامی چه خواهد بود؟
گزارشی که خبرگزاری رویترز از آن حرف زده است، جزء گزارشهای دورهای سازمان ملل است که هر شش ماه یک بار انجام میگیرد تا همه تغییر و تحولاتی که در حوزه موشکی رخ میدهد را بررسی کرده و به اطلاع شورای امنیت برساند.
برای ایران به دلیل افزایش توانمندی موشکی و پیشرفتها از نظر فنی، این گزارش به عنوان یک گزارش اطلاع رسانی مطرح شده است. جمهوری اسلامی ایران هم میتواند در ازای انتشار چنین موضوعی به بیان مواضع و مدارک خود بپردازد.
این نوع گزارشها اغلب از نظر بعد سیاسی که دارند مهم تلقی میشوند. مشخص است که برخی از کشورهای معین، به دنبال طرح این موضوع از آن سوءاستفاده خواهند کرد؛ و قصد استفاده تبلیغاتی علیه ایران را دارند. اما بر اساس قوانین بین المللی تا جایی که ایران مقررات تسلیحانی را رعایت کند، رفتارش تخلفی به حساب نمیآید و بر اساس مواردی صرفا تبلیغاتی بر ایران حکم نخواهند کرد.
ایران پیش از این اعلام کرده بود که مانعی برای مذاکره با عربستان بر سر حل اختلافات نمیبیند. از سوی دیگر سعودیها که در باتلاق جنگ یمن هستند، در ماههای گذشته تحرکاتی برای نزدیک شدن به ایران از خود نشان میدادند. گزارش سازمان ملل چه وضعیتی را میان تهران و ریاض ایجاد میکند؟
عربستان قبل از اینکه ایران به موشکهای میان برد و دوربرد دسترسی داشته باشد، تعداد زیادی موشک با بردهای دوهزارکیلومتری خریداری کرده است. اگر قضاوت عادلانهای صورت گیرد، عربستان باید به دلیل اینکه کشورش را به پارکینگ تسلیحاتی بدل کرده، باید مواخذه شود. عربستان از حمایت هوایی و اطلاعاتی آمریکاییها برخوردار است و به همین دلیل موردی برایش پیش نیامده که بخواهد از خود با موشکهایی که خریده دفاع کند.
از سوی دیگر باید بدانیم که در عربستان نیت سیاسی درستی برای مذاکره با ایران و حل مشکلات وجود ندارد. اگر چنین ارادهای وجود داشته باشد، چنین گزارشی نمیتواند آن را بهم بزند. آنچه در عربستان ضعیف است، عدم اراده سیاسی برای توافقی منطقهای است. عربستان سومین کشور جهان از نظر خریدهای تسلیحاتی است و این وضعیت با ایران اصلا قابل مقایسه نیست. این در حالیست که ایران هم مرزهای طولانیتر وخطرناک تری با کشورها دارد و هم تهدیدهای بیشتری شامل حالش میشود.
ایران میگوید که سازمان ملل استقلال لازم برای انتشار چنین گزارشی را ندارد. به نظر میرسد که لابیهای ریاض و واشنگتن در تهیه این گزارش موثر بوده اند. در موقعیتی که ایالات متحده خواهان ادامه تحریمهای تسلیحاتی ایران و دخالت در قطعنامه ۲۲۳۱ است، احتمال تاثیر لابیها بر روی متهم کردن ایران را چقدر میدانید؟
سازمان ملل در کمیتههای فرعی خود کمک بگیر عربستان است و این کمکهای مالی از سوی سعودیها میتواند در نوع گزارش نویسی تاثیر بگذارد. هم در کمیته حقوق بشر و هم در برخی از کمیتههای تسلیحاتی چنین چیزی وجود دارد و بنابراین این کمکها میتواند ذائقه گزارش نویسان را تحت تاثیر قرار دهد.
در شرایط فعلی که ریاض در جبهه آمریکاست، چنین دخالتهایی برای انتشار یک گزارش علیه ایران، کار دور از ذهنی نیست.
ایران در قبال ادعای مطرح چه واکنشهایی میتواند نشان دهد؟
ایران باید توضیح بدهد که سیاستهای جمهوری اسلامی بر مبنای دفاعی است و قصدی برای تهاجم ندارد. نوع تسلیحات ایران هم تدافعی است. این وضعیت حتی قابل مقایسه با میزان سلاحی که در کشورهای منطقه خریداری میشود نیست. تهدیدهایی، چون وجود رژیم صهیونیستی، دشمنی آمریکا و خطرهای تروریستی ایران را تهدید میکند و طبیعی است که نیاز به سلاحهای تدافعی دارد.
از سوی دیگر اتفاقی که افتاده است، مشخص است که نتیجه تجاوز نظامی عربستان به یمن است و اقدام حوثیها پاسخی به آن تجاوز بوده است و در حقیقت آغازگر این وضعیت خود عربستان بوده.
گزارشی که منتشر شده بیشتر جنبه فشار سیاسی و جنگ روانی دارد. آمریکا به خاطر اینکه در پاییز قرار است ایران مجاز به خرید و فروش سلاح باشد، نگران است. از سوی دیگر این کشور به دلیل رفتاری که از خود در گذشته و حال نشان داده از بازار ایران محروم است و تهران برای خرید سلاح بعد از لغو تحریمهای تسلیحاتی به سراغ چین و روسیه خواهد رفت.
آمریکا با ابزار عربستان میخواهد از این وضعیت استفاده کند تا مانع از خرید سلاح از سوی ایران شود. اما به نظر میرسد که پکن و مسکو اجازه پیروزی ترامپ را در شورای امنیت نخواهند داد.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی اعتمادآنلاین، تاریخ انتشار: 24 خرداد 1399، کد خبر: 411797، www.etemadonline.com