شعار سال: تجهیز سوم خرداد به سامانه الکترواپتیکی علاوه بر اینکه توانمندی این سامانه در محیطهای جنگ الکترونیک را افزایش میدهد موجب میشود تا پرندههای رادار گریز هم توسط آن کشف و رهگیری شوند.
امروزه با پیشرفت روز افزون دانش و فناوری نظامی، سبک جدیدی از نبرد مبتنی بر استفاده از تسلیحات هواپایه دوربرد که در ادبیات نظامی به تسلیحات دورایستا مشهور هستند متداول شده که تهدیدات جدی را برای کشور هدف در صحنه نبرد ایجاد میکند.
هرچند ورود تسلیحات دورایستای هواپایه به صحنه نبرد موضوع خیلی جدیدی نیست، اما استفاده از آنها در نبردهای امروز رنگ و بوی تازه تری به خود گرفته و تسلیح جنگندهها و بمب افکنها به این نوع از جنگ افزار سرعت بیشتری به خود گرفته است.
اقبال زیاد به این نوع از تسلیحات به این دلیل است با استفاده از تسلیحات دورایستا، بدون وارد شدن به رینگ پدافندی طرف مقابل میتوان اهداف مورد نظر را با دقت مناسب مورد اصابت قرار دارد و به این صورت تا حد زیادی از گزند سامانههای پدافندی در امان ماند.
از سوی دیگر، درصورتی که این تسلیحات به جستجوگرهای راداری مجهز باشند میتوان از آنها به عنوان تسلیحاتی برای سرکوب پدافند هوایی دشمن استفاده کرد و به این صورت آسمان طرف مقابل را برای نیروهای خودی امن کرد.
یکی از تکنیکهایی که برای سرکوب پدافند هوایی طرف مقابل با استفاده از تسلیحات دور ایستا وجود دارد یک کار ترکیبی از سوی هواپیماهای جنگ الکترونیک و پهپادهای هدف و تسلحیات دورایستا است. به این ترتیب که ابتدا هواپیما و یا پهپادهای جنگ الکترونیک با ایجاد اهداف کاذب روی شبکه راداری طرف مقابل آن را به خود مشغول میکنند و در زمانی که سامانه پدافندی رادار کنترل آتش خود را روشن کرد و جای آن برای جنگندههای متخاصم مشخص این جنگندهها با استفاده از موشکهای ایستای ضد رادار از سویی دیگر این سامانههای پدافندی را مورد هدف قرار میدهند. مشابه این تاکتیک در زمان جنگ عراق از سوی آمریکاییها به کرات اجرا وموجب فلج شدن سیستم پدافندی ارتش عراق شد.
برای مقابله با این روش و همچنین افزایش پایداری سامانههای پدافندی در محیط جنگ الکترونیک میبایست از یک سیستم هدایت ترکیبی دراین سامانهها استفاده کرد. یکی از شیوههای متداول این امر استفاده توامان سیستمهای الکترواپتیکی و سیستمهای راداری است.
اصولا ایجاد اخلال در سامانههای جستجوگر الکترواپتیکی بسیار سخت و تا حدی غیرممکن است و به همین جهت استفاده از این سامانهها تا حد قابل توجهی پایداری سامانههای پدافندی در محیط جنگ الکترونیک را افزایش میدهد.
اما درکنار این مزیت ها، سامانههای الکترواپتیکی از از برد کمتر و همچنین توان کشف و رهگیری کمتری نسبت به سامانههای راداری برخوردار هستند و به همین جهت استفاده از آنها در کنار یک سامانه راداری میتواند به نوعی این دو سامانه را مکمل یکدیگر کند.
در چندسال اخیر و با افزایش تهدیدات هوایی علیه کشورمان و در نتیجه تقویت بخش پدافند هوایی نیروهای مسلح شاهد آن هستیم که در متخصصان دفاعی کشورما نیز به اهمیت استفاده از سامانههای الکترواپتیکی پی برده و در حال تجهیز سامانههای پدافندی راداری به سامانههای الکترواپتیکی هستند.
سامانههای پدافندی رعد-۲، سامانه توپخانهای سراج و سامانه پدافندی حرز نهم نمونهای تجهیز سامانههای پدافندی کشور به سامانههای الکترواپتیکی هستند.
جسجتوگر الکترواپتیکی سپهر ۱۴ سامانه پدافندی رعد-۲یکی از نمونههای بارز این موضوع تجهیز سامانههای پدافندی سوم خرداد نیروی هوافضای سپاه به سامانههای الکترواپتیکی در کنار استفاده از یک رادار آرایه فازی در این سامانه است.
در تصاویری که اخیرا از سامانه سوم خرداد منتشر شده است اضافه شدن یک جستجوگر الکترو اپتیکی به این سامانه را نشان میدهد. این جستجوگر که در قسمت پشت رادار سوم خرداد قرار گرفته بوسیله دوبازو نگهدارنده که در طرفین آن تعبیه شده نگهداشته میشود و در هنگامی که موشکهای سامانه به شکل جمع شونده قرار میگیرند این دوبازو جستجوگر الکتروی اپتیکی را به درون بدنه انتقال میدهند و در صورت نیاز دوباره آن را به بیرون منتقل و شرایط آماده به کار منتقل میکنند.
هرچند هنوز اطلاعات دقیقی درباره این سیستم منتشر نشده، اما با این اقدام حالا سامانههای پدافندی سوم خرداد از یک کشف و هدایت ترکیبی بهره میبرند که با آنها این قابلیت را میدهد تا در محیط جنگ الکترونیک از پایداری بیشتر برخوردار باشد و با اطمینان بیشتری با پرندههای متخاصم درگیر شود.
سوم خرداد با تجهیز به سامانههای الکترواپتیکی این قابلیت را بدست آورده است تا به صورت پسیو نیز اهداف خود را کشف و رهگیری کند. این بدان معناست که این سیستم بدون آنکه امواج الکترو مغناطیسی از خود منتشر کند میتواند اهداف را شناسایی و بعد روی آنها قفل تصویری انجام دهد.
این قابلیت یعنی دشمن بدون آنکه مطلع باشد مورد رصد، پایش و حتی اصابت قرار میگیرد. پسیو بودن همچنین موجب میشود تا اخلال روی این سامانهها تقریبا غیر ممکن شود.
برای مثال یک جنگنده از سیستمهای مختلفی مانند چف، فلر و یا جنگ الکترونیک برای انحراف موشکی که به سمت آن شلیک شده بهره میبرد، اما در مقابل موشکهایی که توسط سامانههای الکترواپتیکی به سمت آن شلیک شده اند تقریبا بی دفاع هستند و توان اخلال روی این سامانهها را ندارند.
این سامانه هاهمچنین با تجهیز به دوربینهای دید در شب و ترمال این امکان را پیدا میکنند تا در شب و حتی شرایط نامساعد آب و هوایی هم بتوانند. اما شاید بزرگترین مزیت تجهیز سامانه سوم خرداد به سیستمهای الکترواپتیکی را بتوان رصد و رهگیری انواع پرندههای رادارگریز و پنهانکار دانست.
برای یک سامانه الکترواپتیکی فرقی نمیکند هدفی مورد رصد و رهگیری قرار میدهد یک هواپیما یا پهپاد پنهان کار است یا یک پرنده معمولی بلکه این سامانهها با اسفاده از دوربینهای دید مرئی و یا حرارتی خود قادر هستند تا انواع پرندهها در برد دید خود کشف و روی آنها قفل تصویری انجام دهند.
با توجه به موارد بالا و همچنین توان صنایع دفاعی کشور در حوزه طراحی و تولید انواع تجهیزات اپتیکی برد بلند، تجهیز سامانههای پدافندی به جستجوگرهای اپتیکی پشم تیز بین این سامانههای قویتر کرده و موجب شده تا سیستمهای پدافند هوایی کشور در میدان نبر در برابر جنگ الکترونیک نیز از پایداری بهتری برخودار باشند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی انتخاب، تاریخ انتشار: 18 تیر 1399، کد خبر: 560412، www.entekhab.ir