ایجاد پنجره واحد انتقال ارز صادرات نفت چه مزایایی دارد؟

شکل‌گیری پنجره واحد برای انتقال ارز حاصل از صادرات نفت به بخش صنعت و کشاورزی می‌تواند مسیر دورزدن تحریم‌ها را به دور از فساد امثال «بابک زنجانی» تسهیل کند.

شعار سال: بیژن زنگنه در۳۰ مهرماه بعد از برگزاری نشستی با با وزیران صنعت، معدن و تجارت (صمت)، جهاد کشاورزی و رئیس کل بانک مرکزی در محل وزارت صمت گفت: «با توجه به موافقت رئیس جمهوری با پیشنهاد وزارت نفت ما باید یک پنجره واحد ایجاد کنیم برای اینکه کار‌ها به سرعت انجام شود و وقت مردم در رفت‌وآمد میان دستگاه‌ها تلف نشود. نتیجه کار هم باید سریع به متقاضی اعلام تا تکلیف مشخص شود».

حضور گسترده وزیران و مدیران مرتبط در این نشست، اهمیت این نشست را نشان می‌دهد. مهمتر از آن، پیشنهاد وزارت نفت برای ایجاد سازوکار پنجره واحد در واردات کالا‌ها و ارز حاصل از صادرات است.

با وجود آنکه این سئوال اصلی و مهم همچنان وجود دارد که چرا این پنجره واحد تاکنون شکل نگرفته است، اما به هر صورت، اهمیت آن در شرایط حاضر موضوعی غیرقابل انکار است.

روش ایران در فروش و دستیابی به پول نفت در دوران تحریم چند گونه است. اول اینکه نفت به طریقی در خارج فروخته شده و پول آن به داخل منتقل می‌شود و در داخل در اختیار دستگاه‌ها و صنایع مختلف قرار می‌گیرد.

راه حل دوم قرار دادن این پول در یکی از بانک‌های خارجی است که حاضر به همکاری با ایران هستن.

درحال حاضر با وجود مشکلات فروان در صادرات نفت، به هر ترتیب بخشی از نفت ایران صادر می‌شود. در کنار آن ایران از سال ۹۲ تا کنون توانسته به توانایی خوبی در تولید و صادرات محصولات پتروشیمی دست پیدا کند و ارز حاصل از این صادرات نیز برای واردات کالا‌ها و اساسا مایحتاج ارزی کشور بسیار با اهمیت است.

در سال ۹۲ و پایان دولت دهم، مجموعه صادرات محصولات پتروشیمی ۱۱ میلیارد دلار بود. این رقم تا انتهای دولت روحانی به ۲۵ میلیارد دلار جهش می‌یابد و اگر در دولت‌های آینده نیز این روند ادامه بیابد، می‌تواند تا سال ۱۴۰۴ به رقم چشمگیر ۳۷ میلیارد برسد.

حالا قرار است برای استفاده از این ظرفیت‌ها و با توجه به مشکلاتی که برای تامین ارز مورد نیاز در داخل وجود دارد، پنجره واحدی شکل بگیرد که فرماندهی آن نیز با زنگنه و وزارت نفت خواهد بود.

وزیر نفت در ارتباط با این مساله گفته است: «ما باید درباره چارچوب تشکیل این پنجره واحد، تصمیم‌گیری کنیم و دستگاه‌های متقاضی و دستگاه‌هایی که باید عملیات ستادی را انجام دهند کار را آغاز کنند تا واردات کالا از طریق صادرات نفت انجام شود ضمن اینکه از هفته آینده کار عملیاتی را آغاز می‌کنیم».

باتوجه به حضور وزرای مختلف و مرتبط با صنعت، کشاورزی و حتی رئیس کل بانک مرکزی در این پنجره واحد، به نظر می‌رسد در صورت همکاری این نهاد‌ها با یکدیگر امکان این وجود دارد که برگ مثبت دیگری در این سال آخر دولت در ارتباط با رفع مشکلات واردات رقم بخورد. البته باید توجه داشت که در صورت موفقیت این طرح، احتمالا شاهد حملات جدید به زنگنه و وزارت نفت خواهیم بود.

با این وجود اگر خود نهاد‌های دولتی همکاری موثری را با وزارت نفت داشته باشند، دولت می‌تواند در پایان کار، کارنامه مثبتی را از خود برجای بگذارد که به جای آنکه در دوره تحریم نفت خام بیشتری را به دلالان و فاسدان تقدیم کند، آن را تبدیل به فرآورده‌های نفتی کرده و با کمک ارز حاصل از صادرات آن، تحریم‌ها را کم‌اثرتر کند.

این کار به شیوه‌ای انجام می‌شودکه منجر به تولید افراد فاسدی، چون بابک زنجانی نشود. در واقع دور زدن تحریم‌ها این بار می‌تواند با کارنامه خود دولت در افزایش تولید پتروشیمی‌ها صورت بگیرد که مقدمات آن را هم خود همین دولت پایه‌ریزی کرده است.