با تثبیت نرخ ارز، فاصله قیمت خودرو از کارخانه تا بازار کاهش می‌یابد

بازار خودرو سال گذشته پُرنوسان بود و بعد از افزایش شدیدی که در ۶ ماه نخست سال داشت، در آبان ماه با کاهش ۳۰ درصدی قیمت مواجه شد؛ با این حال خریداران بازار را ترک کردند و فروشنده‌ها زیاد شدند و رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو می‌گوید: با تثبیت نرخ ارز و عرضه خودرو در سال جدید فاصله قیمت میان کارخانه و حاشیه بازار کمتر خواهد شد.

شعار سال:

بازار خودرو در سال گذشته پُر نوسانات بود که در ۶ ماه نخست سال با رشد قیمت همراه بود و در آبان ماه سال گذشته با افت قیمت دلار، کاهش ۳۰ درصدی قیمت را تجربه کرد و در ۲ ماه پایانی سال هم نوسانی نداشت.

قیمت خودرو از اواخر اردیبهشت ماه سال گذشته روند افزایشی خود را آغاز کرد و تا اوایل آبان ماه نیز این روند صعودی قیمت ادامه داشت؛ اما از آبان ماه روند کاهش قیمت‌ها شروع شد که این روند نزولی تا پایان سال ۱۳۹۹ یز ادامه‌دار بود؛ البته در روزهای ماه پایانی سال مشتری چندانی به بازار مراجعه نکرد و معاملات در بازار خودرو در نقطه صفر قرار داشت و شاهد افزایش خودرو به بازار بودیم و فقط خریداران واقعی به بازار می‌آمدند و کمی از خرید خودرو به عنوان یک کالای سرمایه‌ای فروکش کرده بود.

از کاهش ۳۰ درصدی قیمت تا ثبات و خروج دلال‌ها

پس از اینکه علیرضا رزم حسینی از شهریور ماه سال ۹۹ سکاندار وزارت صنعت، معدن و تجارت شد به دنبال افزایش تولید خودروسازان بود و بسته‌ای برای صنعت خودو تدوین کرد که تا کنون این بسته نهایی و منتشر نشده است؛ هر چند افزایش ۵۰ درصدی تولید خودرو تا پایان سال محقق شد و وزارت صمت به هدف تعیین شده رسید اما باعث ثبات در این بازار و قیمت‌ها بخصوص در چند ماه پایانی نشد و بعد از کاهش ۳۰ درصدی قیمت در آبان ماه سال ۹۹ بازار با ثبات قیمتی تا پایان ادامه داشت و روی همان قیمت قبلی باقی ماند؛ هر چند نبود وجود یک نهاد نظارتی رسمی بر روی قیمت‌گذاری خودرو باعث شده که مسیر آینده تعیین قیمت روز خودرو کاملاً تاریک به نظر برسد.

خودروسازان هم در کنار پیش فروش‌ها با موعد تحویل یک سال دیگر که مورد استقبال قرار نمی‌گرفت اقدام به فروش فوق العاده می‌کردند اما اینها مسیری برای ایجاد آرامش در بازار خودرو نبود و همچنان اختلاف زیادی بین قیمت کارخانه و بازار وجود دارد؛ البته وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود به حدود ۴۵ درصد خودروهای فروش فوق العاده نصیب دلالان شده است و رزم حسینی مقام عالی وزارت بارها قول داد که کاهش قیمت خودرو ادامه دار خواهد بود و دلالان ضرر خواهند کرد؛ با این حال با ثبات نرخ ارز و کنترل شدن آن و همچنین عرضه کافی خودروسازان به بازار، روند بازار خودرو سال را کاهشی و باثبات به پایان رساند.

براساس این گزارش، تصمیمیی هم گرفته شد و آن این بود که قیمت خودروهای سایپا ۲۳ درصد و ایران‌خودرو ۱۰ درصد افزایش یابد و قیمت خودرو در کف بازار با فرمول قیمت کارخانه به‌علاوه حداکثر ۱۰ درصد سود باشد، که این تصمیم هیچگاه عملی نشد. نرخ ارز و میزان عرضه توسط خودروسازان دو عامل تاثیرگذار اصلی بر قیمت خودرو در بازار است.

انتظارات خودروسازان/ ترافیک خرید و فروش کم شد

افزایش تولیدات خودروسازان و عرضه آن به بازار می‌توانست بر کاهش قیمت خودرو مؤثر باشد اما خودروسازان بر این عقیده بودند که نهادهای مسئول برای تعیین قیمت خودرو داخلی شرایط آن‌ها را در نظر نگرفته و در نتیجه قیمت کارخانه بسیار کمتر از قیمت بازار است؛ لذا خودرو‌سازان نمی‌توانند هزینه‌های مورد نیاز خود را فراهم کرده و در نتیجه ناچار هستند تا تیراژ تولید را پایین بیاورند.

شورای رقابت که از سال ۹۱ دولت وظیفه قیمت گذاری خودرو را برعهده دارد نیز در سال گذشته تصمیم بر آزادسازی ۴۵ درصد خودروهای تولید داخل گرفته تا خودروسازان را راضی کند اما مخالفت سازمان بازرسی مانع اجرای این تصمیم شد که قیمت خودرو را براساس حاشیه بازار تعیین می‌کرد.

اقدامات انجام شده تا حد زیادی از ترافیک خرید و فروش در این بازار کاست، ولی تنها راه برای خروج خودرو از رکود، متناسب کردن عرضه با تقاضا بود؛ خودروسازان باید حداقل تعهدهای معوق خود را در زمینه خودروهای پیش فروش شده برآورده می‌کردند. از سوی دیگر بهتر بود برای خروج این بازار از رکود تحویل خودروهای پیش فروش شده در کوتاه‌ترین زمان ممکن اتفاق بیفتد؛ یعنی این مدت زمان از سه ماه به کمتر از یک هفته کاهش پیدا کند. داشتن چنین تعهدی خودروسازان را موظف خواهد کرد که سرعت تولید خود را بالا برده تا بتوانند به تقاضای بازار پاسخ دهند. اما آنچه که در بازار خودرو در سال گذشته شاهد آن بودیم، تولید و عرضه خودرو آن هم کمتر از نیاز بازار با روندی شبیه به قبل بودیم.

ضرب‌الاجل سازمان بازرسی به جاده مخصوص

انتظار می‌رود که رفته‌رفته بازار خودرو از حضور دلال‌ها و واسطه‌ها خالی شود و به یک ثبات نسبی برسد. از سوی دیگر ضرب‌الاجل سازمان بازرسی کل کشور برای تخلیه پارکینگ خودروسازان از خودروهای دپو شده می‌تواند باعث افزایش عرضه در بازار و در نتیجه ادامه یافتن روند نزولی قیمت خودرو داخلی شود. با این شرایط می‌بینیم که آشفته بازار شب عید نیز شاهد کاهش قیمت خودرو و یا حداقل ثبات آن بودیم و در روزهای انتهایی سال ۹۹ قیمت خودرو داخلی با نگاهی خوش‌بینانه روبه‌پایین حرکت کرد.

مجموع این بحث‌ها و بررسی‌ها نشان می‌دهد که کلید باز شدن قفل بازار خودرو در سال جدید در دست خودروسازان است. اگر خودروسازان تعهد خود را برای تحویل خودروهای پیش فروش شده در سال‌های قبل به اتمام رسانند و خودروهایی کارنکرده‌ای را که در پارکینگ خاک می‌خورند را به خریداران تحویل دهند، می‌توان به آینده بازار خودرو و کاهش قیمت امیدوار بود. در واقع این تناسب میان عرضه و تقاضا است که می‌تواند موتور بازار خودرو‌ را روشن کرده و آن را از وضعیت رکود فعلی خارج نماید.

خریدار کنم شد و فروشنده زیاد

در روزهای پایانی سال خریداری در بازار دیده نمی‌شد و فروشنده بسیار بود و دیگر آن تقاضاهای کاذب در زمان اوج بازار خودرو که به جهت سرمایه‌گذاری بود، فروکش کرده بود. طی ماه‌های پایانی سال تقاضاهای محدودی هم که وجود داشت و افراد برای خرید به بازار مراجعه می‌کردند، نیاز واقعی به خودرو داشتند و مصرف‌کننده واقعی بوده‌اند.

در کنار این روند تلخ برای بازار خودرو، نگاه‌هایی خوش‌بینانه نیز وجود دارد که با آزادسازی واردات و افزایش تولید با قیمتی مصوب بتوان در سال جدید حاشیه بازار را از میان برد تا اگر قیمت را کاهش ندهند، حداقل باعث شود قیمت در محدوده قیمت کارخانه‌ای متوقف شود. این سناریو البته بسیار خوش‌بینانه و زمان‌بر است، اما به هر حال اگر رخ دهد، می‌تواند ضمن آنکه سایه بحران فروش را از سر بازار خودرو دور کند، سبب تقویت تقاضا نیز بشود.

شایان ذکر است که طبق اعلام کارشناسان بازار خودرو، افزایش یا کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو کاملا وابسته به نوسانات ارزی و میزان عرضه خودرو به بازار توسط خودروسازان بستگی دارد. چنانچه نوسانات ارزی وجود نداشته باشد و افزایش عرضه به بازار ایجاد شود، شاهد کاهش بیشتر قیمت‌ها نیز خواهیم بود و فاصله قیمتی کارخانه و بازار کمتر و کمتر خواهد شد.

آرامش در بازار خودرو پس از تثبیت نرخ ارز و عرضه خودرو

سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه دارندگان نمایشگاه و فروشندگان خودرو درباره وضعیت بازار خودرو در سال گذشته به خبرنگار راه دانا، گفت: بازار خودرو بعد از چندین ماه آشفتگی، تقریباً از آبان‌ماه به بعد آرامش نسبی را، در مقایسه با ماه‌های قبل تجربه کرد؛ از علل این آرامش می‌توان به تثبیت نرخ ارز و عرضه خودرو به بازار اشاره کرد، اگر شرایط همین‌گونه ادامه پیدا کند، احتمالاً در ماه‌های پیش رو تغییر قیمتی نخواهیم داشت. تقاضای کاذب برای سرمایه گذاری در این بازار نسبت به قبل فروکش کرده و تا حد زیادی کم شده است و در این روزها اکثر خریداران برای مصرف شخصی اقدام به خرید خودرو می‌کنند.

نگاه سرمایه ای به خودرو در بازار، هر روز کمتر می‌شود/ در سال جدید کاهش قیمت خواهیم داشت؟

وی تاکید کرد: البته در بازار خرید خودروهای کارخانه‌ای هنوز نگاه سرمایه‌ای در خرید به علت تفاوت قیمت بازار و کارخانه و جذابیت سرمایه گذاری دیده می‌شود که امید داریم با کاهش تفاوت حاشیه بازار این نگاه به بازار خودرو کاهش یابد و با سیاست گذاری صحیح و افزایش عرضه گام‌هایی در جهت کاهش قیمت برداشته شود.

رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو گفت: در بازار پایان سال شاهد کاهش تقاضا به نسبت عرضه بودیم و در صورت ادامه این روند امکان نزولی قیمت‌ها وجود دارد و ریزش بیشتری به‌تناسب عرضه در قیمت‌ها دیده شود.

موتمنی در پاسخ به تأثیر واردات در قیمت بیان کرد: با وجود تصویب مصوباتی در زمینه تسهیل واردات، هنوز هیچ خودرویی به بازار تزریق نشده. بنا بر این تغییر مشهودی از این سیاست گذاری در بازار خودرو دیده نمی‌شود. اما اعمال هر عملکرد اقتصادی و مالی و سیاسی و رسانه‌ای، خود را در بازار خودرو نشان خواهد داد و اثرات کم و بیش خود را بر قیمت و میزان عرضه و تقاضا خواهد گذاشت.

فاصله قیمت میان کارخانه و حاشیه بازار کم می‌شود

این مقام صنفی گفت: با وجود مثبت بودن فضا و اقدامات در حال اجرا در بازار خودرو و با در نظر گرفتن وضعیت بازار اگر نوسانات ارزی نداشته باشیم و عرضه به اندازه نیاز ادامه پیدا کند در سال جدید فاصله قیمت میان کارخانه و حاشیه بازار کمتر خواهد شد ولی کاهش قیمت کارخانه‌ای با شرایط کنونی و افزایشی بودن رقم تورم، بعید به نظر می‌رسد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شبکه اطلاع رسانی دانا، تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۷۱۵۵۱۳، www.dana.ir.