شعار سال: از زمان ورود ویروس کرونا به کشورمان بسیاری از کالا‌های اساسی مردم با کاهش صادرات، واردات و کمبود تقاضا و عرضه با نوسانات قیمت بالایی روبه‌رو شده‌اند، اما افزایش بیش از دوبرابری و کم‌یابی روغن خوراکی به‌ویژه نوع جامد از شهریورماه سال گذشته بنا به معضل تحریم‌ها، مشکلات ارزی، عدم‌تخصیص ارز برای واردات روغن خام و احتکار برخی از توزیع‌کنندگان عرصه را بر مردم تنگ کرده است.

 

بر این اساس در سال گذشته طی فاصله چهارماهه با تغییر دو مرحله‌ای قیمت مصوب انواع روغن خوراکی بهای این کالا در بازار بدون توجه به نرخ‌های مصوب با افزایش چندین برابری و کم‌یابی روبه‌رو شد و تا مدتی مسئولی پاسخگوی چرایی کمبود روغن در بازار نبود و برخی با این باور بودند که ترس مصرف‌کننده در تأمین بیش از نیاز برای آینده‌ای نزدیک علتی دیگر برای گرانی و سوءاستفاده احتکارکنندگان است.

البته ماجرای پرغصه گرانی و کم‌یابی روغن خوراکی طی سال گذشته تا جایی پیشی گرفت که توزیع روغن نباتی در برخی نقاط شهر اصفهان به صفر رسید و حتی از ارائه کارت ملی برای خرید روغن یا اجبار برای خریداری دیگر محصولات همراه با روغن خبر می‌رسید که برطبق مشاهدات روغن مایع نیز با قیمت‌های بیش از ۴۰درصد نرخ مصوب در خرده‌فروشی‌ها و فروشگاه‌های بزرگ به‌دلیل کمبود عرضه در اختیار متقاضیان قرار می‌گرفت.

بر اساس این گزارش پس از مدتی در اواخر سال گذشته و اوایل امسال تا حدودی کمبود روغن مایع حل شد و بازار اصفهان نیز به ثباتی نسبی رسید، اما اکنون کمبود روغن جامد و فروش حلب‌های پنج و ۱۶کیلویی بیش از دوبرابر با نرخ‌های ۱۴۰ تا ۳۵۰هزار تومان به یکی از دغدغه‌های مردم تبدیل شده؛ به‌گونه‌ای که برخی از خانواده‌ها با گلایه از چنین شرایطی اعلام کردند چندین بار برای تهیه روغن به مغازه‌ها مراجعه کرده‌اند، اما تاکنون موفق به خرید نشده‌اند.

هر چند برطبق گفته‌های مسئولان چالش رفع کمبود روغن در اصفهان از ابتدای ماه رمضان مطلوب‌تر شده، اما آنچه در بازدید میدانی از بازار اصفهان قابل مشاهده است، وجود به‌وفور روغن سرخ‌کردنی در بازار و عدم‌تأمین به اندازه مورد نیاز روغن مایع خوراکی و روغن نباتی با قیمت مصوب است.

تداوم کمبود روغن در بازار؟

یکی از فعالان اقتصادی بازار اصفهان درباره این‌که آیا مشکل کمبود روغن خوراکی جامد و مایع در اصفهان حل شده است، به تسنیم گفت: رسانه‌های تصویری از انباشت انبار‌های روغن و کشتی‌های پهلو گرفته خبر می‌دهند، اما اندک روغن موجود در بازار اکثراً سرخ‌کردنی است.

امیرعباس یرقابی با ابراز تأسف از این‌که روغن نباتی پنج‌کیلویی با بهای ۱۳۰ تا ۱۴۰هزار تومان در مغازه‌های شهر اصفهان فروخته می‌شود، اظهار داشت: نرخ دولتی این نوع روغن ۶۸ تا ۷۰هزار تومان تعیین شده، اما دو برابر قیمت به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

او درباره این‌که چرا نظارتی بر قیمت‌گذاری‌ها نمی‌شود، افزود: درحال‌حاضر روغن حلب پنج‌کیلویی در برخی فروشگاه‌های بزرگ ۷۰هزار تومان عرضه می‌شود، اما در مغازه‌ها ۱۳۰هزار تومان به بالاست که ضمن جریمه سوپرمارکت‌ها توسط تعزیرات، آن‌ها از فروش روغن با فاکتور خودداری می‌کنند.

بخش توزیع مشکل‌ساز است

این فعال اقتصادی در پاسخ به این‌که اکنون روغن مورد نیاز شهروندان در بازار اصفهان موجود است، بیان کرد: درحال‌حاضر مقداری روغن مایع سرخ‌کردنی در بازار است، اما نه به میزان زیاد، مثلاً ۱۰ تا ۲۰کارتن برای توزیع.

او با اشاره به این‌که نرخ مصوب حلب ۱۶کیلویی روغن نباتی ۱۶۰ تا ۱۷۰هزار تومان تعیین شده است، گفت: از سال گذشته تاکنون این نمونه روغن با بیش از دوبرابر قیمت مصوبه ۳۵۰هزار تومان معامله می‌شود و رستوران‌داران و آشپز‌ها برای تأمین مایحتاج خود مجبور با تأمین آن با قیمت‌های گزاف هستند.

یرقابی درباره این‌که دلیل اختلاف قیمت دوبرابری روغن نباتی چیست، اظهار داشت: درحال‌حاضر در بازار بار مورد نیاز برای اصناف و خانوار‌ها موجود نیست. هم‌اکنون در بازار مولوی تهران انباشت روغن نباتی حلب پنج و ۱۶کیلویی وجود دارد، اما با قیمت‌های بالا عرضه می‌شود.

او در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر این‌که با کمبود روغن مایع و جامد در بازار مشکل احتکار خانگی مطرح است یا عدم‌نظارت‌ها، بیان کرد: بخش توزیع مشکل‌ساز است و بار به اندازه کافی در بازار موجود نیست، چنانچه انباشت محصول وجود داشت این‌گونه مشکلات ایجاد نمی‌شد.

این فعال اقتصادی در بازار اصفهان درباره این‌که انباشت محصول برای حل چالش کمبود روغن خوراکی را فقط از طریق کارخانه‌های داخلی باید رفع کنیم و آیا واردات تأثیرگذار است، افزود: واردات که ۱۰۰درصد می‌تواند اثربخش باشد. اکنون احتمالاً کارخانه‌ها در تأمین مواد اولیه با مشکلاتی روبه‌رو هستند که نمی‌توانند تولیدات خود را افزایش دهند و نیاز بازار را رفع کنند.

عدم‌تناسب قیمت‌ها با دخل و خرج مردم

یکی از خرده‌فروشی‌های بازار اصفهان درباره گرانی بسیاری از کالا‌های اساسی از ابتدای امسال به‌بهانه شیوع کرونا گفت: نوسانات ارزی، حذف ارز دولتی و عدم‌واردات مواد اولیه بسیاری از کالاها، تمام معادلات اقتصادی را برهم زده است؛ به‌نحوی که ما اجناس مورد نیاز برای عرضه را با قیمت‌های گران و بی‌ثبات خریداری می‌کنیم.

این خرده‌فروش اصفهانی اضافه کرد: نوسانات دلار بهانه‌ای برای افزایش نرخ اجناس در بازار است، زیرا هنگامی که طی سال گذشته کالا‌ها گران شد، گفتند به‌دلیل افزایش قیمت دلار است و بعد از مدتی این سؤال پیش آمد که چرا با کاهش قیمت دلار بهای اقلام سیر نزولی نیافت یا حتی به نرخ‌های قبلی بازنگشت و در پاسخ به این سؤال بسیاری گفتند که قیمت‌ها ربطی به دلار ندارد.

او درباره این‌که با شایعه گرانی و کم‌یابی یک کالا مردم برای خرید و ذخیره بیش‌تر آن کالا به مغازه‌ها و فروشگاه‌های هجوم می‌آورند، اظهار داشت: در تمام دنیا وقتی کالایی گران می‌شود، مردم از خرید آن خودداری می‌کنند؛ اما در کشور ما هنگامی که حتی زمزمه گرانی کالایی به گوش می‌رسد، شهروندان چنان برای خرید آن هجوم می‌برند که قیمت آن کالا دو برابر می‌شود.

این خرده‌فروش اصفهانی درباره این‌که روغن یکی از کالا‌های اساسی و مورد نیاز هر خانواده و خانه‌ای است، اما با دو برابر قیمت مصوب در بازار آزاد به فروش می‌رسد، افزود: هر روز لیست جدید قیمت‌ها را می‌توان به‌راحتی دید و در این شرایط نکته مهم این است که دخل و خرج مردم با هم برابری نمی‌کند و همچنان اختلاف طبقاتی بین شهروندان بیش‌تر از همیشه به‌نظر می‌رسد.

او با اشاره به این‌که به‌دلیل کمبود روغن خام و مواد اولیه در کشور اکثر کارخانه‌ها با ظرفیت پایین کار می‌کنند، بیان کرد: این روز‌ها که تمامی کشور درگیر کرونا است. تعطیلی واحد‌ها کسب و کار‌ها در چندین هفته به‌دلیل پیشگیری از شیوع بیماری مشکلات زیادی را برای معیشت بسیاری از خانواده‌ها ایجاد کرد و سفره برخی آن‌ها را خالی‌تر از گذشته کرده، باید مسئولان بیش از سال‌های گذشته بر بازار و قیمت کالا‌های اساسی نظارت داشته باشند تا افراد ضعیف در چنین شرایطی کم‌تر زیر بار گرانی‌ها آسیب ببینند.

نبود مشکل در توزیع روغن در فروشگاه‌های بزرگ اصفهان

معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان هم با اشاره به وضعیت روغن طی روز‌های اخیر در استان، گفت: درحال‌حاضر روز به روز شرایط مطلو‌ب‌تر می‌شود؛ چراکه در بهار حواله‌های مناسبی برای توزیع روغن خوراکی در استان گرفته‌ایم که با صدور حواله‌ها سطح عرضه را تشدید می‌کنیم.

اسماعیل نادری درباره این‌که مشکل حادی در توزیع روغن خوراکی در فروشگاه‌های بزرگ شهر اصفهان وجود ندارد، اظهار داشت: شاید در یک‌سری از سوپر‌های کوچک و مغازه‌های شهر میزان توزیع اندکی محدود باشد، اما در فروشگاه‌های بزرگ هیچ‌گونه محدودیتی نیست و قفسه‌ها مملو از روغن مورد نیاز است.

او با بیان این‌که برای رفاه مردم در صدد تشدید سطح عرضه روغن خوراکی در استان هستیم، افزود: از شرکت‌های پخش خواستاریم همانند گذشته فعال‌تر وارد عرصه شوند و روغن را برای استان مثل قبل جذب کرده و موریگی توزیع کنند.

معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان در پاسخ به این‌که برخی از فعالان اقتصادی متذکر شده‌اند که از ابتدای امسال همانند اواخر سال گذشته کمبود روغن خوراکی در بازار اصفهان وجود دارد و ضمن تأمین روغن از استان‌های دیگر باز هم نمی‌توانند حتی ۱۰ تا ۲۰بسته برای توزیع تهیه کنند، بیان کرد: این گفته‌ها کاملاً با هم تناقض دارد؛ به‌طور حتم منظورشان تأمین روغن از کارخانه داخل استان بوده، نه این‌که روغنی موجود نیست.

او درباره این‌که عمده روغن مصرفی اصفهان از دیگر استان‌ها تأمین می‌شود؛ چراکه قرار نیست استان اصفهان هم‌زمان تمام محصولات را دارا باشد، ادامه داد: کارخانه گل‌بهار استان اصفهان از ماه‌های دی و بهمن سال گذشته درحال افزایش تولیدات خود است.

نادری با بیان این‌که برای ماه مبارک رمضان نزدیک به دوهزار و ۵۰۰تن روغن خانوار تأمین شده است، گفت: به مرور درحال جذب نیاز استان هستیم و در شهرستان‌ها از طریق مباشران معرفی شده و در مرکز استان در فروشگاه‌های بزرگ وارد محدوده توزیع برای مصرف خانواده‌ها شده‌ایم.

او در ادامه افزود: توزیع روغن در نظر گرفته شده ادامه دارد و در صورت نیاز باز هم توزیع خواهد شد و هیچ نگرانی از کمبود این مایحتاج اساسی وجود ندارد.

مدت‌هاست گرانی و کمبود گریبان مردم را گرفته و قیمت‌ها سر به فلک گذاشته است. در این بین افراد کم‌در‌آمد نه‌تن‌ها توان خرید مایحتاج روزانه خود را ندارد؛ بلکه اقلام پروتئینی از سفره و سبد خوراک خانواده‌های بی‌بضاعت و متوسط جامعه حذف شده و با وجود تمام تمهیدات در نظر گرفته شده، قیمت منابع تأمین پروتئین همچون حبوب، گوشت، لبنیات کاهش چندانی نیافته است. در این میان فرصت‌طلبی سودجویان، افزایش عرضه و تقاضا، عدم‌تأمین مواداولیه، نوسانات ارزی، حذف ارز دولتی و تزریق قطره چکانی کارخانجات پاسخ‌هایی است که در برابر چرایی کمبود و عدم‌توزیع انواع روغن با تب افزایش نرخ این محصول مطرح می‌شود، اما سؤال این است که چرا نظارت‌ها محدود شده است و آیا باید به نظاره نشست و دید در روز‌های آتی مسئولان و متولیان امر این بازار را کنترل می‌کنند.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از سبزینه، تاریخ انتشار: ۶اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر sabzineh.org، ۹۴۹۸۷