شنبه ۰۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
فلسفه کربلا؛
مهمترین خوانشی که در ایران از ماجرای کربلا شده، خوانش دکتر علی شریعتی است که هنوز تاثیر آن وجود دارد و نمادسازی‌های آن انجام می‌شود. رویداد۲۴ در گزارشی به قلم علیرضا نجفی نشان داده که شریعتی چه روایتی از ماجرای امام حسین و کربلا مطرح کرد و پیامد‌های آن در جامعه مذهبی ایران چه بود.در فلسفه تاریخی که شریعتی منادی آن است، موتور محرک تاریخ چیزی نیست جز کین‌توزی و انتقام‌جویی. وی با خوانشی ایدئولوژیک از واقعه کربلا، آن را در ذیل نظریه کین‌توزانه خود قرار می‌دهد.
کد خبر: ۳۹۰۷۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۴
در گفتگو با حسینعلی قبادی؛
فردوسی می‌خواست فرهنگ، میراث و تمدن ایرانی را منعکس کند. او بیش از اینکه ملی‌گرا باشد، فرهنگ‌گرا بود. پدیده‌ی فرهنگ در شاهنامه در اوج است. اما ملی‌گرایی در شاهنامه، صرفا بُرش کوچکی از آن تلقی می‌گردد؛ بُرشی که طی یک جنبش ناسیونالیستی مطرح می‌شود.
کد خبر: ۳۷۰۸۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۱
گفتگو با احسان شریعتی؛
فوکو در یکی از این مقالات خود در بحبوحه انقلاب می‌نویسد: «من نمی‌توانم تاریخ آینده را بنویسم، در پیش‌بینی گذشته هم چندان مهارت ندارم. با این حال دوست دارم بکوشم چیزی را که دارد رخ می‌دهد، دریابم؛ چون این روز‌ها هیچ چیزی به سرانجام نرسیده و تاس‌ها هنوز از چرخش باز نایستاده‌اند. شاید کار روزنامه‌نویس همین باشد؛ اما واقع این است که من در این راه نوپا هستم»
کد خبر: ۳۶۹۲۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۲
معنا یابی برای عشق و زندگی؛
پرسش درباره سؤالاتی، چون چرا اینجا هستیم، هدف از حیات چیست و چگونه باید جهان اطراف‌مان را درک کنیم، بخشی از فرآیند انسان بودن است. در این یادداشت، 10 مورد از بهترین کتاب‌های فلسفه را برای شروع به شما پیشنهاد می‌دهیم.
کد خبر: ۳۶۷۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۴
ریچارد داوکینز و پندار خدا
یکی از جریان‌های فکری معاصر که در محافل دانشگاهی و روشنفکری جهان بسیار تأثیرگذار بوده و در گسترۀ وسیعی تبلیغ و ترویج می‌شود جریان موسوم به “الحاد نوین” یا “خداناباوری جدید” یا “اتئیسم نو” است. در آغاز لازم است به تاریخچۀ این تفکر “بی‌خدایی جدید” (New Atheism) اشاره شود تا باب آشنایی با این جریان فلسفی- الهیاتی (و در واقع ضد الهیاتی و ضد دینی) هر چه بیشتر گشوده گردد و به فهمی درست از ان نایل آییم.
کد خبر: ۳۶۶۶۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
استاد احمد واعظی:
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی با تأکید بر وجود دقت‌های بسیار عمیق در فلسفه اسلامی، گفت: تأثیرگذاری فلسفه و یا نظام فکریِ فلسفی در جامعه احتیاج به حلقه‌های واسط دارد.
کد خبر: ۳۶۶۱۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۴
دیدگاه‌های پوپر در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی از سوی دو طیف فکری مورد انتقاد جدی قرار گرفت. نخست متفکرین شیعه که نفی اتوپیا و ترسیم جامعه ایده‌آل از سوی پوپر را با نفی مهدویت و ظهور منجی عالم بشریت، یکسان تلقی می‌کردند و دوم هایدگریست‌های ایرانی نظیر احمد فردید و رضاداوری اردکانی که تفکر پوپر را دفاعیه‌ای جانبدارانه از سرمایه‌داری و لیبرال دموکراسی حاکم بر کشور‌های غربی می‌دانستند.
کد خبر: ۳۵۹۸۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۸
مقاله نظام بهرامی کمیل؛
خودبنیادی یا خودمختاری Autonomy به معنای توانایی برای تصمیم‌گیری و هدایت خود است. خودبنیادی را باید به صورت طیفی دید که سر دیگر آن دگربنیادی Heteronomy است. فرد، جامعه یا سیستمی خودبنیادتر است که خودش به آنچه فکر یا عمل می‌کند باور داشته باشد و در برابر تلاطم‌های بیرونی با ثبات‌تر باشد.
کد خبر: ۳۵۹۶۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۶
ضرورت ترجمۀ آثار فیلسوفان غربی
ترجمۀ آثار فیلسوفان غربی ضرورتی انکارناپذیر است و راه را برای شناخت سیر تفکر فلسفی در غرب باز می‌کند. در کشور ما مدتهاست که مترجمان به این مهم پرداخته اند، اما به نظر می‌رسد در این زمینه آسیب‌هایی وجود دارد که برطرف کردن آن‌ها زمینه را برای ترجمۀ بهتر متون فلسفی فراهم می‌آورد. در این باره با دکتر هدایت علوی تبار، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، به گفت و گو نشسته ایم.
کد خبر: ۳۵۵۹۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۳۰
نیستی‌های گران‌قیمت؛
دنیای ما دنیای شلوغی است. تلفن‌های همراه لبریز از اعلان‌های بی‌پاسخ‌اند، شبکه‌ها یکریز خبر‌های تکان‌دهنده پخش می‌کنند، و خانه‌ها روزانه چند کیلو زباله دور می‌ریزند. همه‌چیز اضافی است و اشباعی تهوع‌آور همه‌جا را فرا گرفته است. گویا فرهنگ جدیدی از راه رسیده است: حذف هرچیزی، از سروصدا تا دکوراسیون و دارایی و تعامل چهره‌به‌چهره. دوست داریم آن‌قدر دور بریزیم که درنهایت فقط خودمان بمانیم و دیوار‌های خالیِ سفید. کایل چایکا می‌گوید این گرایش به نیستی نوعی تجمل‌گرایی است. انگار فقط پولدار‌ها می‌توانند کمتر ببینند، کمتر بشنوند، و حتی کمتر حس کنند.
کد خبر: ۳۴۹۰۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۱
نسبت شریعتی و فلسفه؛
رضا ماحوزی می‌گوید: شریعتی از فلسفه به انحای متعدد در آثار و اندیشه‌های خود استفاه می‌کرد، متن‌ها این استفاده در جریانی فلسفی تبلور یافت که خواهان تغییر وضع موجود بود. هرچند وی از عبارت «پفیوزان تاریخ» برای فیلسوفان استفاده کرده، اما برای او این صفت مخصوص کسانی است که وضع موجود را توجیه کرده‌اند و در کنار منقل مثلث زر و زور و تزویر نشسته و کامی گرفته‌اند.
کد خبر: ۳۴۷۵۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۳۰
ریشه مشکلات جامعه را باید در فرهنگ و اخلاق جست و جو کرد ؛
این بالاخره درست می شود را ما از کجا می گیریم ؟ به دلیل این که ما فکر می کنیم که ما یک وضع خاصی داریم و فکر نمی کنیم که ما هم از قوانین عالم مستثنی نیستیم. همه کسانی که نابود شدند از قبل که نمی گفتند ما قومی هستیم که در حال نابودی هستیم ! ما قومی هستیم که فردا بر ما عذاب نائل می شود. یک بار هم نابود شدند ، از بین رفتند به دلیل این که آن تمیز ، آن تشخیصی که باید در مسائل سیاسی ، در مسائل فرهنگی ، در مسائل مربوط به تعلیم و تربیت ، خانواده حقوق داشته باشند نداشتند و فکر کردند کار درست می شود
کد خبر: ۳۴۷۳۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۸
تفکر پوپر؛
دیدگاه‌های پوپر در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی از سوی دو طیف فکری مورد انتقاد جدی قرار گرفت. نخست متفکرین شیعه که نفی اتوپیا و ترسیم جامعه ایده‌آل از سوی پوپر را با نفی مهدویت و ظهور منجی عالم بشریت، یکسان تلقی می‌کردند و دوم هایدگریست‌های ایرانی نظیر احمد فردید و رضاداوری اردکانی که تفکر پوپر را دفاعیه‌ای جانبدارانه از سرمایه‌داری و لیبرال دموکراسی حاکم بر کشور‌های غربی می‌دانستند.
کد خبر: ۳۴۶۲۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۰
پشت حوصله ابرها؛
سروش دباغ پژوهشگر ایرانی حوزهٔ دین، فلسفه و ادبیات است. او هم‌اکنون مدیریت مؤسسهٔ معرفت و پژوهش در تهران و بنیاد فرهنگی سهروردی در تورنتوی کانادا را برعهده دارد و در دانشگاه تورنتو به‌عنوان پژوهشگر مشغول به فعالیت است؛ دباغ از جمله نواندیشان دینی است که به‌مدد مفاهیم خاصی که برساخته، سراغ دین‌داری در جهان امروز و سالک مدرن رفته است. از جملهٔ این مفاهیم می‌توان به «تن‌هایی معنوی»، «متافیزیک نحیف»، «کورمرگی» و «ذهن آگاهی» اشاره کرد که نقش زیادی در فهم چیستی زیست عارفانه و سلوک در روزگار کنونی ایفا می‌کنند.
کد خبر: ۳۳۳۷۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۹
مصطفی ملکیان؛
«مصطفی ملکیان» فیلسوف و روشنفکر ایرانی در سلسله گفتار‌هایی به ۲۰ مشکل فرهنگی ساری و جاری در میان «ایرانیان» پرداخته است.
کد خبر: ۳۳۳۱۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۵
واقعی و مجازی؛
این روز‌ها بسیاری از ما دو تصویر از زندگی داریم: زندگی واقعی و زندگی مجازی در رسانه‌های اجتماعی. گاهی حتی این مرزبندی هم نامرئی می‌شود و در واقع مرز این دو از بین می‌رود. نکته‌ی مهم اما، ارایه‌ی تصویری روشن از جامعه ایرانی به واسطه رصد صفحات اینستاگرام است. اگر نگوییم تمام جامعه، دست کم می‌توان گفت سلایق و علایق بخش بزرگی از جامعه ایرانی از طریق همین صفحات مجازی قابل تشخیص و شناسایی است.
کد خبر: ۳۳۲۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۹
مختصر و موثر!
کتاب «پنجاه متفکر بزرگ سیاسی» چونان دانشنامه‌ای گزیده و هدفمند برجسته‌ترین اندیشمندان سیاسی، تاریخ اندیشه غرب را به نحوی مختصر، اما موثر معرفی می‌کند.
کد خبر: ۳۳۰۴۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۰
آسیب‌های آنلاین شدن جامعه
این روز‌ها بسیاری از ما دو تصویر از زندگی داریم: زندگی واقعی و زندگی مجازی در رسانه‌های اجتماعی. گاهی حتی این مرزبندی هم نامرئی می‌شود و در واقع مرز این دو از بین می‌رود. نکته‌ی مهم اما، ارایه‌ی تصویری روشن از جامعه ایرانی به واسطه رصد صفحات اینستاگرام است. اگر نگوییم تمام جامعه، دست کم می‌توان گفت سلایق و علایق بخش بزرگی از جامعه ایرانی از طریق همین صفحات مجازی قابل تشخیص و شناسایی است.
کد خبر: ۳۲۸۷۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۱
انسان‌بودن یعنی بیماربودن:
کاسیرر در نامه‌ای به همسرش در ۱۹۲۷ نوشت: «من می‌توانم بی هیچ مشکلی، آنچه را که لازم می‌دانم، بیان کنم». این کاری نبود که دیگر فلاسفۀ بزرگ قرن بیستم بتوانند انجام دهند. دیگران گویا به تاریکی سفر کرده بودند و شبح نیستی را به چشم دیده بودند: بنیامین خودکشی کرد، تندخویی ویتگنشتاین کار دستش داد، و هایدگر درنهایت دچار فروپاشی روانی شد. برخلاف همۀ این‌ها، کاسیرر میلی افراطی به تعادل زندگی داشت. اما آیلنبرگ این چهار فیلسوف را در عصر جادوگران کنار هم نشانده و برایشان سرگذشتی فکری و خواندنی نوشته است.
کد خبر: ۳۲۳۲۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۳۰
عبدالحسین خسروپناه؛
سروش، مانند بسیاری از مدعیان روشنفکری گرفتار نوعی آلزایمر تاریخی است. این همه آزادی اندیشه و گفت‌وگو را در کشور ما نادیده می‌گیرد و در آمریکایی زندگی می‌کند که کسی جرئت نمی‌کند هلوکاست را نقد کند.
کد خبر: ۳۲۲۸۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۸