جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - 
یوسفعلی میرشکاک در گفتگو با اکبر نبوی:
یوسفعلی میرشکاک در گفت‌وگو با اکبر نبوی گفت ، یک مصیبت دیگری که ما داریم این ممیزی‌های وزارت جدید ارشاد است. که اگر ولش کنند از خمسه نظامی تا همین الان شروع می‌کنند لغات را در آوردن. چرا ژرف‌تر نگاه نمی‌کنید؟ یک بزرگواری گفت در سرزمین قد کوتاهان معیارها همیشه بر مدار صفر سفر می‌کنند.صریح می‌گویم، ما فیلمی را که خیلی‌ها وحشت دارند از فکرش در پرده عریض سینما دیدیم، اتفاقی افتاد؟ ما از این نترسیدیم، این ایمان ما را نگرفت.کسی که از آب بترسد در حوض غرق می‌شود.
کد خبر: ۳۹۴۳۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۲
برداشت ها از کتاب مقاومت شکننده از قاسم خرمی تا نجف لک زایی:
به مناسبت ایام بزرگداشت پیروزی انقلاب اسلامی به بررسی ساختار پژوهشی و یافته‌های کتاب مقاومت شکننده:تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی، نوشته جان فوران استاد جامعه شناسی دانشگاه کالیفرنیای آمریکا و ترجمه احمد تدین در سال ۱۳۷۰" توسط قاسم خرمی پرداخته شده است. این کتاب یکی از آثار روشمند درباره تحولات چند قرن اخیر ایران است. بعد از بیان نظرات خلاصه وار قاسم خرمی، اقدام به ضمیمه کردن تحلیل‌های نجف لک زایی (۱۳۸۳) درخصوص این کتاب شده است. تضارب آرای دو فرد مورد اشاره، شفاف کننده ابعاد مورد تاکید در این کتاب است.
کد خبر: ۳۹۴۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۵
نقدی بر آرای مهران صولتی(جامعه شناس و معلم):
در مورد حضور مردم در انقلاب ۵۷ عبارت مشهوری وجود دارد؛ آن‌ها می‌دانستند که چه نمی‌خواهند، ولی نمی‌دانستند که چه می‌خواهند! این عبارت دستمایه مهران صولتی شده تا با مطرح کردن کردن دوگانه‌هایی متعارض (مادیات همراه با معنویات، جمهوریت همراه با اسلامیت، تجدد همراه با تدین) به نابجایی و غیر ضروری بودن انقلاب اسلامی در ایران بپردازد. آمچیزی که صولتی در بیان آن قاصر بوده یا بدان کم توجهی کرده است. بحث الگو‌های توسعه‌ای و تمدنی مورد نیاز برای انقلاب بواسطه حضور فقه پویا و فاصله گیری از فقه سنتی است. سولتی به جریان چند گامی انقلاب‌ها برای طی شرایط گذار و رسیدن به مرحله تثبیت هم توجهی نداشته است. در واقع، برداشت او از انقلاب، تحقق مدینه فاضله است. همان القائیات نادرستی که بعضا در قالب انحرافات ایدئولوژیک مطرح می‌شود. در نگاه ما، انقلاب قائدتا اقدامی چندگامی یا چند مرحله‌ای بوده، نیازمند بهره گیری از فقه پویا برای اتصال سه بعد جمهوریت، اسلامیت و انقلابی گری در قالب‌های توسعه‌ای و تمدنی است و برای ممانعت از انحرافات، ریزش‌ها و رویش‌های خاص خودش را دارد. انقلاب‌های دینی (نظیر انقلاب ایران) باید در مقابل چالش ها، آسیب‌ها و انحرافات، حساسیت خود را تا لحظه آخر متصل به مرحله تثبیت حفظ کنند و مانع برهم خوردن تعادل سه بعد جمهوری، دینی و انقلابی گری خود باشند.
کد خبر: ۳۹۴۰۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۵
نظرگاه ها درخصوص ریشه های انقلاب:
در انقلاب ۵۷ هم روحانیون و هم روشنفکران در نبردی میان غرب و شرق در پی بازگشت به خویشتن بودند. «منصور معدل» در مقاله درخشان خود با عنوان «ایدئولوژی به مثابه گفتمان اپیزودیک: مورد انقلاب ایران» می‌گوید انقلاب ایران، انقلابی فاقد ضدانقلاب بوده است؛ هم مردم آن را قبول داشتند و هم ایالات متحده و شوروی آن را، ولو با اکراه، پذیرفتند.
کد خبر: ۳۹۳۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۸
«بلای بی‌تاریخی و جهان بی‌آینده»؛
دکتر رضا داوری‌اردکانی باور دارد متفکری که در رؤیای پدید‌آمدن عهد و عصری دیگر باشد، چه‌بسا با عصر و عهد خود مخالفت کند. بسیاری از متفکران تنها دغدغه‌شان خلق مفاهیمی بوده است تا از عهد و عصر خود فراتر رفته و به انکار وضع موجود دست بزنند. همان‌گونه که دلوز می‌گوید کار فلسفه خلقِ مفاهیم است.
کد خبر: ۳۹۳۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
ایدئولوژی علیه ایدئولوژی :
به مناسبت زادروز زنده‌یاد داریوش شایگان در چهارم بهمن ماه، در برنامه «برخورد» تصمیم گرفته‌ایم نشستی در نقد و بررسی میراث فکری این متفکر برگزار کنیم و ازاین‌رو با دکتر حسین مصباحیان و دکتر احسان شریعتی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
کد خبر: ۳۹۳۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
انتخابات مجلس در گیلان؛
از ۱۱۸۱ داوطلبی که برای شرکت در انتخابات مجلس در گیلان پیش ثبت نام کرده بودند، تنها ۶۸۳ نفر ثبت نام نهایی کردند؛ به عبارتی دیگر ۴۹۸ نفر یا در همان مرحله پیش ثبت نام تایید نشدند و یا در میانه راه از شرکت در انتخابات مجلس منصرف شدند. با این حال آمار‌ها حاکی از افزایش ۴۶ درصدی داوطلبان نسبت به دوره گذشته است. از طرف دیگر، شاهد ثبت نام هر ۱۳ نماینده فعلی گیلان در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس هستیم؛ البته در این میان سیدکاظم دلخوش نماینده فعلی صومعه سرا در اقدامی جالب توجه از حوزه انتخابیه رشت و خمام ثبت نام کرده است.
کد خبر: ۳۹۲۶۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۷
حاشیه‌های طرح هادی و تغییر کاربری در استان‌های شمالی کشور:
خبر می‌رسد که یک شهروند اهل روستای تلارم محمودآباد روز شنبه ۲۲ مهرماه ۱۴۰۲ مقابل استانداری مازندران اقدام به خودسوزی کرد که البته با اقدام به موقع حاضران و نگهبانی استانداری، با مهار آتش‌سوزی، نجات یافت. در اخبار انعکاس یافته در رسانه‌ها اشاره به درخواست نامبرده به ساخت خانه رایگان می‌شود. این در حالی است که برخی از خبر‌های دریافتی، اشاره به مشکلات طرح هادی و تغییر کاربری زمین در استان‌های شمالی دارد. دو سالی است که مردم سه استان گیلان، مازندران و گلستان، درگیر بحث ممنوعیت تغییر کاربری‌ها در زمین‌های مستقر در طرح هادی و بحث عدم تجدد نظر در طرح‌های هادی بعد از ده سال هستند. پیش بینی می‌کنیم و هشدار امنیتی می‌دهیم که این پدیده نامیمون به زودی فراگیر شده و خشم سرکوب شده مردم به شیوه‌هایی این چنین برون ریزی می‌کند. از استاندار محترم مازنداران هم درخواست داریم، واقعیت ماجرا را بدون حاشیه، برای افکار عمومی توضیح دهد.
کد خبر: ۳۹۲۴۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۴
مهدی نصیری:
مهدی نصیری استاد دانشگاه و پژوهشگر دینی می‌گوید: در عصر غیبت و سیطره مدرنیته نباید از حوزه و فقه انتظار شکل دادن به اتوپیای دینی (مدینه فاضله) را داشته باشیم و این امر تنها با ظهور حضرت، ولی عصر محقق خواهد شد.
کد خبر: ۳۹۱۶۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۱۴
گذار به الهیات سیاسی دموکراتیک؛
مشروطیت نخستین فصل تجدد ایرانی است که بر پایه آگاهی‌ها و مفاهیم نوین راه‌یافته به ذهنیت ایرانی پدیدار شد. در پرتو این آگاهی‌های نوآیین، نظام دانایی سنتی شکاف برداشت و هندسه معرفتی آن دگرگون و سنت دچار بحران شد. افزون بر این حکمرانی سنتی که در چارچوب الهیات سیاسی سنتی مشروعیت می‌یافت با چالش و بحران روبه‌رو شد و گذار به آن ضرورت یافت. در واکنش به این بحران، گروهی همچنان بر حفظ سنت و الگوی سنتی حکمرانی اصرار داشتند. در برابر گروهی دیگر به ضرورت بازسازی آن پی بردند و کوشیدند تا بر پایه امکانات درونی به بازسازی آن بپردازند که در پرتو کوشش آن‌ها جریان نواندیشی دینی شکل گرفت. به‌هرحال پرسش این است که مشروطیت چه تحولی در الهیات سیاسی شیعه پدید آورد؟ در پاسخ می‌توان ادعا کرد مشروطیت با نقد وجوه اقتدارگرایانه اندیشه سیاسی شیعه زمینه گذار به الهیات سیاسی دموکراتیک را فراهم کرد.
کد خبر: ۳۹۱۰۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۶
محقق داماد:
علم از مقوله هستی و دین از مقوله بایستی است. هستی و بایستی دو مقوله متفاوت هستند. تکنولوژی در حال حاضر به چنان شتابی رسیده است که نمی‌شود جلوی این شتاب را گرفت اما دانش الهیات به‌رغم سابقه چندین قرنه، هنوز اندر خم یک کوچه است و هنوز سوال‌هایی که پیش از میلاد مسیح در یونان باستان برای سقراط و افلاطون و ارسطو مطرح بوده، حل نشده است. مسائلی مانند جبر و اختیار، اراده بشر، رابطه مغز و ذهن و ...
کد خبر: ۳۸۹۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۰
داریوش رحمانیان استاد تاریخ مطرح کرد:
داریوش رحمانیان استاد تاریخ دانشگاه تهران، در نشست «الزامات طرح پیمایش ملی سنجش وضعیت دانش و نگرش تاریخی ایرانیان» که دوشنبه ۵ تیرماه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد، عنوان کرد: هر مردمی همان‌طور که اکنون را درک و تفسیر می‌کنند، در اکنون رفتار می‌کنند و در واقع کنش و رفتار آدمی همواره تکیه دارد بر درکی که از گذشته وجود دارد حتی درباره فرد هم همین طور است. اگر از فردی حافظه شخصی‌اش را بگیرد، سردرگم خواهد ماند؛ بنابراین هر گونه فعالیتی که فرد در زمان اکنون انجام می‌دهد، تکیه بر حافظه از خود و کسیتی و جایگاهش در جامعه دارد. این موضوع درباره مردم و جوامع دیگر هم صادق است و خیلی پیچیده‌تر.
کد خبر: ۳۸۹۸۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۶
محمد آزاد:
صد سال اقتصاد در ایران قرن جدید در ایران تصادفا با شکل‌گیری به‌اصطلاح ایران مدرن همراه است و این سرزمین از حالتی ملوک‌الطوایفی و جدامانده از تحولات آغاز می‌کند به تأسیس نهاد‌های یک کشور مدرن از جمله نهاد‌های اقتصادی. سال‌های منتهی به سال ۱۳۰۰ و نیز سه، چهار سال پس از آن دورانی پرآشوب است که به انقراض دودمان قاجار و آغاز دودمان پهلوی ختم شد. نخستین نهاد‌های مدرن اقتصادی در ایران در آغاز این قرن تأسیس شدند. جز این نهاد‌ها دیگر نهاد‌های دولت مدرن مانند قوه قضائیه سکولار و ارتش مدرن راه‌آهن و نیز در دهه بعد دانشگاه نیز با مشورت روشنفکرانی مثل داور، فروغی و امثال این شخصیت‌ها بنا شد. اما ایران در دهه اول قرن از نظر اقتصادی چه وضعی داشت؟
کد خبر: ۳۸۹۵۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۴
محمدحسین مطهری مدرس دانشگاه:
شاید در هیچ برهه‌ای پس از پیروزی انقلاب اسلامی مانند امروز مسأله حجاب، موضوع مشترک میان متن جامعه و نخبگان علمی، سیاسی و حاکمیتی نبوده باشد. موضوع فوت مرحومه مهسا امینی در سال گذشته باعث شد تا مسأله پوشش زنان در سطحی بالاتر از قبل به نقطه نزاع میان تفکرات مختلف تبدیل شود. در این میانه اخیرا کتابی در این حوزه منتشر شد که گرچه در دهه ۱۳۹۰ تدوین و تألیف شده، اما انتشار آن با اتفاقات اخیر مصادف شد. نویسنده آن نیز «محمدحسین مطهری» نوه نویسنده شهیر کتاب «مسأله حجاب» استاد شهید مرتضی مطهری است که به اتفاق دو نفر دیگر کتاب یاد شده را تألیف کرده است.محمدحسین مطهری گفت: یکی از مشکلات ما با سیاست‌های حاکم بر حوزه حجاب، کاریکاتوری بودن اسلام است و فقط رگ افراد درباره حجاب تکان می‌خورد و کلفت می‌شود، اما در حوزه‌های دیگر اینگونه نیست. حضرت آیت الله نوری همدانی هم اخیراً گفتند کاش همین کاری که برای حجاب شد برای ربا هم می‌شد.
کد خبر: ۳۸۸۴۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۰
همایون معمار:
کد خبر: ۳۸۷۵۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۶
جا پای استاد با ریاست جریان آکادمی؛
سید محمد‌مهدی میرباقری که طی دو دهه اخیر ریاست فرهنگستان علوم اسلامی قم را بر عهده داشته است، تقریبا طی یک دهه اخیر به‌مرور در فضای سیاسی کشور فعال شده و این فعالیت روند رو به رشدی گرفته است؛ به‌گونه‌ای‌که شاید بتوان گفت با توجه به جایگاه او در فضای رسانه و فعالیتش به‌عنوان یکی از چهره‌های ساکن در قم، احتمالاً با تئوریسینی روبه‌رو شده‌ایم که جا پای استاد خود (مصباح یزدی) گذاشته و به‌عنوان رئیس «جریان آکادمی» در همان مسیری حرکت می‌کند که مطلوب مصباح بوده است. نگاهی به سیر فعالیت‌های میرباقری نشان می‌دهد که او پس از اینکه به ریاست فرهنگستان علوم اسلامی قم می‌رسد، در دهه اول بیشتر فعالیت‌هایش در چارچوب اهداف فرهنگستان بوده است. به‌عبارتی در دهه اول خبری از اظهار‌نظر سیاسی توسط او به‌صورت چشم‌گیر نیست، اما اوایل دهه ۹۰ آرام‌آرام وارد فضای سیاسی کشور می‌شود. در این بین نوع نگاه او همانند استادش اجرای احکام اسلامی بدون کوچکترین تقلیلی است و همین هم موجب می‌شود که از سخنانش نوعی بنیادگرایی برداشت شود.
کد خبر: ۳۸۷۴۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۵
عباس عبدی:
عباس عبدی در یادداشتی با عنوان «به سوی توازن و پایداری» در روزنامه اعتماد نوشت: مهم‌ترین تجربه آینده‌نگرانه ایران که با شکست کامل مواجه شد، سند چشم‌انداز ج. ا. ا در افق ۱۴۰۴ است. سندی که در دو سال اول به خوبی جلو رفت، ولی پس از آن مسیر معکوس طی شد و وضعیت را به اینجا رساند که نه تنها در نقطه‌ای که آغاز کردیم قرار نداریم، بلکه عقب هم رفته‌ایم.
کد خبر: ۳۸۷۰۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۲
میزگرد دین و وقایع ۱۴۰۱:
محمدحسین نظری، خبرنگار:یکی از جنبه‌هایی که در ماه‌های گذشته درباره حوادث ۱۴۰۱ در گفتگو‌ها کمتر به آن پرداخته شده، سویه‌های دینی این حوادث بوده است. سوال این است که آیا پایگاه‌های دینی و دین به‌مثابه مرجع بیرونی نسبتی با این حوادث داشت و آیا از رفتارها، شعار‌ها و مواضع لیدر‌ها و کنشگران این حوادث می‌توان نکته‌ای در این باره استنتاج کرد؟ آیا حوادث اخیر به معنی گرایش عموم جامعه ایران به بی‌دینی است؟ برای پاسخ به این سوالات سراغ محسن صبوریان، عضو هیات‌علمی دانشکده علوم اجتماعی تهران و جبار رحمانی عضو هیات‌علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم رفتیم. مشروح این نشست را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
کد خبر: ۳۸۷۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۱
درگذشت استاد فلسفه ایرانی در لس آنجلس؛
سیدجواد طباطبایی، فیلسوف و نویسنده ایرانی، شب گذشته در سن ۷۷ سالگی در بیمارستانی در لس‌آنجلس درگذشت. ایشان در جامعه آکادمیک ایرانی با نظریه پردازی در اندیشه سیاسی ایران و تاریخ نگاری در اندیشه سیاسی غرب شناخته می‌شد. آثار پربار و حلقه موافقان و مخالفان کثیر او بر کسی پوشیده نیست. طباطبایی، بدون هیچ‌گونه تردیدی، یکی از بزرگ‌ترین اندیشه‌ورزان معاصر ایرانی است که همین امر لزوم پرداختن به دوران حیات، آثار، افکار و اندیشه‌هایش را دو چندان ضرورت می‌بخشد.اندیشه‌های سید جواد طباطبایی هواخواهان زیادی در میان دانشگاهیان و حتی عامه مردم پیدا کرده است. دایره ارادات نزدیکان به او به اندازه‌ای بوده که حتی مفهوم «حلقه سید جواد» یا «حلقه ایرانشهری‌ها» بر آن‌ها اطلاق شده است. در مقابل اندیشه سیاسی سید جواد، منتقدان بسیاری نیز داشته و دارد. از جمله انتقادات مطرح بر نظریه سیاسی سید جواد طباطبایی در دهه‌های اخیر در محور‌هایی همچون، محافظه‌کاری، نزدیک بودن تئوری‌های ناسیونالیسم افراط‌گرا (فاشیسم)، عدم انطباق با تحولات زمانه جدید، ناهمخوانی با زیست در خاورمیانه، طردگرا بودن گفتمان او، روشن نبودن منابع تحقیق، عدم انطباق اندیشه ایران‌شهری با واقعیت‌های جامعه ایرانی و غیرمنصفانه بودن دیدگاه او نسبت به مصلحان و روشنفکران دینی قابل جمع‌بندی است.
کد خبر: ۳۸۶۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۱
پایان پروژه تجدد در ایران؟
یکی از نظریه‌پردازانی که درخصوص التهابات اخیر صورت‌بندی را مبتنی‌بر ایده خود از «وضع‌شناسی جامعه ایران معاصر» ارائه داده‌اند، دکتر حسین کچویان است. در ادامه نگاهی به مباحث وی ابتدا درخصوص تصویر کلی از جامعه می‌اندازیم و سپس توضیح او از التهابات اخیر را در پرتو آن معنادار می‌سازیم. دکتر کچویان به دنبال معنادار ساختن التهابات در ذیل تجدد هستند که باید گفت، شاید درخصوص برخی حوادث چند دهه گذشته کارآمد باشد، اما درخصوص مسائلی نظیر اتفاقات سال‌های ۹۶ و ۹۸ حداقل نمی‌توان نقشی انحصاری را برای تجدد لحاظ کرد.
کد خبر: ۳۸۶۳۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶