پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

محمد حسین حشمت‌پور از با سابقه‌ترین مدرسان حکمت و فلسفه در ایران معاصر بود. در فقه و اصول از آیت الله وحید خراسانی بهره برده و فلسفه و عرفان را از محضر آیت الله جوادی و علامه حسن زاده آملی استفاده کرده بود. دروس متن‌خوانی حکمت الاشراق، شرح طبیعیات شفا و شرح شواهد الربوبیه ایشان از بهترین نمونه‌های دروس حکمی به شمار می‌رفت. شیوه حشمت‌پور عمدتاً تمرکز بر متون ارزشمند و درعین حال مهجوری بودکه کمتر به آن ها پرداخته می‌شود که از جمله آن ها می‌توان به تدریس کتاب المله فارابی و الذریعه الی مکارم الشریعه اثر راغب اصفهانی اشاره کرد. حشمت‌پور عضو هیأت علمی گروه فلسفه اسلامی دانشگاه قم بود و به تدریس فلسفه و متون حکمی در دانشگاه قم و حوزه علمیه این شهر اشتغال داشت.استاد حشمت پور در سن 73 سالگی بر اثر بیماری درگذشت. از آثار دکتر محمدحسین حشمت پور می توان به دروس خارج برهان، دروس خارج شفا، دروس خارج توحید، دروس خارج لاهیجی، دروس خارج منزل،دروس خارج منظومه، دروس خارج وجود و همانند آنها اشاره کرد. به مناسبت درگذشت این استاد ، گفتگویی که در تاریخ ۲ آذر ۱۴۰۲ با ایشان صورت پذیرفته بود، بازنشر شده است.

 شیوه مواجهه آدمی با مقوله مرگ تأثیر شگرفی بر شیوه زیستن او دارد به گونه ای که می تواند انسان را به سوی زندگی اصیل و معنادار سوق دهد یا موجب یأس, ناامیدی و پوچی و بی معنایی زندگی باشد. مرگ‌اندیشی می تواند معنای متفاوت داشته و از منظرهای مختلف مورد توجه قرار گیرد. گاه مرگ‌اندیشی به این معناست كه شخص همیشه به این توجه دارد كه زندگی تا بی‌نهایت ادامه ندارد و در نهایت به دیوار مرگ بر می‌خورد. بالاخره ماهیت زندگی پس از مرگ با زندگی اینجا فرق می‌كند. باز به گفته علی‌بن‌ابی‌طالب(ع): «الیوم عملٌ و لاحساب و غداً حسابٌ ولا عمل.» زندگی اینجا با زندگی آن طرف تفاوت اساسی دارد، زیرا، اینجا عمل هست ولی محاسبه‌ای در كار نیست، آنجا محاسبه است و دیگر عملی در كار نیست. بنابراین، میان ماهیت دو جهان كه در یكی عمل هست و حساب و كتابی در كار نیست و در یكی فقط حساب و كتاب در كار است و دیگر نمی‌توان دست به عمل زد، تفاوت بسیار است. پس، گاه مرگ‌اندیشی، یعنی توجه داشتن به «نهایت‌ داری» زندگی و اینكه زندگی یك امر نامتناهی و بی‌كرانه نیست. معنای دوم مرگ‌اندیشی یعنی «ترسیدن از مرگ»، زیرا، یكی از معانی «اندیشه» در زبان فارسی، «ترس» است، مثلاً، در متون قدیم می‌گویند: «اندیشه مدار»، یعنی «مترس». پس، «اندیشه» همیشه مانند امروز به معنای «تفكر» نبوده است، از این‌رو، «مرگ‌اندیشی» گاه به معنای «ترس از مرگ» است. در روانشناسی انواع مختلفی از «فوبیا» یا ترس‌های بی‌جهت تشخیص داده شده است؛ یكی از فوبیاها و ترس‌های بی‌جهت، ترس از مرگاست. مرگ‌اندیشی معنای سومی نیز دارد كه نه به معنای نهایت داری زندگی است و نه به معنای ترس از مرگ، بلكه به این معنا است كه كنش‌های شخص چه واكنشی در پس از مرگ خواهد داشت. یکی از مهمترین اهمیت های مرگ اندیشی ،تاثیر آن بر معنای زندگی ناشی از رابطه انسان با هستی و هستی معطوف به مرگ اوست. اندیشه مرگ نیرویی برای گسست از پوچی روزمرگی و معناداری زندگی به شمار می آید. در مواجهه با نیستی و تکاپو در میدان مرگ، مرگ اندیشی قادر به کسب بصیرت نسبت به واقعیت جهان, آزادی و اصالت بخشیدن به زندگی و به تبع معنا و جهت دادن به زندگی است. حفظ هویت فردی, کشف امکانات وجودی در این دنیا, انتخاب آگاهانه و زندگی متفکرانه و مسوولیت در برابر خود و دیگران از پیامدهای زندگی اصیل و معنادار است.

مجید محمدزمانی پژوهشگر حوزه رسانه و افکار عمومی به مناسبت دیدار مقام معظم رهبری با مادحین اهل بیت در گزارشی به تحقیق درباره مداحی با سبک وسیاق روز پرداخته است. مداحی امروز باید محتوا، مخاطب و محیط و فضای اثرگذار متناسب خود را انتخاب کرده و از مزیت‌های هر دو رویکرد سنتی و پاپ استفاده نماید. در کنار هیئات عمومی، نیازمند رشد هیئات تخصصی هستیم تا بتوانند مرجعیت اجتماعی و تربیت تخصصی مخاطبین خود را پیگیری کنند. نگاه به گروه‌های تخصصی مخاطب باید جایگزین نگاه توده‌ای و بازاری به مخاطب گردد.

در عصر حاضر با ظهور مدرنیته و تحول در ساختار‌های ارتباطی و رسانه‌ای، هنر مداحی دست خوش تحولاتی متفاوت قرار گرفته است. از جمله تحولات سال‌های اخیر می‌توان به استفاده برخی از مادحین از فضای استودیو برای خواندن و یا ترکیب آلات موسیقی با صدای مداحی جهت ساخت تولیدات هنری اشاره کرد. این تولیدات گاهی شامل ترکیب آلات موسیقی و ادعیه نیز شده که حتی از رسانه ملی نیز پخش می‌شوند. مجید محمدزمانی پژوهشگر حوزه رسانه هسته افکار عمومی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) طی یادداشتی به بررسی و تحلیل ترکیب موسیقی و مداحی از منظر فقهی مقام معظم رهبری پرداخته است. که در ادامه می خوانید.

سعید طاووسی مسرور، استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: مقتل‌نگاری قاجاریه ادامه مقتل‌نگاری دوره صفویه است و بُعد منفی آن بیشتر تداوم یافته؛ یعنی افراط در جنبه مصیبت بیشتر شده است و کمتر به چرایی و اهداف امام حسین (ع) پرداخته شده است. در این مقاتل صرفا به این توجه شده که حضرت چگونه کشته شد و چه کسی و چگونه فلان ضربه را زد و آن هم عمدتا براساس گزارش‌های شفاهی است.

همیت این مصاحبه تنها به سبب آن نیست که تا کنون جایی منتشر نشده است. بیشتر بدین خاطر است که مرحوم حکیمی به دلایل مختلف بسیار به ندرت با رسانه‌ای گفتگو می‌کرد و اگر لطف و مساعدت و سابقۀ مجالست و مصاحبت دو تن از فضلای برجستۀ مشهد – حجج اسلام و‌المسلمین آقایان روح الله عربشاهی و حسن طالبیان نبود، این مصاحبه هم ممکن نمی‌بود.

آیت‌الله علی‌اکبر رشاد گفت: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در واقع یک مؤسسه نیست، یک نهاد نیست، یک سنگرگاه است، البته تنها یک سنگرگاه فیزیکی نیست یک جایگاه و مامن و یادگاه عاطفی نیز هست؛ تنها یک مجموعه و یک مؤسسه و نهاد نیست بلکه یک جبهه و یک صفِّ فکری است.

اين شكايت پيامبر (ص) امروز نيز همچنان ادامه دارد، كـه از گـروه عـظيمى از مسلمانان به پيشگاه خدا شكايت مى برد كه اين قرآن را به دست فـرامـوشـى سـپـردنـد، قـرآنـى كـه رمـز حـيـات اسـت و وسـيـله نـجـات قـرآنـى كـه عـامـل پـيروزى و حركت و ترقى است ، قرآنى كه مملو از برنامه هاى زندگى مى باشد، ايـن قـرآن را رهـا سـاخـتـنـد و حـتى براى قوانين مدنى و جزائيشان دست گدائى به سوى ديگران دراز كردند!