چهارشنبه ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
«بلای بی‌تاریخی و جهان بی‌آینده»؛
دکتر رضا داوری‌اردکانی باور دارد متفکری که در رؤیای پدید‌آمدن عهد و عصری دیگر باشد، چه‌بسا با عصر و عهد خود مخالفت کند. بسیاری از متفکران تنها دغدغه‌شان خلق مفاهیمی بوده است تا از عهد و عصر خود فراتر رفته و به انکار وضع موجود دست بزنند. همان‌گونه که دلوز می‌گوید کار فلسفه خلقِ مفاهیم است.
کد خبر: ۳۹۳۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
ایدئولوژی علیه ایدئولوژی :
به مناسبت زادروز زنده‌یاد داریوش شایگان در چهارم بهمن ماه، در برنامه «برخورد» تصمیم گرفته‌ایم نشستی در نقد و بررسی میراث فکری این متفکر برگزار کنیم و ازاین‌رو با دکتر حسین مصباحیان و دکتر احسان شریعتی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
کد خبر: ۳۹۳۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
درگذشت صاحب اثر «پدیدارشناسی روح بر حسب نظر هگل» :
دکتر کریم مجتهدی، از استادان به نام فلسفه و از چهره‌های ماندگار ایران، درگذشت. مجتهدی متولد دهم شهریور ۱۳۰۹ در تبریز بود.زنده‌یاد کریم مجتهدی دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری خود را در دانشگاه سوربن فرانسه گذرانده بود و پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود را زیر نظر یکی از بزرگ‌ترین فلاسفه قرن بیستم ژان وال با عنوان «بررسی تحلیل استعلایی کانت» و رساله دکترای خود را با مشاوره هانری کربن نوشته بود.از مجتهدی نزدیک به ۳۰ اثر به جای مانده است. پیکر دکتر کریم مجتهدی چهره ماندگار فلسفه ایران سه‌شنبه (فردا) ساعت ۹ صبح از «پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی» به سوی خانه ابدی‌اش در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا تشییع خواهد شد.درگذشت این استاد فلسفه را به جامعه علمی و فرهنگی و خانواده او تسلیت می‌گوییم.
کد خبر: ۳۹۳۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
سیدحسین حسینی:
سیدحسین حسینی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دین و کلام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در یادداشتی با عنوان «کافه‌ها تعطیل و دکان‌ها باز؟» در روزنامه اعتماد نوشت: «اخیرا نامه‌ای از رییس دانشگاه تهران درخصوص تعطیلی کافه‌های اطراف دانشگاه در محافل عمومی منتشر شده که باید آن را یکی از عجایب چندگانه در تاریخ ۱۰۰ ساله دانشگاه‌های ایران برشمرد. پرسش این است که آیا کافه‌های اطراف دانشگاه تهران اعتبار علمی این دانشگاه را مخدوش کرده‌اند، ولی دکان‌های پر رونق رساله‌ساز و مقاله‌های پولی خیر؟»
کد خبر: ۳۹۲۳۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۹
مصاحبه امیر تاکی با دکتر بیژن عبدالکریمی؛
انسان همواره به دنبال پاسخ به چرایی‌های زندگی خود است. خواه این چرایی‌ها اساسی و ساختاری باشند و خواه جزئی و کم‌رنگ. چرایی «بودن» شاید اساسی ترینِ این چرایی‌هاست و با پاسخ به این پرسش، «چه شدن» که همان هدف و غایت است، معنا می‌یابد. هدف، انگیزه و غایت حرکت انسان وابسته به دانستن و پی بردن به پاسخ‌هایی است که برایش قانع کننده باشد. علاوه بر ایجاد هدف زندگی، این پاسخ اساسی، ارزش‌های هر انسانی را تشکیل خواهد داد. در پرتو این ارزش‌ها، چگونگی زیست او معین می‌شود؛ بنابراین در پرتو این پاسخ به چرایی بودن، هم سمت و سوی حرکت انسان مشخص شده و هم چگونگی و کیفیت زیست این حرکت هویدا می‌شود.
کد خبر: ۳۹۱۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۱۹
امنیت غذایی با ذرت؛
ذرت چه‌بسا مهم‌ترین محصول کشاورزی در جهان است و به‌لحاظ کاربرد تنها رقیبش سویاست. هرچند که اغلب منشأ ذرت را جهان غرب می‌دانند، اما مدت‌هاست که نقشی برجسته در آسیا یافته و در دهه‌های اخیر اهمیت آن رو به رشد بوده است. حالا دیگر ذرت در آسیا محصولی نادر یا فرعی نیست و برای درک چرایی اهمیت آن باید ذرت را در روایت بزرگ‌تر پیشرفت نسبی آسیا، یا به تعبیری اراده‌اش به قدرت در دهه‌های اخیر بگنجانیم. ذرت طی این قرن‌ها به‌صورت مطلق و نسبی در مناطق زیادی از آسیا بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است، با اینکه اهمیتش تمام‌وکمال درک نشده است. در سال ۲۰۱۹ حدود یک‌سوم ذرت جهان در آسیا کشت شده است، در مقایسه با ۴۰ سال قبل که این رقم ۱۷ درصد بود. شگفت‌انگیز است. با درنظرگرفتن این نکته که بخش عمده‌ای از اقلام اصلی غذایی در چین تولید می‌شود شاید این واقعیت حتی شگفت‌انگیزتر باشد که، در دهۀ گذشته، ذرت غلۀ پیشتاز در چین بوده است و تولید آن از برنج و گندم پیشی گرفته است.
کد خبر: ۳۸۹۳۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۲
درگذشت عضو موسس کانون نویسندگان ایران؛
باقر پرهام مترجم و پژوهشگر فلسفه شنبه ۷ خرداد در سن ۸۸ سالگی در کالیفرنیای آمریکا در گذشت. پرهام عضو موسس کانون نویسندگان ایران بود. خبر درگذشت او را پسرش رامین پرهام امروز در توییتر اعلام کرد.
کد خبر: ۳۸۸۹۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۸
برگزاری نشست «داوری در ترازوی داوری» :
محقق داماد گفت: فکر انسان را رشد و تعالی می‌دهد و داوری یک متفکر است و متفکر آن است که اگر دید حرفش را می‌تواند عوض کند تغییر دهد. او شجاعت اعتراف اینکه فکرم اشتباه بوده را داشته است.
کد خبر: ۳۸۸۹۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۷
میزگرد دین و وقایع ۱۴۰۱:
محمدحسین نظری، خبرنگار:یکی از جنبه‌هایی که در ماه‌های گذشته درباره حوادث ۱۴۰۱ در گفتگو‌ها کمتر به آن پرداخته شده، سویه‌های دینی این حوادث بوده است. سوال این است که آیا پایگاه‌های دینی و دین به‌مثابه مرجع بیرونی نسبتی با این حوادث داشت و آیا از رفتارها، شعار‌ها و مواضع لیدر‌ها و کنشگران این حوادث می‌توان نکته‌ای در این باره استنتاج کرد؟ آیا حوادث اخیر به معنی گرایش عموم جامعه ایران به بی‌دینی است؟ برای پاسخ به این سوالات سراغ محسن صبوریان، عضو هیات‌علمی دانشکده علوم اجتماعی تهران و جبار رحمانی عضو هیات‌علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم رفتیم. مشروح این نشست را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
کد خبر: ۳۸۷۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۱
درگذشت استاد فلسفه ایرانی در لس آنجلس؛
سیدجواد طباطبایی، فیلسوف و نویسنده ایرانی، شب گذشته در سن ۷۷ سالگی در بیمارستانی در لس‌آنجلس درگذشت. ایشان در جامعه آکادمیک ایرانی با نظریه پردازی در اندیشه سیاسی ایران و تاریخ نگاری در اندیشه سیاسی غرب شناخته می‌شد. آثار پربار و حلقه موافقان و مخالفان کثیر او بر کسی پوشیده نیست. طباطبایی، بدون هیچ‌گونه تردیدی، یکی از بزرگ‌ترین اندیشه‌ورزان معاصر ایرانی است که همین امر لزوم پرداختن به دوران حیات، آثار، افکار و اندیشه‌هایش را دو چندان ضرورت می‌بخشد.اندیشه‌های سید جواد طباطبایی هواخواهان زیادی در میان دانشگاهیان و حتی عامه مردم پیدا کرده است. دایره ارادات نزدیکان به او به اندازه‌ای بوده که حتی مفهوم «حلقه سید جواد» یا «حلقه ایرانشهری‌ها» بر آن‌ها اطلاق شده است. در مقابل اندیشه سیاسی سید جواد، منتقدان بسیاری نیز داشته و دارد. از جمله انتقادات مطرح بر نظریه سیاسی سید جواد طباطبایی در دهه‌های اخیر در محور‌هایی همچون، محافظه‌کاری، نزدیک بودن تئوری‌های ناسیونالیسم افراط‌گرا (فاشیسم)، عدم انطباق با تحولات زمانه جدید، ناهمخوانی با زیست در خاورمیانه، طردگرا بودن گفتمان او، روشن نبودن منابع تحقیق، عدم انطباق اندیشه ایران‌شهری با واقعیت‌های جامعه ایرانی و غیرمنصفانه بودن دیدگاه او نسبت به مصلحان و روشنفکران دینی قابل جمع‌بندی است.
کد خبر: ۳۸۶۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۱
روشنفکر غوغاسالار؛
ژیژک در سال ۱۳۹۵، با حضور در یکی از برنامه‌های تلویزیونی ایران، به بحران‌های جهانی، علت حمایت تعجب برانگیز خود از دونالد ترامپ، ریشه‌های سرمایه داری داعش و افول جریان چپ جهانی پرداخت. جالب اینکه به اهمیت ایران به عنوان جریان نه شرقی و نه غربی اشاره کرد. حال، همین «ژیژک»، در یک موضع گیری عجیب، از اغتشاشگران وقایع اخیر ایران و شعار‌های آنان، حمایت قاطعانه کرده است. واکاوی عوامل تغییر موضع ناگهانی و متناقضانه ژیژک و بررسی خطا‌های ادراکی و رفتار‌های سیاسی و غیرعلمی او، چیزی است که در این یادداشت به آن می‌پردازیم.
کد خبر: ۳۸۶۷۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۶
مجازات برای عبرت سایرین؛
در دسته سلبریتی‌های هیئتی هر اظهار نظری مجاز است- البته منوط به اینکه در مسیر خواسته‌های صاحبان قدرت سیاسی باشد- اگر فوتبالیست و بازیگر سواد سیاسی ندارند و به همین دلیل ممنوع الکار می‌شوند چرا باید بپذیریم مداحان عزیز همگی کانت و هگل خوانده و استاد فلسفه سیاسی هستند؟
کد خبر: ۳۸۲۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۴
داوری اردکانی؛
رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم و چهره ماندگار فلسفه می‌گوید: از اهل فلسفه نباید توقع داشت و خواست که مستقیماً برای مشکلات اقتصادی- اجتماعی چاره‌ای بجویند. فیلسوف با اینکه توجه خاص به زبان و گفتار و کردار حکومت و اخلاق مردمان دارد در مقام مصلحت‌بینی نیست و نمی‌تواند بگوید که مردم و حکومت چگونه و از چه راه باید مسائل سیاست و اقتصاد و مدیریت را حل کنند و به رفع مشکل‌ها در شئون مختلف بپردازند.
کد خبر: ۳۷۹۵۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۲
نعیمی جورشری، جامعه‌شناس؛
مرگ علی رضاقلی در حالی رقم خورد که جامعه ایرانی در نوروزی دیگر قرار دارد بی آنکه شرایط اجتماعی و رفاهی مساعدی را تجربه کند. فشار‌های معیشتی و فرهنگی دوچندان شده است. اینگونه می‌توان در نسبتی نمادین از ذهنیت جامعه شناسانه مرحوم رضاقلی سخن گفت.
کد خبر: ۳۷۵۹۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۰
سومین دهه از قرن بیست و یکم!
در سومین دهه از قرن بیست و یکم شاهد یک جنگ خانمان‌سوز در اروپا با تجاوز نظامی همه جانبه روسیه به خاک اوکراین هستیم. تحلیل‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مختلفی با رویکرد‌های مختلف درباره این رویداد سیاه در واپسین روز‌های زمستان ارائه می‌شود و از هر چیزی در این تحلیل‌ها سخن می‌رود جز انسان! انسان‌هایی که امروز از خانه و کاشانه خود به دلیل ابتذال شر و جنگ قدرت سیاستمداران آواره شده اند. به نظر می‌رسد، برای فهم عمیق‌تر این رویداد تکان دهنده، نیازمند فهمی فلسفی باشیم. اصولاً فهم فلسفی جنگ را چگونه مفصل بندی می‌کند و از نگاه فلسفی چه زمانی جنگ رخ می‌دهد و عقل فلسفی چه سؤالاتی را درباره این رویداد سراسر خشونت و شرارت مطرح می‌کند؟
کد خبر: ۳۷۴۱۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۱
اساتید گروه فلسفه علم شریف؛
می‌دانیم که حتی در کمیته جذب دانشگاه هم برخی با این جذب مخالف بودند، ولی رئیس سابق دانشگاه اصرار بر جذب ایشان بصورت دستوری داشت و البته بدلیل اعتراض تخصصی سایر اعضای فعلی گروه فلسفه علم به شورای عالی جذب و بیان دلایلشان به آن شورا، با جذب دکتر اباذری در دولت قبل مخالفت شده بود و این ماجرا ربطی به دولت فعلی ندارد؛ اصل ماجرای جذب دکتر اباذری، یک بحث علمی درون گروهی و مخالفت اکثریت از یک طرف و یک فشار و اصرار غیرعلمی توسط دکتر آزادگان و دکتر حسینی و رئیس دانشگاه برای جذب ایشان از طرف دیگر بود.
کد خبر: ۳۷۱۶۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۱
مقاله‌ای به قلم حکمت‌الله ملاصالحی؛
نقد و نگاه سلبی دیگر به رؤیای تمدن نوین اسلامی، آمرانه و دستوری بودنش است، اما جامعه‌ها، فرهنگ‌ها و تمدن‌ها آمرانه و دستوری پی افکنده و به پا نمی‌شوند. به دیگر سخن این‌طور نبوده است که شبی حاکمی در خواب رؤیای جامعه و جهانی نو را می‌دید و وقتی صبح از خواب برمی‌خاست، فرمان جامعه و جهانی نو را به «رعایای» تحت حاکمیت خود صادر می‌کرد.
کد خبر: ۳۷۰۷۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۹
حکمت‌الله ملاصالحی؛
حکمت‌الله ملاصالحی، استاد دانشگاه تهران نوشت: در مقاله «رؤیای تمدن اسلامی» نه سرِ مخالفت و معاندت با اصل تمدن و حیات متمدنانه وجود دارد و نه با اندیشه، ایده و آرمان هموار کردن راه و حرکت به سوی افتتاحِ افق تاریخ و زیست اقلیم و عالمی متعالی‌تر و معنوی‌تر نیز مخالفت نمی‌ورزد و معاندتی در کار است. لیکن با نهادن بار‌های سنگین و سهمگین‌تر به نام «دین» بر شانه مرکب تاریخ موافق نیستم و آن را به مصلحت و منفعت بشر نمی‌دانم و نمی‌بینم.
کد خبر: ۳۷۰۱۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۳
گفتگو با احسان شریعتی؛
فوکو در یکی از این مقالات خود در بحبوحه انقلاب می‌نویسد: «من نمی‌توانم تاریخ آینده را بنویسم، در پیش‌بینی گذشته هم چندان مهارت ندارم. با این حال دوست دارم بکوشم چیزی را که دارد رخ می‌دهد، دریابم؛ چون این روز‌ها هیچ چیزی به سرانجام نرسیده و تاس‌ها هنوز از چرخش باز نایستاده‌اند. شاید کار روزنامه‌نویس همین باشد؛ اما واقع این است که من در این راه نوپا هستم»
کد خبر: ۳۶۹۲۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۲
سخنرانی آرش اباذری؛
نظریه‌های درباره مدرنیته را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول که می‌توان آن‌ها را نظریه مدرنیزاسیون نامید و نظریه‌های پسااستعماری که ادعا می‌کنند اساساً چیزی جهان‌شمول به نام مدرنیته وجود ندارد.
کد خبر: ۳۶۷۴۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۹