مردم‌نگاری دانش‌ها و فناوری‌های سنتی: نان شب مردم‌نگاران ایران، آخرین مقاله مرتضی فرهادی انسان شناس معروف ایرانی است. او در این نوشتار در جهت بازشناسی سنت‌های تاریخی سرزمین ایران حرکت می‌کند و تولید انگاره‌های غلطی مانند «ما اهل کار گروهی نیستیم اول باید فرهنگ درست شود و بعد به توسعه فکر کنیم»، را محصول مقهور شدن علوم اجتماعی در برابر ادبیات جامعه‌شناسی در ایران می‌داند.

تمدن نوین اسلامی ممکن است و به‌عنوان یک آرمان می‌تواند دست‌کم همچون ستاره قطبی باشد که اگر بدان هم نرسیم اما راه را به ما نشان دهد. درنهایت، باید گفت شرط واقع‌بینی (آرمان‌گرایی واقع‌بینانه) ملاحظه کارنامه، مقدورات و نیز تغییرات جامعه و خواسته مردم است.