امامت امام صادق (ع) هم‌زمان با سال‌های پایانی حکومت بنی امیه و سال‌های آغازین حکومت بنی عباس بودند و به همین علت ضعف و عدم استقرار نظام سیاسی، ایشان فرصت بسیار مناسبی برای تربیت شاگردان زیاد و فعالیت فرهنگی و مذهبی به دست آوردند.

محققان حدیث و تاریخ اسلام، یکی از مهمترین مولفه‌های رفتاری مکتب امام صادق (ع) را گفت وگومحوری می‌دانند.