نفت، این کالای وسوسه انگیز منازعات از خاورمیانه را به شاخ آفریقا کشانده است. نیروهای روسیه وارد بزرگترین میدان نفتی لیبی شدند تا بتوانند مانع پیشروی ترکیه در خاک این کشور شوند. از سویی مصر هنوز وعده خود را برای تقابل نظامی با ترکیه عملیاتی نکرده است و از سوی دیگر فرانسه، آلمان و ایتالیا نوک نیزه نقد خود را به سوی اردوغان گرفته‌اند.

امروزه برای خروج سرمایه‌های انسانی، دیگر انتقال جسم تحت عنوان مهاجرت اهمیت ندارد؛ بلکه ایده‌ها می‌توانند از ذهن افراد داخل یک کشور به‌بنگاه‌ها و سازمان‌های پیشگام در فناوری خارج از آن کشور، منتقل‌ و به ابزار تبدیل شود.