در روزهای اخیر، رئیس جمهور از ضرورت تدوین یک قانون مدون برای حکمرانی فضای مجازی خبر داد و اشاره کرد که بناست وزیر ارتباطات با شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی امنیت ملی در این باره به بحث و گفتگو بپردازند تا بر اساس داده ها بستر برای راحتی مردم در مسائل فرهنگی، تجارت و علمی فراهم شود.حکمرانی در فضای مجازی، قدم گذاشتن در خط مرز باریک میان آزادی و امنیت است. مهمترین چالش در همین نقطه است؛ از یک سو، حفظ امنیت ملی و حریم خصوصی شهروندان ضروری است و از سوی دیگر، نمی‌توان آزادی بیان و دسترسی آزاد به اطلاعات را فدای تثبیت حکمرانی در فضای مجازی کرد. علاوه بر این، سرعت تحولات فناورانه باعث شده قوانین و مقررات اغلب از این پیشرفت‌ها عقب بمانند.اگر منظور از مدیریت فضای مجازی، کنترل کامل و تسلط دولت بر همه شئون و ابعاد زیست مجازی شهروندان باشد، اول باید درباره مطلوبیت چنین رویکردی بحث کنیم. ریشه بدگمانی جدی مردم نسبت به هر نوع مقررات‌گذاری در زمینه فضای مجازی، همین نوع سوءتفاهمات است. متاسفانه در کشور کارنامه خوبی در این زمینه نداریم. به بهانه صیانت از فضای مجازی و شهروندان، محدودیت‌هایی در دسترسی به پرکاربرترین پلتفرم‌های اینترنتی وضع کرده‌ایم که عملا منجر به رواج فیلترشکن‌ها شده و به نوبه خود امنیت کاربران را به خطر انداخته است. این یعنی سیاستگذاری ما دقیقا خلاف هدف‌گذاری اولیه عمل کرده است . وقتی صحبت از سیاستگذاری به میان می‌آید، اقناع یک متغیر کلیدی است. در حکمرانی فضای مجازی ، این مهم است که مردم باور کنند، هدف سیاستگذار مقابله با کژکارکردهای فضای مجازی است، نه کنترل شهروندان یا مداخله در حریم خصوصی آنها.

دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی توصیه نامه‌ای را خطاب به قانون‌گذاران و مقرره‌نویسان فضای مجازی منتشر کرد؛ این توصیه نامه حاوی تذکراتی در خصوص رویکرد صحیح قانونگذاری در این عرصه است.

وقتی که از دو واژه حکمرانی و سیاستگذاری استفاده می‌شود، باید توجه داشت که با سامانه سازی جامع گرا، شبکه سازی‌های متعامل، دوری از سلیقه گرایی و اهمال، نظرداشت‌های مشارکتی و نه صرفا بالا به پائین به مسائل، اقدامات فرابخشی، نگاه بینانسلی و غایت گرایی‌های فرا توسعه‌ای (نظیر تمدنی و ...)، مواجه هستیم. جناب معاون فرهنگی اجتماعی وزارت عتف، وقتی از فقدان حکمرانی سایبری در کشور، گلایه‌مند است، می‌داند که از چه معیار و میزانی صحبت می‌کنند؟ ما هنوز برای نقد و اصلاح طرحی ناکارآمد بنام طرح صیانت شاهد مقاومت و رگ گردن باد کردن برخی از آقایون در مجلس هستیم. راهکار ارایه بفرمائید جناب معاون.

جواد آزادی، پژوهشگر هسته خط مشی فضای مجازی، با تحلیل روند‌های بین‌المللی حکمرانی فضای مجازی و شکل‌گیری نهاد‌های توسعه‌ای جدید و با نگاهی آسیب شناسانه به عرصه حکمرانی فضای مجازی در جمهوری اسلامی چارچوبی چهارسطحی برای حکمرانی فضای مجازی انقلاب اسلامی پیشنهاد داد که نقش‌آفرینی فعال جمهوری اسلامی ایران در این تحولات را دنبال می‌کند.

دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی کشور «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» را ابلاغ کرد. در این سند تاکید شده که سهم خرده فروشی آنلاین باید تا سال ۱۴۰۴ به میزان ۱۰ درصد از کل بازار خرده فروشی کشور برسد و در بخش محتوا نیز تاکید شده سهم ۷۰ درصدی خدمات محتوای داخلی از ترافیک مصرفی کاربران با نرخ رشد سالیانه ۴۰ درصدی نیز باید تحقق پیدا کند. در این سند همچنین تاکید شده که ۲۰ درصد از سهم بازار گوشی تلفن همراه نیز باید توسط تولیدکنندگان داخلی با همراهی سیستم عامل داخلی برسد.

پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) معتقد است که روند فعلی حکمرانی فضای مجازی کشور باعث شده است که ایران عملاً به مصرف‌کننده پلتفرمی، نرم‌افزاری و سخت‌افزاری خارجی فضای مجازی تبدیل شود.

برخوردهای سلبی شرکت‌های خارجی حوزه فناوری اطلاعات با کاربران ایرانی با توجیه تحریم‌های امریکا علیه ایران نشان می‌دهند که این حوزه هم از گزند آسیب‌های سیاسی در امان نمانده و البته کنش‌های این شرکت‌ها غالبا با واکنش‌های منفعلانه از طرف مسوولان ایرانی مواجه شده و عملا راه به جایی نبرده است.