در شعر عرفانی ما صور خیال در قالب خوشه‌های تصویری برآمده از عناصر مؤنث شکل گرفته است. اما همین موجود-زن- هر وقت در قالب توصیف‌های عینی اجتماعی قرار می‌گرفت موجودی پست و حیله‌گر می‌شد که همه را به «مکر» خود گرفتار می‌ساخت. در هر دو سوی این قطب‌های متضاد شبکه‌ای از صور خیال در طول تاریخ ادبیات شکل گرفته و به حیات خود تا شعر امروز ادامه داده است.