با انتشار یک بیماری فراگیر که از بد حادثه کانون آن شهر مذهبی قم است بحث‌های درباره نحوۀ جلوگیری از شیوع ویروس و مسدود شدن اماکن عمومی ازجمله زیارتگاه‌ها و مساجد بالا گرفته است. طبقۀ عالی روحانیت و مرجعیت بر ضرورت توجه کامل به توصیه‌های بهداشتی تأکید کرده و بسیاری از اجتماعات ازجمله دروس مراجع تقلید و دفاتر آنان که محل مراجعۀ عموم است تعطیل شده است، هرچند با توجه به حساسیت‌ها به نظر می‌آید کسی ترجیح می‌دهد از بسته شدن زیارتگاه اصلی شهر یا قرنطینه کامل شهر سخی نگوید. البته ساز مخالف هم شنیده می‌شود، اما نه ازجانب روحانیان و علمای طراز اول. یک قرن پیش اما ماجرا این‌گونه نبود و التزام به ظاهر برخی روایات و سنت‌های جاافتاده راه را برای گسترش فوری طاعون در نقاطی از قلمرو جهان اسلام گشود و بسیاری نه فقط از درمان سرباز زدند که به مضمون برخی روایات مرگ براثر طاعون را «شهادت» دانستند و به استقبال آن شتابان شدند. این مقاله نگاهی به استدلال‌های فقهی ـ حدیثی این گروه در آن بستر تاریخی انداخته است.