پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

پروژه چنگال ،پروژه ای احیاگر بوده که بطور همزمان تاکید بر چهار مولفه ترمیم سریع حوزه پدافندی-هوایی جمهوری اسلامی ایران، پیگیری موضوع زیاده خواهی ترامپ با رویکرد دیپلماتیک- حقوق بین الملل ، طرح خروج مرحله ای از پیمان های بین المللی ضد منافع ملی با تاکید بر ام.پی تی و در نهایت تمرکز خاص بر مقابله با فساد و بازتوانی نظام مدیریت درون کشوری دارد.بعد از معرفی پروژه چنگال ، باید از متخصصان و منتقدین کشور دعوت نمود که اقدام به نقد اصلاحی این پروژه کنند. پروژه ای که می تواند هسته مقاومت ملی برعلیه استعمار را رقم زده و منویات رهبری در گام دوم انقلاب را جامع عمل بپوشاند.

سیاست های ترامپ در حوزه بین الملل تابع نوعی هژمونی طلبی استعمارگونه بوده و بدلیل اشتهای سیری ناپذیر وی ، سبب ساز ورود آمریکا به چند جبهه از درگیری ها ( از کانادا در شمال گرفته تا پاناما و مکزیک در جنوب آمریکا، از گرینلند در غرب اروپا گرفته تا چین در شرق آسیا، از درگیری اوکراین -روسیه گرفته تا بحران خاورمیانه و شرایط غزه)شده است. درگیری هایی که عموما رافع مخاطرات خاصی از ایالات متحده نبوده و تابع نوعی زیاده خواهی سلیقه محور است و این واقعیت، احتمال شکار و حذف بوفالو توسط خودآمریکایی ها را تشدید می کند. واقعیت غزه جدای از حماس بوده و دنیا مسلما درباره نسل کشی فلسطینی ها و خسارات وارده ، همچنین جنایات جنگی صورت پذیرفته سکوت نخواهد کرد و دیر یا زود ، شاهد برگزاری دادگاه جنایات جنگی خواهیم بود. طرح ترامپ برای اسکان فلسطینی ها در اردن و مصر نیز ممکن است در میان مدت بشکل شکسته و بسته ای عملی شود، اما مسلما پیامدهای آن بشدت سنگین تر از حل داستان خواهد بود.درخواست های گستاخانه از ایران درخصوص خلع سلاح موشکی و غیرمتعارف، قطع به یقین بر پیچیدگی کارها خواهد افزود. به منظور بررسی ابعاد مکنون این میدان نیرو، اقدام به گفتگوی کارشناسی با نصرت‌الله تاجيك و نادر انتصار دو استاد بازنشسته دانشگاه و صاحب نظر اجرایی در حوزه دیپلماتیک و امنیت منطقه ای ، شده است.

تسلیحات ضد زره قابل حمل توسط یگان های پیاده یکی از مهم ترین دغدغه های پرسنل و فرماندهان نظامی در حملات آفندی و پدافندی بوده است. تا سال پیش؛ عمدتا RPG-7 سلاح اصلی ضد زره نظامیان کشور به حساب می آمد.در سال های بعد از دفاع مقدس، طراحی و تولید تسلیحات هدایت شونده ضد زره، به یکی از اولویت های اصلی صنایع دفاعی کشور در حوزه رزم زمینی تبدیل شود که تا به امروز نیز ادامه داشته است.پروژه مهندسی معکوس موشک ضد زره تاو به نام " توفان " یکی از موفق ترین طرح های ضد زره صنایع دفاعی کشور تا به امروز به حساب می آید که نزدیک به ۷مدل از آن ساخته و علاوه بر مدل هدایت سیمی ، گونه هدایت لیزری این موشک نیز در داخل کشور تولید شده است.از دیگر موشک های مهم ضد زره که در داخل ایران به تولید انبوه رسیده و خصوصا در سالهای اخیر هم در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و هم در جبهه مقاومت در حجم بالایی به کار رفته، مدل بومی موشک ضد زره کورنت است. این موشک ضد زره از جمله پیشرفته ترین موشک های ضد زره جهان در کلاس هدایتی در خط دید به حساب می آید و توانایی بسیار بالایی در نفوذ به زره تانک های پیشرفته را دارد. در جریان رزمایش اخیر نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران شاهد آزمایش یک موشک ضد زره هدایت شونده جدید به نام "بدر" بودیم که بنا به اعلام مسئولین در حال جایگزین شدن با سامانه های ضد زره سری RPG است.

خسارت ۱۲۰۰ میلیارد دلاریِ تحریم، چه معنایی برای هر ایرانی در این سال‌ها داشته و چه ضرری به صورت کلی به اقتصاد کشور وارد شده است؟اگر صحبت‌های جدید دبیر پیشین شورای‌عالی انقلاب فرهنگی را که در یک رسانه مهم مانند صداوسیما پخش شده ملاک قرار دهیم، به عدد نجومی و هنگفت ۱۰۰,۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان (با نرخ فعلی دلار) یا به عبارتی ۱۰۰۸۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسیم که حتی خواندنش هم سرگیجه‌آور است، اما این عدد به معنای این است که هر ایرانی از تحریم‌ها یک میلیارد و ۱۸۵ میلیون تومان زیان دیده است.آیا در چنین شرایطی نباید جلوی دوگانه تسلیم-جنگ ایستاد و تدبیر را جایگرین ان نمود؟ در دنیای کنونی ، اهمیت رکن اقتصادی به حدی است که بقا و عدم بقای حکومت ها را رقم می زند. آیا وقت ان نرسیده که جلوی شورشی های بظاهر خواهان تامین منافع ملی و نفع برنده از ادامه تحریم ها ، بایستیم؟ باید با توجه به فرمایشات رهبر، توجه نمود که دشمن به فکر تامین منافع ما و کشورمان نبوده و در بهترین حالت ، قصد معامله دارد و در بدترین حالت، تداوم دشمنی. عمق راهبردی و پیچیدگی و کارامدی تدبیرهای ما است که می تواند سلب کننده فرصت های دشمن و تامین کننده منافع ملی ما باشد.

سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به اظهارات روز چهارشنبه «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد علیه ایران در نشست داووس پاسخ داد.عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در واکنش به اظهارات آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد که در مورد برنامه هسته‌ای ایران در نشست داووس ایراد شده بود، در حساب کاربری اکس خود نوشت: «گستاخانه است که به ایرانیان موعظه می‌کنید "یک بار برای همیشه شفاف‌سازی کنند که دست از داشتن سلاح هسته‌ای" برمی‌دارند.» . «تعهد دیرینه ایران به رژیم جهانی عدم اشاعه [ سلاح ‌های هسته‌ای] بر همگان واضح است.» .دبیرکل سازمان ملل متحد روز چهارشنبه ۳ بهمن در سخنرانی خود در اجلاس داووس گفته بود: «ایران باید اولین قدم را برای بهبود روابط با کشورهای منطقه و ایالات متحده بردارد، از این طریق که روشن سازد به دنبال سلاح اتمی نیست.» .

ظریف در این نشست با ریشه‌دار خواندن مقاومت در برابر اسرائیل به رد فضاسازی‌های نتانیاهو علیه ایران با عنوان مداخله در فلسطین پرداخت و گفت «از دیگران می‌خواهم درباره نابودی حماس، حزب‌الله یا قطع دست‌های ایران در منطقه رویاپردازی یا ابراز خشنودی نکنند. زیرا مقاومت تا زمانی که اشغالگری ادامه پیدا کند، باقی خواهد ماند. مقاومت در برابر اشغالگری و آپارتاید اسرائیل حتی پیش از انقلاب اسلامی در ایران وجود داشت.». وی افزود ما از هفتم اکتبر اطلاعی نداشتیم و شوکه شدیم، زیرا قرار بود با آمریکایی‌ها درباره برجام در نهم اکتبر دیدار داشته باشیم که دیداری صورت نگرفت». وی با اشاره به مقاومت ایران در جنگ تحمیلی و حفظ تمامیت ارضی ایران برای نخستین بار در جنگ‌های ٢٥٠سال اخیر، نابودی پدافند ایران در حملات اخیر اسرائیل را «ادعا» و «داستان سرایی» خواند. ظریف گفت ، به‌خاطر تاریخ ایران، همواره به کشورهای خارجی به چشم یک تهدید نگاه کردیم و در دهه‌های اخیر نشان دادیم که طعمه بقیه نخواهیم شد. در گذشته طعمه ساده‌ای بودیم، اما دیگر کشورها ایران را کشوری ضعیف نمی‌دانند.

قوه قضاییه در اطلاعیه‌ای از ترور «علی رازینی» و «محمد مقیسه» دو قاضی دیوان عالی کشور با شلیک گلوله و خودکشی ضارب پس از این اقدام خبر داد. حجت الاسلام والمسلمین رازینی رئیس شعبه ۳۹ و حجت الاسلام والمسلمین مقیسه رییس شعبه ۵۳ دیوان عالی کشور بودند. پیش‌تر نیز در دی ماه سال ۱۳۷۷ (مصادف با ۱۸ رمضان) حجت الاسلام والمسلمین علی رازینی با بمب آهنربایی قابل اتصال به بدنه خودرو توسط موتورسواران تروریست، مورد سوء قصد تروریست‌ها قرار گرفته بود. در پی اقدام تروریستی امروز، قاضی محمد مقیسه و قاضی حجت الاسلام علی رازینی به شهادت رسیده اند و قاضی میری با شرایط وخیم به بیمارستان منتقل شده است. علی ربیعی دستیار اجتماعی رئیس جمهور با انتشار توئیتی به ترور دو قاضی عالی رتبه دیوان عالی کشور واکنش نشان داد. برخی از گمانه زنی‌ها حکایت از تداوم احتمالی این ترور‌ها، متمرکز بر دو گروه قضات سیاسی-امنیتی و برخی از چهره‌های امنیتی دارای سوابق مبارزاتی ضد تروریسم، دارد. گروهی از تحلیل گران هم به تشدید فضا‌های امنیتی کشور بعد از این ترور‌ها و تقویت آمادگی‌ها برای پیامد‌های حضور ترامپ، اشاره داشته اند.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در آخرین سخنرانی خود در اندیشکده آتلانتیک بار دیگر ادعاهای واشنگتن در خصوص شرایط تهران را مطرح کرد و بیان داشت که اسرائیل توانسته سامانه دفاعی ایران را منهدم کند. او همچنین تاکید کرد که نباید به ایران اجازه دستیابی به سلاح هسته‌ای داده شود.بایدن در تداوم هراس واشنگتن از نزدیک شدن تهران - مسکو و همکاری های آنها ادعا کرد: اکنون ایران، روسیه، چین و کره شمالی به یکدیگر نزدیک‌ تر شده‌اند، اما این نزدیکی بیشتر از سر ضعف است تا قدرت.

استیو ویتکوف، فرستاده رئیس جمهور منتخب آمریکا در امور خاورمیانه به زودی به بغداد سفر خواهد کرد و پیامی به محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق در خصوص دیدگاه جدید آمریکا برای منطقه از جمله عراق خواهد داشت. گمانه زنی ها نشان می دهد که پیام های قبلی عموما،شامل تهدید تلویحی وی مبنی بر تحریم نفت و اقتصاد عراق در صورت تداوم اقدامات پولشویی، قاچاق دلار و نفت و انعقاد قرارداد مجدد با ایران در پرونده گاز بوده است.دولت عراق از نظر امنیتی و از حیث فشارهای برخی کشورهای بزرگ پس از پیروزی ترامپ و سیاست جدید وی در قبال عراق، نگرانی‌ها و چالش‌های عمده‌ای دارد. السودانی تلاش خواهد کرد تا جامعه بین المللی را متقاعد کند که آماده اصلاح اوضاع داخلی از لحاظ سیاسی و امنیتی است و وضعیت سلاح را سامان خواهد داد و همچنین برای سازماندهی کار و مکانیسم های جناح های مسلح از طرق مختلف مانند توقف فعالیت آنها یا شاید ادغام آنها با نهادهای امنیتی و منزوی کردن آنها از تأثیرات خارجی» تلاش خواهد کرد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالروز قیام ۱۹ دی ۱۳۵۶ مردم قم، در دیدار هزاران نفر از مردم این شهر، ۴۶سال محاسبات و سیاست‌های غلط آمریكا در قبال ملت ایران را استمرار همان خطای محاسباتی آمریكایی‌ها در تحلیل قیام تاریخی۱۹ دی خواندند و با اشاره به ضرورت درس‌آموزی از قیام ۱۹ دی، تلاش «بی‌وقفه، پرحجم و مؤثر» رسانه‌ها و فعالان مجازی برای «پاره كردن پرده توهم اقتدار دشمن و مصونیت‌ بخشی به افكار عمومی» و تمركز كامل مسئولان بر منافع ملت و كشور در هر تصمیم و اقدام اقتصادی و فرهنگی را نیازهای جدی امروز برشمردند و گفتند: همه باید با امید و تلاش روزافزون، به حركت ملی به سمت تحقق اهداف اقتصادی و غیر اقتصادی ادامه دهیم.

مهمترین هدف برگزاری رزمایش در نیروهای مسلح ارتقا قدرت بازدارندگی کشور و تغییر محاسبات اشتباه آنهاست.رصد دقیق جنگ‌های اخیر منطقه، شناخت دقیق سمت و سو و شکل تهدیدات و توجه به راهبرد دقیق قوی‌شدن و قوی‌ماندن، از مهم‌ترین دلایل طراحی و اجرای رزمایش‌های متعدد راهبردی و کاربردی متناسب با نیازهای زمانی و مکانی و نوع تهدیدات در نقاط مختلف بوده است.در مرحله اول رزمایش مشترک اقتدار که در چارچوب رزمایش‌های اقتدار نیروهای مسلح در حلقه پدافند هوایی مرکز هسته‌ای نطنز توسط نیروی هوافضای سپاه در حال برگزاری است نیروهای مسلح کشورمان، موفق شدند پرنده‌ها و موشک‌های دشمن فرضی را نابود کنند. سامانه‌های پدافندهوایی نیروی هوافضای سپاه در این رزمایش و تمرین دفاع نقطه‌ای و همه جانبه از مرکز هسته‌ای نطنز با ۳۰ هدف نزدیک‌شونده درگیر شدند. در این مرحله سامانه‌های کوتاه‌برد درفول و تور M۱ که قابلیت مقابله با اهداف در ارتفاع پست را دارند برای انهدام پهپاد و موشک‌های کروز فعال گردیده و با موفقیت اهداف متخاصم منهدم شدند.پس از شلیک و انجام عملیات، این سامانه‌ها محل خود را تغییر دادند تا محاسبات دشمن در این خصوص به هم بریزد. در این رزمایش همچنین سامانه پدافندی نهم دی که برای مقابله با موشک‌های کروز، پهپاد و بمب‌های سنگرشکن بکار می‌رود نیز شرکت داشت و ماموریت آن انهدام بمب سنگرشکن رها شده از جنگنده بود که موفقیت انجام شد و در کمتر از ۱۵ ثانیه بمب سنگرشکن رها شده از جنگنده رهگیری و در فاصله ۱۷ کیلومتری با موفقیت منهدم شد. مراحل دیگر این رزمایش در حال انجام است و دیگر سامانه‌های پدافندهوایی فرماندهی پدافندهوایی نیروی هوافضای سپاه در شرایط سخت جنگ الکترونیک در حال ماموریت هستند.همانگونه که فرمانده کل قوا قبلا فرموده بودند «در راه افزایش قدرت بازدارندگی، پیش خواهیم رفت و آن را به کار خواهیم گرفت، برای اینکه دشمن به فکر تعرض نیافتد و بداند که اگر چنانچه تعرض کرد، ضربه محکمی خواهد خورد.» ، ما جنگ نمی خواهیم،اما دست رد به سینه مهاجم نمی زنیم .

روزنامه لبنانی الاخبار گزارش داد که برخی طرف ها خواستار منحل کردن الحشدالشعبی عراق از سوی آیت الله سیستانی با صدور فتوایی شدند اما این مرجع عالیقدر شیعیان در نجف اشرف با این امر مخالفت کرده است.

تصور اولیه بر این است که سقوط بشار اسد از دو جهت از دست دادن یک هم پیمان استراتژیک و دوم ، از دست دادن گذرگاه انتقال نیروها و تجهیزات به حزب‌الله و دیگر گروه‌ها در منطقه، برای ایران ضربه بزرگی محسوب می شود. این در حالی است که ایران از قبل ، سناریوهای عبور مدیریت شده از سقوط احتمالی اسد را طرح ریزی کرده بود. این سناریوها در طیفی از دست یابی به مسیرهای جدید حمایت، باز تعریف هم پیمانان منطقه ای جدید، باز تعریف حمایت ها از گروه های درگیر در سوریه و مواردی همانند است. همچنین لازم به توضیح است که هزینه‌های حمایت ایران از گروه‌های مقاومت در منطقه، همواره با بزرگ نمایی در هزینه و یا کوچک شماری دستاوردها، مورد توجه منتقدان بوده است. اگر چه چنین هزینه‌هایی را همه کشورها برای حفاظت از امنیت ملی خود می‌کنند. طرح ریزی های جدید ایران به دو مولفه اصلاح و تقویت رابطه حاکمیت مردم در داخل و بازتعریف رابطه دوست- دشمن- هم پیمان استراتژیک در خارج، استوار است. برخی از سیاسیون ایرانی نیز معتقدند که ایران سیاست صبر و انتظار را در خصوص وقایع سوریه در پیش گرفته است .در زمان وزارت صالحی، اما یک اقدام مهم درباره سوریه رخ داد و آن طرح چهار ماده‌ای برای «حل سیاسی» بحران سوریه بود .کلیات طرح چهار ماده‌ای عبارت بود از: ۱. گفت‌و‌گو‌های فراگیر سوری _سوری جهت تشکیل حکومت وحدت ملی؛ ۲. تعلیق گام به گام درگیری‌ها و تحقق اشتی ملی؛ ۳. انتخابات مجلس مؤسسان و تدوین قانون اساسی جدید؛ ۴. رفراندوم قانون اساسی و شکل گیری نهاد‌های دائمی سوریه .

خبرگزاری رویترز در گفتگو با ۱۴ نفر از افراد آگاه، به ساعات پایانی حضور بشار اسد، رئیس جمهور مخلوع سوریه در دمشق پرداخته است. این منابع آگاه شامل حلقه داخلی رئیس جمهوری سابق سوریه، دیپلمات‌های کشور‌های منطقه و منابع امنیتی و ارشد ایرانی است که خواسته‌اند نامشان فاش نشود. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که بشار اسد تقریباً به هیچ کس در مورد برنامه فرار خود از سوریه همزمان با فروپاشی رژیمش اعتماد نکرد؛ تا آنجا که حتی دستیاران، مقامات و خویشاوندان خود گمراه کرد یا آن‌ها را عملا از فکر و طرح خود بی‌اطلاع گذاشت. دو دیپلمات منطقه‌ای گفتند که اسد خودش روز یکشنبه هشتم دسامبر (۱۸ آذر) در حالی که شورشیان به سمت پایتخت پیشروی می‌کردند، با هواپیما از دمشق فرار کرد و این در حالی بود که فرستنده هواپیمای حامل او خاموش بود و در ارتفاع پایین پرواز می‌کرد. اسد ابتدا به پایگاه هوایی حمیمیم روسیه در شهر ساحلی لاذقیه سوریه رفت و از آنجا به مسکو پرواز کرد. به گفته این منابع، اسما همسر بشار اسد و سه فرزندش از پیش در پایتخت روسیه منتظر او بودند. سه تن از اعضای حلقه داخلی اسد گفتند که او ابتدا می‌خواسته است به امارات عربی متحده پناهنده شود. این افراد گفتند که اماراتی‌ها از واکنش‌های بین‌المللی به دلیل پناه دادن به شخصیتی که به اتهام استفاده از سلاح ‌های شیمیایی در سرکوب شورشیان تحت تحریم‌های آمریکا و اروپا است، بیم داشتند، اتهاماتی که اسد آن‌ها را ساختگی خوانده و همواره رد کرده است. یک منبع امنیتی غربی گفت که لاوروف «هر کاری که از دستش بر می‌آمد» برای تضمین خروج امن اسد انجام داد. این سه منبع گفتند که قطر و ترکیه با هیات تحریر شام برای تسهیل خروج اسد، علیرغم ادعای رسمی هر دو کشور مبنی بر عدم تماس با این گروه که توسط ایالات متحده و سازمان ملل متحد به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود، هماهنگی‌هایی را انجام دادند.

ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد، حدود ٧٠ الی ۸۰ درصد از توان نظامی سوریه را با حدود ۴۸۰ حمله به حدود ۳۲۰ هدف در اقصی نقاط سوریه از دمشق گرفته تا طرطوس، نابود کرده است. به نقل از ارتش اسرائیل ادعا شده که در این عملیات‌ها حدود ۳۵۰ جنگنده از نیروی هوایی مشارکت کردند. رسانه‌های این رژیم اعلام کردند که ارتش رژیم صهیونیستی بیشتر سلاح ‌ها، جنگنده‌ها و کشتی‌های جنگی ارتش سوریه را منهدم کرده است. برخی از تحلیل گران مغتقدند که با افزایش تاثیر گذاری بر تحولات سیاسی در سوریه، احتمال ورود دمشق به ائتلاف‌های ضد اسرائیلی در آینده را کاهش داده و با تغییر موازنه قدرت به نفع خود، مانع از شکل‌گیری تهدیدات جدید در نزدیکی مرزهایش شود. اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی چه در بعد نابودسازی ظرفیت‌های نظامی سوریه، چه پیشروی نظامی در خاک سوریه که نقض آشکار حاکمیت ملی و تمامیت ارضی این کشور محسوب می‌شود، تاکنون با اعتراض هیچیک از رهبران جدید سوریه، کشور‌های عربی، اسلامی و جامعه جهانی روبرو نشده است.

فرمانده مرزبانی فراجا گفت: طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته انسداد مرزهای کشور ظرف سه تا پنج سال با هزینه ۳ میلیارد یورو انجام خواهد شد.وی با بیان اینکه طرح انسداد در چند کیلومتر از مرز هنگ ژال شهرستان بانه در استان آذربایجان غربی آغاز شده است، افزود: یکی از وظایف مرزبانان، استیفای حقوق دولت و مرزنشینان است، مردمی که همیشه پشتیبان نظام و انقلاب بوده‌اند. البته قوانین و مقررات باید رعایت شود، زیرا مرز به مثابه ناموس کشور است و باید با قدرت از آن حفاظت کرد.

آنچه که مسلم است اسد بدلیل اشتباهات راهبردی خود در کشورداری، محبوبیت و مشروعیت داخلی خود را از دست داده و تنها متکی به حامیان فراملی خود و ایدئولوژیکی مشترک فی مابین بود. در ماه های اخیر، اسد با چرخشی خام و از روی بی تجربگی تحت تاثیر تهدیداتی نظیر حذف فیزیکی او توسط اسرائیل قرار گرفت و بجای ارتقا تعهدات خود به دوستان قدیمی و ایدئولوژی مشترک، اقدام به محدودسازی شرکای استراتژیک خود و تقویت دوستی های جدید با برخی از کشورهای عربی گرفت. با خارج شدن (موقت) سوریه از چرخه محور مقاومت، اتصال میان اضلاع مختلف این جبهه با اما و اگرهایی روبرو شد و این موضوع به ویژه در خصوص شریان انتقال سلاح به حزب الله بیش از پیش مطرح گردید. نتیجه اینکه با وجود هشدارهای مشفقانه دوستان به اسد مبنی بر کنار نهادن الگوهای ارتباطی جدید ، وی بنوعی تبدیل به حامی دشمنان جبهه مقاومت گردید. این میدان نیرو ،شرایط را برای توافقات بین المللی جدید جهت تامین منافع و سامان دهی اوضاع مهیا کرد. موضوعی که منجر به رها کردن کرسی قدرت توسط اسد شد. سقوط حکومت نیم قرنی موروثی در سوریه بدون دخالت و درگیری ارتش و یا حضور مردم.

سیاست در کشورهای جهان سوم امری،محرمانه و بعضا انحصاری قلمداد می شود در حالی که در اصل امری همگانی و مشارکتی است. سیاست همانند سایر حوزه ها و نهادهای اجتماعی، نیازمند تخصص و فناوری و الزاما سیاستگذاری است. وقتی سیاست را به سلیقه، انحصار، ادعا و بدعت تقلیل داده و محدود می کنیم ، مشارکت همگانی و تخصص گرایی از درونش رخت بر بسته و تبدیل به پدیده ایجاد نظم از راه سرکوب می شود. اشتباهی که غالب دیکتاتورها ، حکومت های تمامیت طلب و دولت های کودتا ، مرتکب آن می شوند. در دیدگاه سیاسیون در چنین جوامعی ، دموکراسی معنا نداشته و در حداکثر موارد، دادن حق رای به مردم برای انتخاب از بین گزینه های تعیین شده توسط سیاسیون است. این در حالی است که در معنای واقعی، دموکراسی یعنی حق و توان مردم در مواجهه و برخورد با کانون های قدرت. چنین برداشتی از دموکراسی، سیاست را تحت نظارت اجتماع قرار می دهد نه اینکه اجتماع تابع سیاست باشد. سقوط حکومت اسد ، درس های خوبی برای کشورهای گوناگون و دولت های مختلف می تواند داشته باشد. غلامعلی دهقان معتقد است که در نیم قرن گذشته خاورمیانه شاهد سقوط حکمران‌ها بوده که در سقوط‌شان عوامل متعدد ولی مشترکی وجود داشته است. دلیل اول مشترک سقوط این حاکمان این بود که در این کشورها چیزی به اسم مشارکت سیاسی مردم به معنای واقعی کلمه وجود نداشت. به تعبیری این رهبران به مقوله‌ای تحت عنوان توسعه سیاسی بی‌توجه بودند. در این کشورها اگر مشارکتی بود هم صرفا جنبه نمایشی و تصنعی داشت. وقتی توسعه سیاسی مفقود شد و مردم در امر سیاست کشور برای خود نقشی قائل نبودند، بدیهی است‌ در روزهای سرنوشت که پای نظام سیاسی کشور در میان است، به میدان نخواهند آمد.شخصی شدن قدرت و دور شدن از آحاد ملت زیربنای سیاست کشور را متزلزل و به تعبیری لق می‌کند و کافی است تندبادی بوزد و همه چیز را ویران کند. اتفاقی که در این کشورها رخ داد. به همین دلیل من معتقدم باید منافذ حضور مردم در امور سیاست را همیشه باز نگه داشت نه اینکه با بهانه‌های مختلف آنها را مسدود کرد. دومین ویژگی مشترک دولت های ساقط شده،اتخاذ رویکرد امنیتی در اداره کشور و دل خوش بودن به درآمدهای ناشی از اقتصاد رانتیر بوده(دولت رانتیر دولتی است که بیش از چهل درصد درآمدش از صادرات یک کالا تامین می‌شود) تا توده مردم در آرامش کاذب بسر برده و دور از دنیای سیاست باشند.دولت‌های ‌رانتیر پول و رانت می‌دهند و قدرت می‌گیرند. برخلاف کشورهای پیشرفته که مالیات می‌گیرند و‌ به جامعه قدرت می‌دهند. وقتی‌ دولت‌ رانتیر‌ شکل گرفت‌‌ دولت‌ها جا‌معه و شهروندان را به خود وابسته می‌کنند و نیازی هم به مشارکت واقعی و ‌حضور نخبگان سیاسی و‌ مشارکت طبقه متوسط نمی‌بینند. سومین عامل مهم سقوط حاکم در این کشورها شکل نگرفتن حتی یک طبقه اجتماعی حامی حکومت بوده است. کشورهای جهان سوم باید برای عبور از مرحله‌گذار به توسعه همه‌جانبه از حمایت بخشی از جامعه برخوردار باشند. در این کشورها هیچگاه طبقه حامی که در روزهای سخت به میان‌ آید ایجاد نشد. برای همین با یک تندباد سیاسی همه چیز یک شبه از میان رفت.در خصوص سوریه، واقعیت این است که اوضاع سوریه از دست جریان حاکم خارج و مخالفان اسد خیلی زود دست بالا را در تحولات جاری پیدا کردند. شرایط به شکلی بود که انگار نه حامیان بین‌المللی وی و نه موافقین داخلی عزمی برای حمایت از اسد نداشتند.

در اواخر قرن بیستم اتفاقات بسیار عظیمی رخ داد. در این دوران و نیز قرن بیست و یکم دانش جامعه‌شناسی و علوم سیاسی باعث شد که شورش‌ها و انقلاب‌های گسترده‌ای در کشورها به ویژه کشورهایی که تحت استعمار قرار داشتند رخ دهد و پس از دو جنگ جهانی اول و دوم، کشورهای مستعمره، یک به یک استقلال خود را بازیابند. در جنگ جهانی اول سه امپراتوری عثمانی، اتریش-مجارستان و روسیه از هم پاشیده شد و پس از جنگ جهانی دوم، کشورهایی که تحت سلطه استعمار قرار داشتند، استقلال خود را بازیافتند. اما همه این رویدادها سبب نشد که آزادی و دموکراسی به درون این کشورها راه یابد. کشورها آزاد شدند اما یک اتفاق مهم دیگر در راه بود و آن دیکتاتوری و استبدادی بود که رهبران تازه به دوران‌رسیده اعمال می‌کردند. اما طی روندی پنهان، به‌خصوص از نیمه دوم قرن بیست و یکم، دانش جامعه‌شناسی و علوم سیاسی به کار گرفته شد تا چهره دیکتاتوری عیان به دیکتاتوری پنهان تبدیل شود و تعداد دیکتاتوری‌های عیان به کمتر از تعداد انگشتان دست کاهش یابد. این دیکتاتوری پنهان بنا به نوشته «سرگئی گوریف» و «دانیل تریزمن»، به دیکتاتوری چرخشی، تغییر یافته است.تا سال ۲۰۱۵، بیش از نیمی از همه کشور‌ها – که ۵۳ درصد از جمعیت جهان را شامل می‌شدند – دارای دموکراسی انتخاباتی بودند و از هر چهار کشور، یک کشور لیبرال دموکراسی بود. با این حال، حتی با گسترش دموکراسی، دیکتاتوری ناپدید نشد. تا سال ۲۰۱۹ تعداد کشور‌های دارای نظام غیرآزاد و به اصطلاح دیکتاتوری‌ها از دموکراسی‌ها بیشتر بود، ولی در اوایل قرن بیست و یکم، تعداد کشور‌های بهره‌مند از دموکراسی، از تعداد دولت‌های مستبد عبور نمود. با این وضع این سوال مطرح است که چرا دیکتاتوری‌ها مانند آتش زیر خاکستر مدام شعله می‌گیرند و ظهور می‌کنند؟ در میان رهبران کشور‌های غیردموکراسی امروز، چهره نماینده یک ظالم توتالیتر مانند یوزف استالین، یک قصاب سادیست مانند ایدی امین، یا حتی یک ژنرال مرتجع مانند آگوستو پینوشه نیست. او مانند ویکتور اوربان مجارستانی یا لی هسین لونگ از سنگاپور – فرمانروا‌هایی هستند که تظاهر می‌کنند که خدمتکار متواضع مردم می‌باشند. این مدل جدید بر اساس یک بینش شکل گرفته است. هدف اصلی همان است؛ انحصار قدرت سیاسی. در کتاب دیکتاتور‌های چرخشی اثر سرگئی گوریف، سعی می‌شود ماهیت دیکتاتوری‌های کنونی توضیح داده شود.

متاسفانه جمهوری اسلامی ایران نمی خواهد بپذیرد که الگوی تعاملاتی سیاست خارجی روسیه بر بازی دو سر برد قرار داشته و روسیه برای هر ماجرایی، دو میدان بازی باز می کند. تجارب تاریخی کشور ما نشان داده است که اولا تعامل با روسیه عموما با ناز و نوز این کشور مواجه هست. عموما موارد درخواستی با قیمتی گران تر و در زمانی تحویل داده می شود که شاید نیاز چندانی هم به آن سلاح دیگر وجود نداشته و رفع اضطرار شده است. سوال افکار عمومی این است که بجای نازکشی از روسیه جهت خرید سوخو 35،چرا اقدام به خرید راحتر ، جنگنده ای بشدت کارآمدتر بنام جی 20 چینی نمی گردد؟ هزینه تحمیلی روسیه بر جمهوری اسلامی ایران بابت تاسیس و راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر، تحویل سامانه های پدافندی S300 و ناز کردن در تحویل سامانه S400 قابل توجیه نیست. لازم ذکر است که وفق قانون، حوزه امنیتی و نظامی، از پرسشگری های عمیق رسانه ها مستثنی بوده، لذا محدودیت برای ورود جزیی تر به موضوعات داریم.