طی دو قرن اخیر سه تکانه تاریخی علیه ایران در قفقاز توسط قدرتهای بزرگ اجرا شده است که صدمات جبران ناپذیری به ایران وارد ساخته است. بعضی از تحلیل گران سیاسی نظیر دکتر احمد کاظمی معتقد به تلاش نیروهای برون منطقه ای برای اجرای چهارمین تکانه تاریخی ضد ایران در منطقه قفقاز هستند. یکی از مهمترین تحولات قفقاز از سال ۲۰۱۸ شروع شد و با جنگ قراباغ ۲۰۲۰ تشدید گردید. جنگ دوم قراباغ (۲۰۲۰) به عنوان پروژه ناتو با محوریت انگلستان و با بازیگری رژیم صهیونیستی و کارگزاری ترکیه و جمهوری آذربایجان، پوششی برای اجرای تکانه تاریخی ضد ایرانی چهارم در قفقاز است. در کانون اهداف محوری این تکانه، اجرای دالان تورانی ناتو به منظور ایجاد ضربات ژئوپلیتیکی ، ژئواکونومیکی و ژئوکالچرال به ایران، روسیه و چین قراردارد. این تکانه در کنار اهداف محوری ایران زدایی و شیعه ستیزی در قفقاز، اهدافی در چهار حوزه گسترش ناتو، ترویج پان تورانیسم، تغییر معادلات انرژی و مباحث ترانزیتی علیه ایران، روسیه و چین پیگیری می کند. حولات جاری قفقاز، تلاش سازماندهی شده دشمنان با محوریت انگلستان برای اجرای تکانه تاریخی ضدایرانی چهارم است؛ بمنظور جلوگیری از این فتنه، همه ایرانیان باید به تحولات جاری قفقاز حساس باشند.

روس‌ها در درگیری اخیر قراباغ سکوت قابل تاملی کرده‌اند. حال باید دید که آیا کرملین اجازه خواهد داد اردوغان در «خارج نزدیک» روسیه همچنان به ترکتازی خطرناک خود ادامه دهد؟! امری که تا حدود زیادی و با اطمینان می‌توان گفت پاسخ به آن منفی است و بعید است روس‌ها چنین فرصتی را در بلندمدت در اختیار تُرک‌ها یا هر بازیگر دیگری قرار دهند