چندی پیش جلسه گفت‌وگویی بین دو جامعه‌شناس دین با موضوع دینداری در ایران برگزار شد. در این گفتگو دکتر حسن محدثی گیلوایی گزارش‌هایی مبنی بر کاهش و افول دینداری در ایران ارائه داد و در نقطه مقابل دکتر علی‌رضا شجاعی‌زند ضمن نقد پیمایش‌های انجام‌شده معتقد بود آنچه در ایران رخ داده تحول دینداری است نه تنزل. به نظر می‌رسد برای اینکه بتوانیم با هر یک از این جامعه‌شناسان دین همراهی یا مخالفت کنیم نخست باید پاسخی به چند پرسش بیابیم و سپس به ارزیابی سخنان جامعه‌شناسان دین برسیم و بین تحول و تنزل داوری کنیم. به این منظور نخست گزارشی گذرا از مناظره این دو استاد جامعه‌شناسی دین را مرور می‌کنم و سپس به پرسش‌های بایسته این بحث می‌پردازم.

آنچه می‌خوانید مصاحبه با دکتر محمدمسعود سعیدی، فارغ‌التحصیل دکتری تخصصی جامعه‌شناسی اقتصاد و توسعه از دانشگاه فردوسی، دانش‌آموخته سطح و درس خارج در حوزه علمیه مشهد و نویسنده کتاب «تبیین نظری سکولار شدن در جامعه ایران معاصر» است. هشدار‌های آقای دکتر سعیدی در توصیف وضع کنونی یا آینده محتمل، به‌کلی بی‌وجه نیست ولی خواندن آن‌ها می‌تواند در جهت خروج از خوش‌خیالی مفید باشد.