اگر خداوند اراده می‌کرد، به‌تصریح آیات قرآن‌کریم می‌توانست دل‌های همه انسان‌ها را تسلیم دین و باور‌های توحیدی کند و گرایش‌ها و علاقه‌های همه را مانند هم قرار دهد، اما معیار «و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا» اقتضا می‌کند که همین تفاوت‌ها و اختلاف‌ها مسیر رشد و بالندگی انسان‌ها باشد.