بخشی از شعر پایداری تاریخ شعر و ادب ایران، مربوط به جنگ‌های طولانی روس – ایران است که با تهاجم روسیه به سرزمین‌های قفقازی ایران آغاز شد و بعد از ۲۵ سال با عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای  پایان یافت و منجر به جدایی ۱۷ ولایت قفقاز‌ی ایران شد. درباره این موضوع، بسیاری از شاعران ایران و از جمله شاعران برجسته آذربایجان مانند قائم مقام فراهانی، مجمر اصفهانی، حکیم هیدجی و استاد شهریار شعر‌های بلندی سروده اند. استاد یحیی شیدا ، شاعر برجسته کشورمان که خود از یاران استاد شهریار است، شعری سروده با عنوان‌ای آراز که در زبان اذری ارس آراز هم گفته می‌شود.