موضوع سوءاستفاده از «مجوز‌های صادرات» برای «واردات» و استفاده از مجوز‌های واردات محصولاتی غیر از موز، در موضوع واردات موز کشور، از روز‌های نخست مهر از سوی اتحادیه و همچنین صادرکنندگان و واردکنندگان میوه در کشور مطرح شد. حالا ادارهٔ کل بازبینی گمرک کشور دستور بازبینی واردات موز را «به ظن سوءاستفاده از مجوز‌های صادرات مرکبات و سیب» صادر کرده است. این اتفاق معطوف به سابقه است و یک‌بار دیگر در سال‌های ۹۶ و ۹۷ نیز تکرار شده بود. اما باوجود تأیید تخلف، نتیجهٔ برخورد با متخلفان اعلام نشده است. شایسته است وزارت جهادکشاورزی و گمرکات کشور، تخلفات اثبات شده را بشکل فراگیر به اطلاع مردم برسانند.

قیمت موز خوب برای مصرف کننده نهایی در کل دنیا در حدود یک دلار است، اما موز کیفیت متوسط در ایران در حدود یک و نیم دلار به دست مصرف کننده نهایی می‌رسد. موضوعی که سازمان‌های نظارتی درباره آن سکوت کرده اند؟ سیدرضا نورانی رئیس اتحادیه محصولات کشاورزی مدعی است که وزارت جهاد کشاورزی به عنوان نهاد اعطاکننده مجوز واردات موز مسئول مجوزفروشی‌هایی است که در بنادر و گمرکات اتفاق می‌افتد و این وزارتخانه باید پاسخ دهد که چرا مجوز واردات موز را به کسانی اعطا می‌کند که واردکننده موز نیستند و شرایطی ایجاد کرده که واردکننده مجبور به پرداخت هزینه برای دریافت مجوز شود؟ و.. شعار سال معتقد است که بی غیرتی بالایی باید وجود داشته باشد که اجازه بازی با امنیت غذایی مردم داده شود. از وزارت جهادکشاورزی با توجه به تذکرات نسبتا مستمر درخصوص اشتباه بودن روش اعطای مجوز موز مشوز به صادرات سیب در سالیان متوالی و از طرف مراجع عدیده، با قید فوریت پاسخ می‌خواهیم.

موز پر‌طرفدار‌ترین میوه وارداتی ایران است. واردات این محصول ۹۹ درصد نیاز بازار را تامین می‌کند و تنها یک درصد موز مصرفی توسط باغداران داخلی تامین می‌شود. بسیاری بر این عقیده هستند که همانند گذشته، به‌دلیل وارداتی بودن این میوه گرمسیری، قیمت یک کیلو موز با قیمت یک دلار برابر است. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که قیمت موز و دلار همبستگی بالایی در چهل و یک ماه گذشته داشته اند. اگرچه که در ماه‌های اخیر و با شروع فصل گرما، اندکی فاصله میان این دو دوست قدیمی افتاده است. بررسی دنیای‌اقتصاد از روند قیمت موز و دلار نشان می‌دهد، ۴ ویژگی از قبیل تورم بالا، شیوع بیماری کرونا، کمبود ارز و سیاست‌گذاری‌های یک شبه، تا حدودی موجب اختلاف قیمتی موز و دلار شده است.

رضا نورانی عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران درباره دلایل گران‌تر بودن موز در ایران نسبت به آلمان می‌گوید: «موز در هر جای دنیا که بخواهد به هر کشوری وارد شود، فکر می‌کنم که کیلویی بیشتر از یک دلار تمام نشود، نه یک یورو، یک دلار. یعنی شما از هرجای دنیا بخواهید موز وارد کنید، تا بنادر تقریبا ۸۰ سنت و ۱۰ یا ۱۵ سنت هم هزینه‌های گمرکی و حمل‌ونقل و ... تا وارد بازار شود، باید به آن اضافه کرد، اما متاسفانه یک مقدار برنامه‌ریزی که وزارت جهاد کشاورزی برای واردات موز کرده است که موز را در مقابل صادرات سیب درختی قرار داده، باعث شده یک عده‌ای از همین رانت‌ها استفاده کنند. یعنی اگر قرار است موز در سبد خانوار قرار بگیرد، باید وارداتش را آزاد کنند، چون قیمت آن در بازار فعلی، واقعی نیست».

قیمت موز که در روز‌های گذشته آرام‌آرام افزایش خود را آغاز کرده بود، به کیلویی ۴۰ هزار تومان رسیده است. گفته می‌شود که واردات این محصول انحصاری است و توسط افرادی که تعداد آن‌ها به انگشتان دست هم نمی‌رسد، انجام می‌شود.