خشک‌سالی طولانی‌مدت، افت محسوس آورد رودخانه‌ها و کاهش بی‌سابقه حجم ذخیره‌شده در مخازن سدهای بزرگ، امروز مدیریت منابع آب را در برابر مجموعه‌ای از چالش‌های فنی، اجتماعی و زیست‌محیطی قرار داده است؛ چالش‌هایی که مستقیما امنیت آب شرب کلان‌شهرهای کشور را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و ضرورت بازنگری در شیوه بهره‌برداری از سدها را برجسته می‌کند. در این شرایط، تصمیم‌گیری درباره نحوه استفاده از منابع محدود آب، به‌ویژه زمانی که برداشت از حجم مرده مخازن مطرح می‌شود، نیازمند درک دقیق از الزامات ایمنی سد، کیفیت آب و پایداری تامین است.تخلیه حجم مرده سدها خط قرمز ایمنی است؛ زیرا این لایه در تماس با رسوبات آلوده، کیفیت آب را به‌شدت کاهش می‌دهد و برداشت از آن حتی با پمپ شناور باعث ورود مواد معلق، ناپایداری رسوبات، افزایش کدورت، بو و تغییرات شیمیایی می‌شود.در کوتاه‌مدت، سه محور اصلی عبارت‌اند از: صرفه‌جویی ۲۰ تا ۳۰ درصدی، برداشت کنترل‌شده و موقت از چاه‌ها با توجه به بحران فرونشست و مدیریت مرحله‌ای بهره‌برداری از ذخایر سدها همراه با زمان‌بندی و پیش‌بینی سناریوهای مصرف.

یک کارشناس آب با اشاره به خطرات ایجاد و تشدید کانون‌های گرد و غبار در کشور گفت،برای جلوگیری از تبدیل شدن تالاب‌ها به کانون‌های گرد و غبار، آب باید از سد‌ها به سمت تالاب‌ها روانه شود. علی رغم بارش اندک، ما در بعضی از حوضه‌ها به متوسط بارش رسیده ایم و انتظار می‌رود تا در حد توان، حق‌آبه تالاب‌ها رعایت شود. برای مثال بارش در حوضه آبریز ارومیه تقریبا نرمال و تنها پنج درصد کمتر از حالت عادی بوده است. در این شرایط باید رهاسازی آب از شش سد مربوطه انجام شود که این مسئولیت روی دوش وزارت نیرو است.

وقتی ما خودمان، تالاب‌های کشور را خشک کرده و ریزگرد ایجاد می‌کنیم، چه انتظاری دارید که دل دولت‌های همسایه به حال ما بسوزد؟ گرد و غبار برخاسته از دریاچه نمک قم به مراتب از گرد و غبار‌های وارد شده از خارج خطرناک‌تر است. سدسازی ترکیه بر روی دجله و فرات باعث خشکیدن تالاب‌های جنوب عراق شده و ما با ریزگرد‌ها تاوان آن را می‌پردازیم. حق‌آبه ایران به رغم وجود الزام قانونی از سوی طالبان داده نمی‌شود

محسن موسوی خوانساری ، عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران در رابطه با کاهش ذخایر سد‌های تأمین آب شرب استان تهران گفت: ۵ سد وظیفه تأمین آب شرب تهران را به‌عهده دارند که وضعیت آن‌ها نگران‌کننده است؛ سد لتیان و سد لار که در شرق تهران قرار دارند مجموعاً ۲۰ میلیون مترمکعب آب دارند و در روز‌های آینده از مدار خارج می‌شوند و آبی برای استان تهران در سد‌های منطقه شرق باقی نخواهد ماند.

هم اینک ۸ شهر بزرگ کشور منجمله اصفهان بزرگ در شرایط حاد تنش آبی قرار دارند، ولی از طرف دیگر اقدامات قابل ملاحظه‌ای در این خصوص مشاهده نمی‌شود

یک فعال محیط زیست از وزیر نیرو خواسته است با دستور توقف عملیات اجرایی سد بالاخانلو به درخواست دوستداران محیط زیست قم توجه نموده و باعث شوند که اولا از خشکیدگی تالاب مره قم جلوگیری به عمل آمده و ثانیا با اجازه دادن به ورود اندک سیلاب حاصل از این رودخانه به دریاچه نمک قم، حداقل یک امیدواری برای زنده ماندن این تالاب را که در سال ۱۳۹۸ میراث طبیعی ملی اعلام شده و برای استان قم بسیار حیاتی است باقی گذارند.

کم بارشی، کمبود منابع آب و خشکسالی از پدیده‌هایی است که ایران در طول تاریخ با آن نا آشنا نبوده و امسال هم با این معضل مواجه هستیم. با این حال کاندیدا‌های انتخابات ریاست جمهوری تاکنون در برنامه‌های خود به موضوعات محیط زیستی مانند آب اشاره‌ای نکرده‌اند. در این شرایط یک کارشناس آب ضمن هشدار نسبت بحران خشکسالی و تبعات جدی آن می‌گوید: اگر دولت آینده به مساله کم‌آبی توجه نکند، قادر به مدیریت معضلات اجتماعی ناشی از آن نخواهد بود.