اخیرا مسئله کریدور زنگزور واقع در ارمنستان محل بحث شده است. آذربایجان برای دسترسی به نخجوان باید از مسیر ارتباطی ارمنستان عبور کند اما در اقدامی بی سابقه و نقض حاکمیت ملی ارمنستان، اعلام کرده می خواهد این کریدور را تغییر دهد. روسیه تاکنون از این اتفاق حمایت کرده است و ایران نیز در مخالفت با آن موضع جدی و قاطعانه گرفته است، چرا که این مرز برای ایران یک مرز استراتژیک است. این کریدور منطقه‌ای است که جمهوری آذربایجان نام آن را زنگزور غربی گذاشته (زیرا زنگزور شرقی در کشور آذربایجان است) و این منطقه‌ای که حائل است میان سرزمین جمهوری آذربایجان و نخجوان، در واقع جنوب ارمنستان است. آذربایجان قصد دارد با نخجوان ارتباط برقرار کند و تا پیش از آزاد‌سازی مناطق اشغالی‌اش، برای دسترسی به نخجوان از راه‌های ارتباطی ایران استفاده می‌کرد .آذربایجان بعد از اینکه مناطق اشغال‌شده خود را آزاد کرد، مدعی شد که طبق توافق‌نامه آتش‌بس که بند ۹ آن گفته شده دسترسی باید برای جمهوری آذربایجان ایجاد شود. این راه ارتباطی در منطقه زنگزور غربی است. حالا مشکل بر سر چیست؟ مشکل این است که آذربایجان می‌تواند از جاده‌های ارمنستان استفاده کند، ولی نمی‌تواند حاکمیت ملی ارمنستان را نادیده بگیرد و یک کریدوری را در عرض ۵ کیلومتر و طول ۴۰ کیلومتر فراهم کرده که یک دسترسی برای خودش برای رفتن به نخجوان باز کند.

چه در قفقاز چه در خاورمیانه. گویا از تغییرات و اعلام مذاکره با غرب خیلی ناراحتند. این نقطه ضعفی است که در چند سال اخیر دست شان دادیم. امر برایشان مشتبه شده که برای هر اقدامی در رابطه با غرب باید به ما اجازه دهند. آن‌ها پیش خودشان فکر می‌کنند به ایران کمک کردند که عضو شانگ‌های و بریکس شوند و لازم است با روسیه هماهنگ باشند. با اینکه مقامات ایران به‌صراحت اعلام کرده‌اند با راه‌اندازی کریدور زنگزور مخالف‌اند و تغییر ژئوپولتیکی مرز‌های جغرافیایی را تهدیدی علیه ایران می‌دانند؛ کشور‌های روسیه، جمهوری آذربایجان و ترکیه با گشایش این کریدور موافق‌اند. در این میان، روسیه بدون اعتنا به مخالفت‌های جمهوری اسلامی، با در نظر گرفتن منافع خود بر راه‌اندازی هرچه سریع‌تر این مسیر ارتباطی اصرار می‌کند. دالانی که در ابتدا صرفا یک جاده است، اما در ادامه قطعا به قطع شدن مرز زمینی ایران و ارمنستان منجر می‌شود و خسارت‌های زیادی برای ایران در پی دارد. بنظر می‌رسد، در حالی جنگ اوکراین نمای ژئوپلیتیک جهانی را تغییر می‌دهد، قفقاز جنوبی به عنوان جبهه‌ای حیاتی در رقابت گسترده‌تر بین روسیه و غرب ظهور کرده است.

دستور اجرایی برای ساخت پل ارس از سوی علی‌اف پیامی مثبت به تهران است که باکو دست‌کم در حال حاضر و تا فرصتی دیگر دست از برنامه‌اش در قفقاز برداشته است.

تقابل روز‌های اخیر دولت‌های ایران و آذربایجان و سخنان الهام علی اف شاید برای بسیاری مایه تعجب بود، اما رصد اخبار دو سال اخیر و به خصوص پس از حملات باکو به خاک ارمنستان و بحران‌های موجود در مساله کریدور ایران و ارمنستان، نشان می‌دهد این تقابل عجیب نیست. همزمان با دور تازه حملات باکو به ارمنستان، این کشور سطح تنش با تهران را نیز بالا برده است و به خصوص که پس از رزمایش نیروی زمینی سپاه در حوزه ارس، حملات رسانه‌ای و سیاسی مقامات آذری به ایران افزایش یافت؛ شدت این حملات تا جایی پیش رفت که افزون بر نمایندگان مجلس و رسانه‌های آذربایجان، حتی الهام علی‌اف رئیس جمهور این کشور هم تهران را تهدید کرد.تبلیغات ضد ایرانی و گسترش ایده‌های پان‌ترکی آنقدر در این میان تبلیغات علیه تمامیت ارضی ایران یکی از اساسی‏‌ترین ابعاد مطبوعات کشور آذربایجان است. در رسانه‌های آذربایجان به طور نظام‌مند، مناطق ترک‌زبان شمال غربی ایران «آذربایجان جنوبی» معرفی می‌شود و این داستان که قبل از قرارداد ترکمانچای مناطق شمال غربی ایران به آذربایجان بزرگ تعلق داشته و باید به آذربایجان برگردانده شوند. در این میان نقش ترکیه در اختلافات ایران و آذربایجان نیز قابل ذکر است.در حقیقت اردوغان به دنبال منافع ملی کشور خود است و ایران را در این میان یک عامل رقیب برای خود می‌بیند و در نتیجه در راستای منافع ملی خود در پی محدودیت ایران در تمام حوزه‌ها از جمله دسترسی به مسیر‌های ترانزیتی نیز هست.

رزمایش اقتدار ذو نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هفته گذشته و به‌مدت سه روز با محوریت قرارگاه عاشورای این نیرو در نوار مرزی استان‌های اردبیل و آذربایجان شرقی با کشور‌های جمهوری آذربایجان و ارمنستان برگزار شد.اجرای ترکیبی سناریو‌های دفاعی و امنیتی در رزمایش اقتدار نیروی زمینی سپاه، نشان داد که سپاه برای مقابله با هرگونه تهدیدی در منطقه شمال‌غرب کشور آماده است و پیش‌بینی هرگونه تهدیدی در این منطقه را کرده است. لازم به ذکر است که؛ از زمان آغاز جنگ دوم قره‌باغ بیم آن می‌رفت که بر اثر این جنگ، تغییرات اساسی در مرز‌های ایران با ارمنستان و آذربایجان رخ دهد و یا حداقل تغییرات ژئوپولیتیکی به‌وجودآمده از این جنگ روی منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیرات فراوانی داشته باشد. از همین رو مسئولان سیاسی و نظامی کشورمان قبل از برگزاری هر رزمایش از کانال‌های دیپلماتیک و رسانه‌ای مواضع روشن و شفاف خود را در قبال چنین تغییراتی گوشزد و اعلام کردند که ایران اجازه هیچ‌گونه تغییر در مرز‌ها و ژئوپولیتیک کشور‌های همسایه را نمی‌دهد. اقتدار 2، سومین رزمایشی است که بعد از اقتدار یک و فاتحان خیبر ( مهر 1400) در این منطقه در حال انجام است.

دالان جعلی زنگزور یک پروژه ضد ایرانی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی است و به دلیل اینکه هدف‌گذاری این دالان ایجاد مشکلات ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیک و همچنین مسائل ژئواکونومیک و ژئوکالچرال برای ایران است، تهران همان‌گونه که اعلام کرده با هرگونه تغییر مرز‌های بین‌المللی چه به عنوان دالان باشد یا هر عنوان دیگر مخالفت خواهد کرد. این موضعی است که در سطوح عالی‌رتبه نظام اعلام شده است و حتی مقام معظم رهبری هم بر عدم تغییر مرز‌های بین‌المللی در این پرونده تاکید کرده‌اند.