خودفریبی در هر لباسی که ظاهر شود (از جهل گرفته تا عدم تربیت و شرایط خاص محیطی) بستر را برای ریا (ظاهر فریبی، خدعه و نیرنگ) فراهم خواهد ساخت و ریا شرایط را برای نفاق (ایجاد شکاف عامدانه با ظاهری منطقی و موجه) مهیا می‌کند. فرد منافق از خشکه مقدس‌ها و خود فریب‌ها بعنوان ابزار کار استفاده نموده و این چرخه شوم با هدف نابود سازی پایه‌های تمدنی، به کار خود ادامه می‌دهد. شهید مرتضی مطهری، تفاسیر و تحلیل‌های جالبی در این خصوص دارد که مسلما شنیدنی است.