پژوهشگران حوزه توسعه، توسعه را برنامه‌ای هدفمند در جهت پیشرفت همه سطوح یک کشور معین دانسته‌اند، از این رو هرتوسعه‌ای معطوف به یک بستر فرهنگی معنا و مفهوم می‌یابد.

عدالت یکی از عمده‌ترین ارزش‌های معنوی در طول تاریخ تمدن بشری است که مورد توجه اندیشمندان مکاتب مختلف بوده است؛ لذا تعیین رویکرد یک نظام سیاسی به مسأله‌ی عدالت، در طراحی و تدوین نظریه‌ها و الگوهای توسعه نیز مؤثر خواهد بود. این نوشتار می‌کوشد تا ضمن مقایسه‌ی جایگاه عدالت در الگوی اسلامی -ایرانی پیشرفت با الگوهای غربی توسعه، به این سوال پاسخ دهد که «وجوه تمایز عدالت در الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت با الگوهای غربی توسعه چیست؟» برای نیل به این هدف، از روش توصیفی، تحلیلی، تطبیقی استفاده کرده و جهت استنباط به منابع معتبر اسلامی و بیانات حضرت آیت‌االله خامنه‌ای مراجعه نموده‌ایم. یافته‌های بحث نشان می‌دهند که الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت در تعریف: عدالت، نظام اقتصادی و سیاسی مطلوب، تعیین نسبت آزادی و عدالت، نسبت توسعه پیشرفت و عدالت، نقش دولت در برقراری عدالت و ترسیم اهداف نهایی خود در برقراری عدالت، با الگوهای غربی توسعه، تمایزات جدی دارد.

در سال­ های اخیر بحث الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، مباحث مختلفی را پیرامون ضرورت ­های طرح و تدوین چنین الگویی بوجود آورده است. با توجه به اهمیت بالای اندیشه­ های حضرت آیت­‌الله خامنه­‌ای در مورد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بحث حاضر در پی پاسخگویی به این سوال اساسی است که «چه عواملی تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را از منظر حضرت آیت­‌الله خامنه‌­ای ضروری کرده­‌اند؟» بنابراین هدف اصلی بحث، بررسی ضرورت­‌های تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از منظر حضرت آیت­‌الله خامنه­‌ای است. در این بحث سعی شده از آغاز پیش­‌داوری و فرضیه­‌ای تعیین نگردد.

نظریه‌پردازان گوناگون از جمله ایدئالیست‌ها و رئالیست‌ها درباره ماهیت منافع ملی،نظریه‌هایی داده‌اند. (تاریخچه) اما ابهام در ماهیت و جایگاه منافع ملی در قانون اساسی، باعث فقدان تبیین سیاست خارجی مستقل در الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت و موجب تناقض حرکت در دیپلماسی کشور می‌شود. (مسئله) با وجود آن، رابطه بین منافع ملی و الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت در چهارچوب قانون اساسی ج. ا. ا. صورت نگرفته است. (پیشینه) ازاین‌رو، با چنین پرسشی مواجهیم: رابطة منافع ملی با الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت از منظر حقوق اساسی چیست؟ (سؤال) آیات و روایات، ماهیت منافع ملی را باتوجه‌به ارزش‌های بنیادین و همچنین آرمان‌ها و اهداف الگوی اسلامی - ایرانی روشن کرده است. این مقاله با رویکردی واقع‌بینانه و درعین‌حال آرمان‌گرایانه در پی نشان‌دادن واقعیات و آرمان‌های عرصة بین‌المللی، انسان و جامعه، در پیگیری و دستیابی به منافع ملی است. این نوشتار با روش تحلیل محتوای حقوقی و با استفاده از قانون اساسی دیدگاه‌های مقام معظم رهبری، تحقق هدف پیش‌گفته را دنبال می‌کند. اجتناب‌ناپذیری استخراج منافع ملی از قانون اساسی و انطباق ماهیت آن با الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت از دستاوردهای مقاله است.

الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، نقشه راه تحقق تمدن اسلام است. این الگو در صورتی می تواند نوید بخش تمدن اسلام باشد که در تمامی ابعادش همچون مبانی، سیستم ها، فرآیندها، راهبرد ها، روش ها، نظریه ها و ... مبتنی بر دین مقدس اسلام طراحی شده باشد.

در بحث آزادی سیاسی، در الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در جمهوری اسلامی ایران، آزادی سیاسی با مدل ارائه شده ی زمان تاسیس انقلاب بهترین نمونه ی نظری و عملی به یادگار مانده است. مدلی که در زمان خود مورد پسند شهروندان داخلی ایران و مردم آزاده و آزادی خواه جهان بود.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با اشاره به اینکه امروزه عده‌ای به دنبال علم هستند تا درجه و ارتقایی بگیرند گفت: اگر به دنبال تحول در علوم انسانی هستیم باید علم را برای حل نیازهای جامعه دنبال کنیم.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: گروه‌های تکفیری تحریف اسلام ناب محمدی و رضوی را هدف قرار داده‌اند.