هاشم اورعی، استاد تمام دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف و مهدی عرب‌صادق کارشناس برق در میزگردی در خصوص بررسی ابعاد ناترازی برق به میزبانی زهرا علی‌اکبری این مساله را مورد بررسی قرار داده‌اند. اورعی معتقد است که ورشکستگی برق در ایران بیش از آن‌که نتیجه رشد اقتصادی باشد، به بی‌کفایتی مدیریتی، وابستگی شدید به گاز و ضعف در توسعه زیرساخت‌ها برمی‌گردد. عرب صادق ریشه بحران را در سیاست‌های اشتباه از سال ۸۳ و ناکارآمدی نیروگاه‌ها می‌داند و هشدار می‌دهد اگر این روند اصلاح نشود، کشور وارد فاجعه انرژی می‌شود.چیزی بیشتر از پنجاه هزار نفر مامور دولت در سطح کشور نشسته‌اند و نتیجه‌اش این وضعیتی است که داریم می‌بینیم . این دیگر توضیح بیشتر نمی‌خواهد . کل ظرفیت منصوبه‌ی نیروگاهی ما ۹۴ هزار و پانصد مگاوات است. قدرت عملی ظرفیت منصوبه‌ی ما کفایت می‌کند اما ناکارامدی سیستم نیروگاهی ما باعث ایجاد این وضعیت شده است. گرچه دوستان محترم وزارت نیرو ادعای راندمان ۳۹ درصد دارند محاسبات واقعی نشان می‌دهد این عدد بسیار پایین‌تر است. بگذارید یک آمار بدهم. در سال ۱۴۰۲ حدود ۷۹ میلیارد مترمکعب گاز و ۱۱ میلیون لیتر گازوئیل . ۶.۷ میلیون لیتر نفت کوره یا مازوت در نیروگاه‌ها مصرف شده است. با راندمان جهانی، باید به ازای هر مترمکعب گاز ۴.۳ کیلووات ساعت باید توان انرژی دریافت کنید، اما اتفاقی که در کشور ما افتاده این است که اگر در دنیا ۱۰۲۸ میلیارد مترمکعب گاز برای تولید هفت هزار تراوات ساعت انرژی خرج می‌شود، در کشور ما ۸۰ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کنیم برای تولید تراوات ساعت ۲۴۰ تا ۲۵۰ تراوات ساعت برق. این یعنی راندمان واقعی نیروگاه‌های ما به سختی به ۶۰ درصد راندمان نیروگاه‌های جهانی می‌رسد. اگر انرژی تجدید پذیر را برای رفع ناترازی ۲۴ هزار مگاواتی که با آن روبه‌‎رو هستیم ببینیم از بحران به سمت فاجعه می‌شویم . انرژی تجدید پذیر بحرانی بالاتر از چای دبش در این کشور ایجاد می‌کند. ضمن احترام به همه‌ی فعالان حوزه‌ی نیروگاهی، باید بگوییم در این بین افرادی که اهلیت و تحصص ندارند با ولع زمین‌خواری و ارزخواری وارد گرفتن مجوز شده‌اند و یک مگاواتش هم وارد مدار نمی‌شه و کشور را در برنامه‌ریزی دچار خدشه می‌کند .

بالغ بر پنج سال است که پایگاه تحلیلی خبری شعار سال با رویکردی انتقادی به وزارت نیرو، توانیر، برق منطقه ای‌ها و ساختار‌هایی همانند می‌تازد و عملکرد نادرست این بخش از دولت را اطلاع رسانی نموده و مورد نقد قرار می‌دهد. شاید در ابتدا گمان‌ها به اقدامات این پایگاه خبری، بر سیاه نمایی و ایده ال گرایی بود، اما بتدریج مشخص شد که سخنی جز تحلیل، نقد و نظر، راهبری راهبردی، سیاستگذاری و بهبود رویه، گفته نشده است. خوشبختانه به دلایل عدیده می‌توان عنوان کرد که بجایی رسیده ایم که حساسیت ملی نسبت به ناترازی و ضعف عملکردی وزارت نیرو حاصل و حادث شده است؛ لذا من بعد ماموریت‌ها باید بر مطالبه گری حقوقی- قانونی و افزایش فشار قانون بر وزارت نیرو برای ارتقا عملکرد قرار گیرد. دو وزیر اخیر وزارت نیرو (عباس علی آبادی و علی اکبر محرابیان) شعار‌های قشنگی برای رفع ناترازی داشته و دارند. شعار‌هایی که بنظر فاقد تعهد اجرایی لازم است. وزارت نیرو در نوعی اشتباه شناختی، رفع مشکلات خود را در اقتصاد برق جستجو کرده و راهکار آن را هم افزایش قیمت برق بها و تامین آن از جیب مردم می‌داند. غافل از اینکه رفع ناترازی برق در گام نخست نیازمند ارتقا بهره وری نیروگاهی و خط انتقال و توزیع، اقدامات فرابخشی تسهیل کننده و در نهایت جذاب سازی سرمایه گذاری مطمئن در این صنعت دارد.

سیدمحمداتابک وزیر صمت در همایش بیست و هفتمین دوره رویداد انتخاب ۱۰۰ شرکت برتر بیان داشت که انتظار بیشتری از شبکه بانکی با توجه به گسترش بیش از پیش دایره امکانات سرمایه‌ای و اجرایی آن وجود دارد تا بتوانند با استفاده از توانمندی موجود بر بزرگترین چالش امروز صنعت و تولید که عبارت از ناترازی انرژی و محدودیت برق و گاز برای تولید و ارزآوری بیشتر است، فایق آیند. وی اضافه کرد که شرکت‌های برتر به شکرانه توانمندی مالی و اقتصادی، وارد نهضت ایجاد نیروگاه‌های تجدیدپذیر به ویژه تولید برق از نعمت خدادادی انرژی خورشیدی شوند و در یک همت جمعی با مشارکت خوشه‌های صنعتی مستقر در شهرک‌های صنعتی سایه شوم توقف تولید به علت کمبود برق را از سر صنعت و تولید که پیشران کشور در مسیر توسعه است؛ بردارند.

وضعیت انرژی کشور در شرایط اورژانسی است. کمبود گاز در زمستان داشتیم، اما اکنون طبق گفتۀ معنوی، کمبود گاز به تابستان هم سرایت کرده و اکنون نیروگاه‌های شهید رجایی، نیروگاه شهید منتظر قائم و نیروگاه بندرعباس، همه مازوت سوزاندند. وقتی گاز نداریم و آب پشت سد‌ها خالی است، صحبت از نیروگاه سیکل ترکیبی برای عبور از بحران انرژی، خنده‌دار است.

کشورهای توسعه یافته جهان سال‌هاست که حرکت به سمت توسعه انرژی‌های نو و تجدید پذیر را آغاز کرده‌اند و بزودی ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر بسیاری از آنها به 100 درصد ظرفیت نیروگاهی نصب شده خواهد رسید. برای مثال ۹۷ درصد از انرژی برق اتریش از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تأمین می‌شود.

پیش‌بینی تراز تولید برق و مصرف در پیک سال ۹۸ از سوی تصمیم‌سازان نیرو چگونه به تصویر کشیده شده است؟ تابستان امسال خاموشی‌ها در اقصی نقاط ایران سایه افکند، خاموشی‌هایی که سرمنشا آن کمبود بارش‌ها و کاهش ظرفیت تولید نیروگاه‌های برقابی عنوان می‌شد. در این میان برخی از شهرها و استان‌های کشور به دلیل کمبود برق با خاموشی‌های بیشتری مواجه شدند که به‌گفته تحلیلگران اقتصادی پشت صحنه اصلی این ماجرا به عدم تعادل درآمدها و هزینه‌های صنعت برق بازمی‌گردد.

وزیر نیرو گفت: تمامی جمعیت شهری کشور و روستاهای بالای ۱۰ خانوار از نعمت برق برخوردار هستند که میزان قابل ملاحظه‌ای از این انرژی تولیدی صرف صنایع و تولید می‌شود.

وزیر نیرو تاکید کرد: متاسفانه شرایط فعلی از پیش‌ بینی‌های صورت گرفته هم کمی سخت‌تر است چرا که از ابتدای سال آبی(ابتدای مهرماه) تا پایان اسفندماه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 48 درصد کاهش بارندگی داشته‌ایم.

دبیر انجمن برق با بیان اینکه وزارت نیرو به یکباره قیمت خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر را کاهش داد، گفت: با ثابت نگه داشتن قیمت برق در قانون بودجه امسال، وزارت نیرو منابع کافی برای خرید برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر را ندارد و به همین علت نرخ خرید‌های تضمینی برق را کاهش داده است.