غار اسپهبد خورشید یا کرکیل دژ بر سر راه تهران به فیروزکوه در ناحیه " دوآب " شهرستان سواد کوه واقع است. این غار بر سینه کوه لردکمر قرار داشته و در متون تاریخی به نام طاق عایشه گرگیلی دژ نیز خوانده شده‌است. در زبان مردم منطقه سوادکوه این غار به نام " لاپ کمر " معروف است.مهدی ایزدی معاون اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران گفت که مدیرکل پایگاه‌های وزارت میراث فرهنگی پس از افتتاح پایگاه غار اسپهبد خورشید طی نشستی که در فرماندار سوادکوه برگزار شد، در جریان چالش‌ها و دغدغه‌های پیش روی این اثر تاریخی قرار گرفت. مهدی ایزدی همچنین افزود که مهدی عابدینی عراقی به‌عنوان سرپرست پایگاه ملی میراث فرهنگی غار تاریخی اسپهبد خورشید معرفی شده است. وی با اعلام این که پایگاه غار تاریخی اسپهبد خورشید سومین پایگاه ملی میراث فرهنگی در استان مازندران است، گفت: اکنون با استقرار پایگاه دائم، تیم محافظت و نگهبانی به صورت شبانه روزی در محل حضور خواهند داشت.

غار اسپهبد خورشید بر سر راه تهران به سوادکوه در ناحیه دوآب در نوزده کیلومتری شهر پل سفید در شهرستان سوادکوه استان مازندران و در مسیر قلعه کنگلو قرار دارد. این غار بزرگترین طاق دنیا بشمار می‌رود و جز چهار طاق برتر جهان محسوب می‌شود. داخل این غار معماری از دوره اشکانی وجود دارد، اما هنوز برای تعیین دوره دقیق آن کاوش باستان‌شناسی انجام نشده است.