تاریخ الهیات سیاسی بهترین گواه این معنا است که رهبران بزرگ دینی و مذهبی همواره در مقام تئوریسین کلام سیاسی از مکتب و مذهب خویش در برابر اندیشه‌ها و جریان‌های رقیب حمایت می‌کنند. مکتب و مذهب تشیع نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست و امام علی (ع) به عنوان اولین امام شیعیان در قامت بزرگترین نظریه‌پرداز کلام سیاسی شیعه ظاهر شده و با تقریر کتاب شریف و گران‌سنگ نهج‌البلاغه، آینه تمام‌نمایی از کلام سیاسی پیشِ روی شیعیان قرار داده تا برای همیشه با رجوع به آن بتوانند خط مشی خویش را به روشنی پی بگیرند. سه محور اصلی سیاست‌ورزی و سیاست‌دانی در نهج‌البلاغه قابل مشاهده است: یک محور مربوط به دولت مانند مشروعیت دولت، بخش دیگر مربوط به ملت و بخشی هم شامل مسائل مربوط به جامعه.