در دوره قاجار مثل معروفی وجود داشت با این مضمون که اگر قصد حکومت بر ایرانی را داری، گرسنه و نادان نگاه شان بدار. آموزه‌ای که نه تنها در دنیای جدید کاربردی ندارد بلکه حتی باعث نابودی دولت‌ها هم می‌شود. گرسنه و نادان نگاه داشتن شهروندان در جامعه جدید، اثرگذاری همانندی بر طیف حداکثری جامعه همانند قبل دارد، اما در جامعه باز (در مقابل جامعه مقید شده و بسته گذشته) منجر به ایجاد پیامد‌های تغییر دهنده سیستم می‌شود. گروه حداکثری، بعد از سرسپردگی، دچار تشدید خودحواهی و درگیر‌های تقابلی با یکدیگر شده و خروجی آن، تشکیل توده ستیزه جوی برانداز با هزینه کنترل بالا خواهد بود. گروه‌های ویژه نظیر جوانان، انواع چنبش‌های بنیاد برانداز را بصورتی غیر کانونی و غیر تشکیلاتی دنباله گیری می‌کنند و در نهایت، گروه‌های مرجع مخالف، هم یابی نموده و این سه جریان، پیامد‌های غیرقابل تصوری را باعث خواهند شد. راهکار، گرایش به سمت دولت رفاه و تقویت حس مالکیت در کنار تقویت قانون گرایی و نظم اجتماعی خواهد بود. هرچند نسخه تجویزی، نسخه مناسب جامعه لیبرال بوده و در جامعه اسلامی و ارزشی، سطوح برنامه ریزی انتقالی از پیچیدگی بیشتری برخوردار است. چرا که پایه سازی تمدنی (وابسته به تعلیم و تربیت و همچنین اخلاق و فرهنگ) باید با حساسیت خاصف مدنظر باشد.