برمبنای برخی برآورد‌ها، روزانه ۳۰ میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی شامل بنزین و گازوئیل از کشور قاچاق شود، این در حالی است که، حجم واردات بنزین و گازوئیل روزانه کشور درحال حاضر حدود ۱۷ میلیون لیتر (واردات روزانه بنزین به طور متوسط ۸ میلیون لیتر و میزان واردات روزانه گازوئیل حدود ۹ میلیون لیتر) است. یعنی اگر قاچاق بنزین و گازوئیل متوقف شود، نه‌تن‌ها ناترازی و کسری این دو فرآورده استراتژیک و پرتقاضای نفتی متوقف خواهد شد، بلکه می‌توانیم دوباره به جمع کشور‌های صادرکننده بنزین و گازوئیل بپیوندیم. برخلاف تصور عامه، معضل قاچاق سوخت بیشتر از آنچه در مرز‌ها در جریان باشد، در مناطق مرکزی و غیرمرزی ایران ریشه دوانده، به‌طوری که از شهرک‌های صنعتی گرفته تا بخش کشاورزی، حمل‌و نقل، صنعت و معدن، پروژه‌های راهسازی و ... هر کدام نقشی در قاچاق سوخت دارند و مرز‌ها تنها به عنوان نقاط آخر خروج سوخت از کشور نقش آفرینی می‌کنند. همزمان با انتقادات رسانه‌ای مدیران دولتی نسبت به تبعات منفی قاچاق سوخت بر اقتصاد ایران، خبر برخورد گسترده سازمان اطلاعات سپاه با شبکه‌های سازمان‌یافته قاچاق سوخت منتشر شد که در طی آن، سازمان اطلاعات سپاه از ابتدای تابستان و قبل از تشکیل دولت جدید با پیش‌بینی مشکلات تامین سوخت در زمستان و سهم قاچاق سوخت در بروز ناترازی، یک طرح اطلاعاتی-عملیاتی را برای شناسایی مسیر‌های قاچاق به اجرا گذاشت. فاز اول برخورد‌ها در روز‌های اخیر با به زیر ضرب بردن شبکه‌های قاچاق در ۱۹ استان تکمیل شد و در آینده هم ادامه پیدا خواهد کرد.

درحال حاضر صنایع اصلی مثل فولاد و پتروشیمی به دلیل قطع گاز و برق متضرر ناترازی هستند، خصوصا از نیمه مهر به این سمت با قطع گاز صنایع پتروشیمی ضرر بسیار زیادی به صنایع وارد شده که توسط کمیسیون صنعت تا ۱۸۰ همت پیش‌بینی می‌شود، اگر اعداد سال گذشته را هم رفرنس قرار دهیم خسارت به پتروشیمی بابت کمبود خوراک گاز نزدیک یک میلیارد دلار بوده که عدد بزرگی است.وقتی صحبت از ناترازی انرژی می‌کنیم درواقع یک مسئله بسیار پیچیده و بزرگ شامل ناترازی تولید و مصرف گاز، تولید و مصرف برق و تولید و مصرف فرارده‌های نفتی خصوصا بنزین و گازوئیل را مطرح می‌کنیم، هرکدام از این ناترازی‌ها صورت مسئله مستقل راه‌حل‌ها و رویکرد خاص خود را می‌طلبد. افاضلی تاکید کرد: در حوزه سیاست‌گذاری و حکمرانی هم قاعدتا قوانینی باید اجرا و هم مشوق‌هایی برای جلب سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شود تا در کنار همه اینها سرمایه‌گذاری هم چه توسط مردم به صورت خرد و چه توسط سرمایه‌گذاران بزرگ به صورت گسترده صورت گرفته و فرهنگ بهینه‌سازی رواج پیدا کند.

شهاب الدین متاجی مدیر پیشین برنامه‌ریزی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه کم‌هزینه‌ترین راه‌حل ناترازی، تبدیل نفتای مازاد به بنزین است، گفت، با فرض مصرف ۱۲۵ میلیون لیتر و ۵ درصد رشد؛ سالانه نیاز به احداث یک پالایشگاه مدرن به ظرفیت ۱۰۰ هزار بشکه در روز خواهیم داشت و احداث چنین پالایشگاهی به حدود ۲ میلیارد دلار سرمایه و حداقل ۴ سال زمان نیاز دارد؛ لذا برای افزایش تولید بنزین، در حال حاضر کم‌هزینه‌ترین راه‌حل، احداث واحد‌های پالایشی برای تبدیل نفتای مازاد به بنزین است. هم‌اکنون در برخی از پالایشگاه‌ها، نفتا بیش از ظرفیت واحد‌های بنزین‌سازی وجود دارد و در برخی از پالایشگاه‌های در حال احداث هم، نفتای مازاد وجود خواهد داشت، احداث واحد‌های بنزین‌سازی با استفاده از نفتای اضافی، بر احداث پالایشگاه جدید اولویت دارد.

وضعیت انرژی کشور در شرایط اورژانسی است. کمبود گاز در زمستان داشتیم، اما اکنون طبق گفتۀ معنوی، کمبود گاز به تابستان هم سرایت کرده و اکنون نیروگاه‌های شهید رجایی، نیروگاه شهید منتظر قائم و نیروگاه بندرعباس، همه مازوت سوزاندند. وقتی گاز نداریم و آب پشت سد‌ها خالی است، صحبت از نیروگاه سیکل ترکیبی برای عبور از بحران انرژی، خنده‌دار است.

ناترازی بنزین و مشکلات موجود در این حوزه موجب شد تا بنزین به‌عنوان یکی از برنامه‌های نامزد‌های ریاست جمهوری، مطرح شود. همچنین شاهد هستیم که نامزد‌ها درباره حامل‌های انرژی و شرکت‌های عهده دار آن صحبت‌هایی کرده اند که بنوعی حق بوده، اما در واقع نوعی شعار گل درشت محسوب می‌شود. قاضی زاده از واگذاری شرکت‌های گاز و نفت به مردم می‌گوید. باید از آقای قاضی زاده پرسید، اگر مرد راهی، شرکت پخش و پالایش فراورده‌های نفتی را واگذار کن ببینیم چند مرده حلاجی؟ اخوی عزیز، تو گویا از مافیای پیش پرده برخی از این شرکت‌ها بی خبری. ویترین و دکور مدیریتی را نگاه نکن. بخشی از این شرکت‌ها داستان دارند که ان شاالله به موقع در کمین گاه و مرصاد قانونی آن‌ها نشسته ایم. دیگر به تغییر مدیر اکتفا نخواهیم کرد. ریشه برخی از این شرکت‌ها را خواهیم زد. ما وعده دادیم و شما هم وعده دادید، آیندگان هم قضاوت کنند که چه کسی حقگو بود.

رسانه‌ها و کارشناسان می‌گویند نمونه‌ای از تولید این نوع بنزین را مشخص کنید و پاسخ این است که در کشور چین، این نوع بنزین به شکل آزمایشی استفاده شده است، اما این نوع بنزین چندان همه گیر نشده است. ما باید این نکته را در ذهن داشته باشیم که این که متانول ارزان‌تر است، دلیل مناسبی برای این نیست که روی به این حرکت بیاوریم. به هر حال بدبینی موجود به علت همین بی اطلاعی از این موضوع است که بنزینی که قرار است با روش جدید تولید شود، آیا واقعا مراحل استانداردی را طی می‌کند یا خیر.

استفاده از بارنامه‌های جعلی به امری سهل برای قاچاق سوخت مخصوصا گازوئیل در کشور تبدیل شده و موضوعی است که مربوط به امروز دیروز نیست و یکی از مقصرین اصلی ازدیاد مصرف سوخت کشور محسوب می‌شود. باید از سازمان بازرسی کل کشور پرسید که علت سکوت سازمان درباره پیگیری این تخلف آنهم بشکل ادواری برای چیست؟ اگر در سال‌های ماضی بررسی شده، چرا اجرایی نگردیده و اگر بررسی نکرده اند، علت چه بوده است. بار‌ها و بار‌ها از ریاست قوه قضائیه درخواست نموده ایم که در کنار پیگیری فساد در دستگاه‌های اجرایی باید تشکیلات هم عرض آن در سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات، مورد بازخواست قرار گیرند. موضوعی که احتمالا بدلیل پاره‌ای تعارفات، تمایل چندانی به پیاده سازی آن وجود ندارد. منتظر دریافت توضیحات از کلیه ذی نفعان و ذی مدخلان هستیم.

وزیر نفت مدعی است که هیچ پروژه‌ای در حال حاضر مهمتر از پروژه استراتژیک فشارافزایی در میدان مشترک پارس جنوبی در کشور و صنعت نفت نیست؛ اگر این پروژه طی سه تا چهار سال آینده انجام نشود، در این میدان شاهد افت فشار محسوسی خواهیم بود. این پروژه نیاز به ۲۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دارد و خوشبختانه مطالعات اولیه آن رو به اتمام است. وی با تاکید بر این که تا پایان امسال تولید نفت کشور به همت کارکنان شرکت ملی نفت ایران و تلاشی که برای افزایش صادرات صورت می‌گیرد، به سه میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه خواهد رسید، گفت: در سال آینده تلاش می‌شود تولید به مرز ۴ میلیون بشکه در روز برسد. ایران ۱۶۳ میلیارد بشکه نفت درجا دارد؛ و ر اساس برنامه هفتم توسعه تولید نفت کشور بایستی به ۵.۷ میلیون بشکه در روز برسد که رسیدن به این هدف قطعا بدون سرمایه گذاری‌های جدید دست یافتی نخواهد بود.