دولت وفاق ملی پزشکیان را می توان با دو رویکرد خوش بینانه سیاستی برای ارتقا رفاه شهروندان و رویکرد بدبینانه سیاستی برای تداوم بقای سیاسی ، مورد بحث و دقت نظر قرار داد. آنچه که در حال حاضر، افکار عمومی و خواسته شهروندان است، تجلی و تحقق دولت رفاه بدلیل افزایش همگرایی بین مردم و دولت و شهروندان و حاکمیت و همچنین دولت و حاکمیت است. وفاق ملی که رویکرد و دال مرکزی گفتمانی دولت مسعود پزشکیان است باید خروجی و دستاورد خود را در افزایش رفاه عمومی در ابعاد مختلف ، بهبود وضعیت مردم ، محقق شدن مطالبات شهروندان ، کاهش شکاف طبقاتی و ارتقا شاخص های عدالت در همه ابعاد نشان دهد .

در ابتدای جلسه علنی روز شنبه ۲۷ مرداد ۱۴۰۳ مجلس، مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم پشت تریبون رفت تا از کابینه مدنظر خود دفاع کند. طبق ماده ۲۰۴ آیین‌نامه داخلی مجلس، ابتدا برنامه و خط‌مشی و اصول کلی دولت و ترکیب هیئت وزیران مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ رئیس‌جمهور به‌مدت دو ساعت و ۳۰ دقیقه فرصت برای تشریح برنامه دولت، معرفی وزیران و دفاع از وزرای پیشنهادی دارد، پس از آن مجلس به بررسی برنامه دولت و ترکیب هیئت وزیران با اظهارات ۵ نفر از نمایندگان مخالف و ۵ نفر از نمایندگان موافق با حفظ ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق و هر کدام برای مدت ۱۵ دقیقه می‌پردازد. وی خطاب به نمایندگانی گفت، به دنبال سوگندی که یاد کردم، امروز فرصتی است که نسبت به شرایط خطیر زندگی مردم آگاه شویم، فرصت اصلاح رویکرد‌ها و حکمرانی، فرصت برخورد‌های ناپسند با قدرت‌های جهانی با مردم دلاور ایران، فرصت برآمده از انتخابات جهت همکاری ملی در درون حکومت، میان حکومت و جامعه و در درون جامعه است. ایران برای همه ایرانیان و دولتی که نماینده همه گروه‌ها است توافق داریم. بر محوریت علمی توافق داریم. باید هدف همه ما تامین منافع مردم و کشور باشد. نباید مصلحت‌های بلند مدت مردم را فدای رضایتمندی کوتاه مدت کنیم. بعد از صحبت‌های رئیس جمهور، موافقان و مخالفان اقدام به ارایه نظر کردند. لازم به توضیح است که از صبح امروز جلسات علنی مجلس برای بررسی صلاحیت ۱۹ وزیر پیشنهادی در دو نوبت صبح و بعدازظهر شروع می‌شود و تا چهارشنبه (۳۱ مرداد) ادامه دارد.

مسعود پزشکیان با بیان اینکه در دولت چهاردهم هیچ خیانتی بالاتر از سپردن کار به افراد کارنابلد نیست، گفت: در این دولت از هر فردی که بتواند قدمی در مسیر رفع مشکلات کشور و بهبود وضعیت مردم بردارد به گرمی استقبال خواهد شد.پزشکیان سند چشم‌انداز، سیاست‌ها و اسناد کلان نظام را چراغ راه دولت وفاق ملی دانست و خاطرنشان کرد: مبنا و شاخص ارزیابی عملکرد‌ها در این دولت، تعهد و تلاش در اجرای صحیح و حداکثری اهداف چشم‌انداز است. اطمینان داریم اگر با همان روحیه که بسیجیان جنگ را اداره کردند، در این مسیر حرکت کرده و از به‌روزترین راهکار‌ها و پیشرفته‌ترین ابزار استفاده کنیم، می‌توانیم بر همه مشکلات از جمله تحریم و محدودیت‌ها غلبه کنیم.

دکتر فرشاد مومنی، رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد که در نشست بررسی «بحران ناترازی انرژی و دولت چهاردهم» در این موسسه بیان داشت که ما در حال گذار خطرناک‌تر از دولت خام فروش آینده سوز به دولت به غایت شکننده هستیم. دولت شکننده فحش نیست اصطلاحی تئوریک است برای دولتی که کل عائله خود را نمی‌تواند خوب اداره کند، چه رسد به اینکه خدمات حمایت و عدالتش را به کل شهروندان عرضه کند. در وزارت نفت گفته بودند ۱۴.۵ درصد از ارز را به ما بدهید ما این تضمین‌ها را به شما می‌دهیم. یکی از تضمین‌هایشان این بود که ما با هیچ ناترازی در این حیطه روبرو نشویم، اما اکنون کل آن منابع ارزی را هزینه کرده‌اند و تا ۵ یا ۶ سال دیگر یک عرصه هم نیست که در حیطه نفت و گاز و انرژی کشور تراز باقیمانده باشد! با این حال هیچکس نمی‌پرسد چه کسانی بودند که این تعهد را داده بودند و این وضعیت فعلی ما چیست؟!

مسعود نیلی در دو مقاله چالش‌های مهم وضعیت کنونی را تشریح و نقطه شروع اصلاحات دولت چهاردهم را تبیین کرد. این اقتصاددان برجسته در مقاله اول به سه ضلع مشکلات مربوط به حکمرانی یعنی «ناترازی‌های مالی و زیست‌محیطی»، «وضعیت خطیر روابط خارجی کشور» و «شکاف‌های عمیق اجتماعی و فرهنگی» اشاره می‌کند. نیلی توضیح می‌دهد در میان راهکارهای موجود برای پیشبرد اصلاحات سیاستی، رویکرد اجتماعی و ترمیم شکاف‌های بین دولت و مردم با کمترین هزینه می‌تواند بهترین نقطه برای شروع باشد. این استاد دانشگاه در مقاله ای تاکید می‌کند که دولت‌ها عموما یا آتش‌نشان مشکلات با یک رویکرد انفعالی هستند یا آتش‌فشان و پیش‌برنده. به نظر می‌رسد دولت چهاردهم هیچ‌کدام از اینها نباید باشد، بلکه باید به یک «دولت گفت‌وگو و اجماع‌ساز» تبدیل شود. از نگاه نیلی، دو گروه مانع بر سر راه چنین دولتی خواهند بود که هیچ انعطافی را در مواجهه با این وضعیت برنمی‌تابند.