در ماجرای انفجار بندر شهید رجایی ، نبود سامانه‌های هشدار، انبار غیراستاندارد مواد شیمیایی و ناهماهنگی میان نهادهای مسئول، نشان داد پدافند غیرعامل در ایران نه‌تنها در اولویت نیست، بلکه در عمل تقریباً غایب است. پدافند غیرعامل قرار است بدون توسل به ابزار نظامی، آسیب‌پذیری زیرساخت‌ها و تلفات انسانی را کاهش دهد، اما آنچه در بندر رجایی دیدیم، بیشتر یک غفلت مزمن بود تا مدیریت پیشگیرانه. بنظر می رسد که مفهوم پدافند غیرعامل هنوز بیش از آنکه در عمل پیاده‌سازی شود، در حد اسناد و شعار باقی‌ مانده است. این مفهوم باید از حاشیه به متن سیاستگذاری وارد شود؛ نه‌فقط با ابلاغیه بلکه با بودجه، آموزش، فناوری و نظارت مؤثر. فاجعه بندر رجایی هشداری تلخ بود، اما می‌تواند نقطه تغییر باشد، اگر تصمیم‌گیران آن را جدی بگیرند. در اطلاعیه صادر شده توسط وزارت کشور نیز عنوان گردیده که قصور در رعایت اصول ایمنی و پدافند غیرعامل محرز شده است.

رنگ دود در انفجارها نتیجه ترکیب مواد سوخته‌شده، دمای احتراق، و شرایط محیطی است.دود سیاه معمولاً از احتراق ناقص مواد کربنی مانند پلاستیک، لاستیک، یا محصولات پتروشیمی ناشی می‌شود. دود سفید یا خاکستری روشن، نشان‌دهنده احتراق کامل‌تر یا حضور مواد معدنی و بخار آب است.دود زرد یا سبز نیز می‌تواند نشانه وجود ترکیبات کلر یا گوگرد باشد. دود نارنجی یا قرمز اغلب به تشکیل اکسیدهای نیتروژن (NOx) در اثر انفجار مواد نیترات‌دار، مانند نیترات آمونیوم، اشاره دارد. نیترات آمونیوم، ماده‌ای که در انفجار بیروت دود نارنجی تولید کرد، به دلیل تشکیل اکسیدهای نیتروژن در دمای بالا چنین رنگی ایجاد می‌کند.در انفجار بندر شهید رجایی، تصاویر و گزارش‌های اولیه حاکی از دود غلیظ با ته‌رنگ نارنجی و تیره است.