رانندگی بدون گواهینامه دارای دو مفهوم به همراه نداشتن گواهینامه و دوم، عدم اخذ گواهینامه یا رانندگی فرد فاقد گواهینامه است. در مفهوم اول (به همراه نداشتن گواهینامه یا اتمام تاریخ اعتبار گواهینامه) ، به راننده خاطی در صورت بروز حادثه یا متوقف شدن وسیله نقلیه توسط پلیس ، جریمه تعلق می گیرد.عدم تمدید گواهی نامه به معنی نداشتن گواهی نامه نمی باشد و نمی توان مرتکب را به مجازات تعزیری محکوم نمود اما به هرحال چون فرد مذکور تخلفی را انجام داده ،وفق مصوبه دولت به ازای هر سال ۲۵ هزار تومان جریمه برای او به در نظر گرفته می شود . در حالت دوم، با نوعی جرم مواجه می باشیم . در قانون دو نوع مجازات برای رانندگی بدون گواهینامه در نظر گرفته شده است؛ قانون مجازات اسلامی ‌بخش تعزیرات و قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی. تکرار جرم رانندگی بدون گواهینامه، می تواند جرم درجه هفتم و هشتم را تبدیل به جرم درجه ششم کند. مرجع رسیدگی به جرم رانندگان بدون گواهینامه ای که منجر به بروز حادثه شده باشند و یا توسط پلیس دستگیر گردیده باشند، دادگاه کیفری دو، خواهد بود.رانندگی بدون گواهی نامه علاوه بر مجازات مقرر در قانون برای راننده (حبس یا جزای نقدی)،براساس قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی منجر به توقف خودرو می شود. بیمه ، هیچگونه تعهدی به پرداخت خسارت رانندگان مقصر بدون گواهینامه نخواهد داشت.