مشروعیت سیاسی

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
شنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۴ - 2025 November 15
مشروعیت سیاسی
سمیرا دردشتی :
میرزا محمدحسین نائینی در هنگامه‌ای می‌زیست که استبداد دیرپا و نارضایتی اجتماعی دین را به عرصه سیاست فراخوان می‌کرد. او در چنین فضایی کوشید تا با زبانی فقهی و در قالب استدلال‌های دینی، از ضرورت حکومت قانون و تحدید قدرت سخن بگوید. رساله‌ «تنبیه‌الأمه و تنزیه‌الملّه»، پاسخی به بحران مشروعیت در عصر مشروطه و تلاشی برای بازسازی شریعت در نسبت با دولت جدید بود.عنوان کامل کتاب «تَنبیهُ‌الاُمَّه و تنزیه‌الملّه فی لُزومِ مَشروطیهِ (دستوریهِ) الدُولَهِ المُنتَخَبهِ لِتَقلیلِ الظُّلمِ عَلَی اَفرادِ الاُمَّهِ و تَرقیهِ المُجتَمع» است که معنای آن تأکید بر ضرورت حکومت مشروطه برای کاهش ظلم و ارتقای جامعه است. نائینی در این اثر دو نوع حکومت را از هم متمایز می‌کند. حکومت «تملیکیه» یا استبدادی که منافع مردم را فدای اراده حاکم می‌سازد، و حکومت «ولایتیه» یا مشروطه که بر اساس رضایت عمومی، عدالت و مشارکت مردم سامان می‌یابد. از دید او حکومت مشروع اسلامی بر امانت و نظارت عمومی استوار است و مشارکت مردم در امور عمومی، جوهره سیاست دینی به شمار می‌رود. در تاریخ اندیشه سیاسی شیعه کمتر متنی به اندازه «تنبیه‌الأمه و تنزیه‌الملّه» اثر آیت‌الله میرزا محمدحسین نائینی نقشی بنیادین داشته است. هرچند علمایی چون آخوند خراسانی و ملا عبدالله مازندرانی از حامیان اصلی مشروطه بودند اما بنیان‌گذاری فقه سیاسی نوین یا همان «فقه‌المشروطه» در واقع با اندیشه و قلم نائینی شکل گرفت.نائینی در بحث از «سلطنت» در واقع از مفهوم مدرن حکومت سخن می‌گوید. حکومتی که بر پایه نهادها، قانون و نظارت عمومی سامان می‌یابد. او ماهیت حکومت را «امانت‌داری نوع» می‌داند و امور سیاسی را معادل امور نوعی جامعه اسلامی می‌گیرد. از دید نائینی تفاوت حکومت‌های مشروع و غاصب در نوع اداره و نه در اصل وجودشان است. حکومت مشروع همان است که بر پایه امانت، عدالت و نظم عمومی بنا شود. برای توضیح نظریه دولت محدود، نائینی از استعاره «وقف» بهره می‌گیرد. او امور عمومی را همچون موقوفات می‌بیند که تولیت آن بر عهده حاکمان است. حاکم در حکم متولی است، نه مالک و بنابراین حق ندارد بی‌حساب و پاسخ‌ناپذیر در دارایی‌های مردم تصرف کند. همچنین متولی باید امین و عادل باشد و هرگونه تصمیم او باید تابع مصلحت عمومی و عقل جمعی باشد.
کد خبر: ۳۹۸۹۶۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۷

آیا دو فیلسوف نقطه مقابل یکدیگرند؟
ما نباید میان امام خمینی به عنوان یک حکیم سیاسی و علامه طباطبایی به عنوان یک حکیم اجتماعی، «تعارض» فکری قائل شویم. بلکه این دو «تمایز» دارند. تمایز به معنای تعارض نیست. البته که این مساله نمونه‌های مشابهی را نیز در دوران مختلفِ فلسفه و حکمت داشته است. شاید برجسته‌ترین نمونه آن ارسطو و افلاطون بوده‌اند. افلاطون بیشتر فیلسوفی نظری و تئوریک است، اما ارسطو، فیلسوفی عملیاتی است.
کد خبر: ۳۸۵۵۳۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۵

دکتر فرشاد مؤمنی :
یکی از پنج کانون فساد دلارهای نفتی است. توزیع غیر شفاف و غیر برنامه‌ای دلارهای نفتی طی پنجاه ساله‌ی گذشته بزرگترین کانون رانت و فساد در ایران بوده است.
کد خبر: ۲۳۱۷۰۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۱۷

ماهیت متغیر مشروعیت صفویه؛
روایتی از تاریخ صفویه در قرن شانزدهم بر اساس متون و اسناد دارالانشاء
کد خبر: ۱۳۱۵۴۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۱۰

روحانی در باغ موزه دفاع مقدس؛
رئیس جمهور گفت: مردم و مسئولان، درباره توان دفاعی، نیاز به مذاکره و توافق با هیچ قدرتی ندارند و نخواهند داشت.
کد خبر: ۱۰۸۳۸۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۶

سفیر ایران در سازمان ملل:
سفیر جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد به نمایندگی از جنبش عدم تعهد گفت: هیچ کشور و یا گروهی از کشورها حق ندارند بخاطر اهداف سیاسی، کشور دیگری را از حقوق قانونی و مشروع خود محروم کنند.
کد خبر: ۸۴۲۳۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۴

حبیبی:
مشروعیت حقوقی همه‌پرسی اقلیم موضوعی قابل بررسی در حقوق بین‌المللی است.
کد خبر: ۸۳۶۴۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۱

روحانی:
گزیده سخنان حجت الاسلام والمسلمین روحانی در سیزدهمین جشنواره شهید رجایی در زیر می آید.
کد خبر: ۷۷۷۲۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۰

امام جمعه مشهد مقدس:
امام جمعه مشهد مقدس گفت: مشروعیت سیاسی بدون مشروعیت دینی کفر محسوب می‌شود.
کد خبر: ۷۳۶۸۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۱۵

ارتش جمهوری اسلامی ایران در آبان ماه 95 شاهد تغییرات بنیادین بود.
امیر سرتیپ کیومرث حیدری با حکم رهبر معظم انقلاب به فرماندهی جدید نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد.
کد خبر: ۳۷۹۱۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۹/۰۳