اقتصاد دستوری

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
سه‌شنبه ۳۱ تير ۱۴۰۴ - 2025 July 22
اقتصاد دستوری
وقتی نمی‌خواهیم پیامد‌های فاجعه بار را ببینیم:
پس از دو ماه گمانه زنی و تأیید و تکذیب، قیمت خودرو در کارخانه رسماً مجوز افزایش قیمت گرفت. بر این اساس، متوسط افزایش نرخ محصولات ایران خودرو و سایپا ۳۰ درصد اعلام شده البته برخی از محصولات بالای ۳۰ درصدی و برخی شاهد افزایش ۲۰ درصدی قیمت‌ها هستند. گفتنی است، قیمت‌های اعلامی، ارزش پایه کارخانه است و تعرفه‌های قانونی، شماره گذاری، بیمه و ... به قیمت نهایی مصرف کننده اضافه خواهد شد. نکته جالب توجه اینجاست که از شهروند تا مدیر کارخانه و متخصص بیرونی می‌دانند که در صنعت خودروسازی بنوعی دچار فاجعه هستیم و کسی نمی‌خواهد اقدامی کند. اگر درد آقایان صنعت و توان تولید ملی است، در سه پازل دعوت از خودروساز معتبر خارجی، اخذ امتیاز قطعه سازی با انتقال کامل فناوری در دامنه زمانی ۵ ساله به داخل کشور، اخذ امتیاز صادرات محصول نهایی به کشور‌های دیگر، می‌توان ان مشکل را حل کرد. مصرف سوخت خودرو‌های کشور دو برابر استاندارد جهانی است و با ناترازی سوخت مواجه هستیم. تصادفات کشور و تحمیل هزینه خسارات، فوت و معلولیت‌ها بر کشور تا حد ۵ درصد کل تولید ناخالص داخلی است. میزان الودگی و آلوده سازی هوا از مرز فاجعه گذشته و تحمیل حدود ۴۰ هزار مرگ در سال و فشار بر سیستم بهداشت و درمان نتیجه کار همین صنعت ناکارآمد است. خودروساز داخلی بدلیل ناکارامدی متاسفانه خودرو نمی‌فروشد بلکه جیب مردم را خالی می‌کند. با این اوصاف چرا باید اجازه ادامه فعالیت به آن‌ها داد؟ این افزایش قیمت، حتی در بازار دارای تورم رکودی حاضر، پیامد افزایش ۱۰ درصدی قیمت بازار آزاد را به ارمغان می‌آورد. قضاوت با بزرگان و زعمای قوم.
کد خبر: ۳۹۶۸۱۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۹

پیامد‌های کسری بودجه در سال ۱۴۰۳:
وزیر اقتصاد گفت: وقتی رقابت را از اقتصاد بگیرید یعنی نابودش کردید. اقتصاد دستوری فقط ۶ ماه جواب می‌دهد، اما در بلندمدت اقتصاد را نابود می‌کند. در سال جاری حدود ۸۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داریم و عمده این کسری به خاطر قانون هدفمندی است. در قانون پیش‌بینی شده وزارت نفت درآمد‌هایی از حامل‌های انرژی داشته باشد و بر اساس آن مفاد قانون هدفمندی و یا پرداخت یارانه به گندمکاران و آرد و نان و ... انجام شود. اما وزرات نفت نه تنها نتوانسته حامل‌های انرژی را با قیمت مناسب بفروشد بلکه بر اساس ضرورت اقدام به واردات ۴ میلیارد دلار بنزین کرده است و .... سوال اینجاست که با کسری بودجه‌ای در حدود ۲۰ درصد کل بودجه کشور، دولت راهکار تداوم استقراض و انتشار اوراق را در پیش خواهد گرفت یا شاهد جهش قیمت دلار در انتهای سال خواهیم بود؟
کد خبر: ۳۹۶۴۲۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۴

بهاالدین حسینی هاشمی مدیرعامل اسبق بانک صادرات:
به زبان ساده وقتی مصارف بانک‌ها از منابع بانک‌ها بیشتر می‌شود باعث ایجاد ناترازی در بانک‌ها می‌شود. به بیان ساده‌تر، دخل و خرج بانک‌ها همخوانی ندارند. زمانی که دولت با کسری بودجه شدید به‌دلیل بودجه‌بندی‌های نا‌صحیح، دست به گریبان است به ناچار از منابع بانک‌ها درخصوص پر‌کردن خلأ خود استفاده می‌کند. این کار با ایجاد تعهدات جدید در قالب تسهیلات تکلیفی که در آخر تبدیل به مطالبات بانک‌ها از دولت و فریز شدن منابع گران‌قیمت در سال‌های طولانی می‌شود یا مشارکت در سرمایه‌گذاری‌های ناموفقی که در آخر منجر به بنگاه‌داری بانک‌ها می‌شود، انجام می‌شود. بانک‌ها مکلف به پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت (تکلیفی) و جذب سپرده‌های گران‌قیمت هستند و همچنین مکلف به سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف (مصوبه‌های دولتی) که به‌دلیل ضعف در برنامه‌ریزی منجر به واگذاری واحد‌ها در قبال تعهدات می‌شوند. از طرفی اقتصاد دستوری که همه تصمیمات در دستان مقامات پولی مالی است، خود باعث ایجاد چالش‌ها می‌شوند. مثال مهم این موضوع نرخ بهره دستوری است که باعث بسته شدن دست بانک‌ها شده و سرمایه‌گذاران به‌دلیل کاهش ارزش پولی منابع خود علاقه‌ای به سپرده‌گذاری در بانک‌ها ندارند.
کد خبر: ۳۹۵۳۴۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۶

پیامدهای اقتصاد دستوری:
برخی از منتقدین معتقدند که اقتصاد دستوری در شرایط بحران تبدیل به اقتصاد التماسی می شود. سیاستمداران با در پیش گیری اقتصاد دستوری پیامدها و فجایایی را رقم می زدنند که بازنده نهایی آن مردم هستند. این نوع از اقتصادها ، تفکرات اشتباهی را در جامعه ایجاد می کند و مسئولان شروع به نصیحت و ارشاد می کنند و بعضا در مردم حس خود سرزنش گری و عذاب وجدان را هم سبب می شوند. اگر دولت بغیر از حوزه های خاص و استراتژیک ، پایش را از اقتصاد کنار بکشد و اقتصاد رقابتی را در مقابل اقتصاد دولتی، پذیرا شود، انحصارها کاهش یافته و بازار اقدام به خود تنظیم گری هوشمند می کند.
کد خبر: ۳۹۲۶۱۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۷

مومنی، اقتصاددان:
عضو هیات علمی دانشگاه علامه گفت: در چند ماهه اخیر شاهد هستیم اطلاعات سست بنیان و بی کیفیتی راجع به خلق فرصت های شغلی داده می شود. با رونق غیرعادی مشاغل کاذب و بی کیفیت روبرو هستیم که هیچ کارکردی برای کشور ندارند. برخی هم با خوشحالی آمار این مشاغل را به عنوان گزارش کار خود به مقامات می‌دهند تا بگویند این مقدار شغل ایجاد کرده ایم.
کد خبر: ۳۹۰۸۰۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۷

یحیی ابراهیمی نماینده دلفان :
یحیی ابراهیمی نماینده مجلس می‌گوید: مردم زیر بار فشار‌های اقتصادی، له شدند. آمار‌ها حکایت از این دارد که بزه‌کاری‌های اجتماعی، جرم و جنایت، مصرف مواد مخدر و طلاق افزایش پیدا کرده است. یعنی این وضعیت اقتصادی، پیامد‌های ناگوار اجتماعی را به بار آورده و کرامت‌های انسانی، نشانه رفته و روز به روز هم، اوضاع وخیم‌تر می‌شود.
کد خبر: ۳۹۰۷۵۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۵

برنامه هفتم توسعه با این همه تناقض، اساسا چرا تدوین شد؟
«در بخش مقدمه برنامه هفتم توسعه اشاره شده که برنامه‌های پیشین از قدرت اجرایی قابل قبولی برخوردار نبودند، اما برنامه فعلی کاملا کارشناسی شده و قدرت اجرایی دارد. این اظهارات در شرایطی مطرح شده که با نگاهی به اعداد و ارقام ذکر شده در برنامه هفتم، متوجه می‌شویم بسیاری از بخش‌های برنامه، قدرت اجرایی چندانی ندارند».شکست این برنامه از پیش مشخص است .
کد خبر: ۳۸۹۹۳۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۱

نگاهی انتقادی به برنامه هفتم توسعه:
امروز در کجای اقتصاد اثباتی، دستوری یا اسلامی ایستاده‌ایم؟ برنامه هفتم توسعه در کجای این اقتصاد‌ها ایستاده است؟ واقعیت این است که از اقتصاد اثباتی صرفا رهاسازی قیمت‌ها بنا بر توصیه اندیشه و قدرت طرفداران حاکمیت بازار که از ۲ دهه گذشته تاکنون در دستور کار دولتمردان بوده و از اقتصاد دستوری ، فقط اقتصاد برنامه‌ای التقاطی موردتوجه برنامه‌نویسان و دولتمردان قرار گرفته است.
کد خبر: ۳۸۹۸۰۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۵

واعظ آشتیانی، فعال سیاسی:
امیررضا واعظ آشتیانی فعال سیاسی اصولگرا گفت: تا زمانی که ۸۵ درصد اقتصاد کشور دست دولت باشد هیچ امیدی به اصلاح امور اقتصادی کشور نخواهیم داشت. ما باید تکلیف این ۸۵ درصد اقتصاد دولتی را روشن کنیم.
کد خبر: ۳۸۹۵۶۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۸

نماینده مردم تبریز در مجلس:
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: افرادی که مردم را وادار کردند از ارابه‌های مرگ با کمترین میزان استاندارد و ایمنی استفاده کنند، در خون‌هایی که در تصادفات به ناحق ریخته شده، شریک هستند.
کد خبر: ۳۸۸۰۹۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۷

کارت نان یا نان کارتی؟
به نظر می‌رسد یکی دیگر از کالا‌های اساسی که قرار است از سیاست‌های حذف ارز ترجیحی اثر بپذیرد و دچار لااقل التهاب در بازار عرضه شود، «نان» است، همان نان سنتی که قرار بود اتفاقی در عرضه و قیمت آن رخ ندهد. در هفته‌های اخیر، بحث‌های بسیاری در ارتباط با یارانه‌ی آرد و نان مطرح شده است؛ اول از «کارت نان» سخن گفته شد و بعد به «نان کارتی»؛ و این در حالیست که اکثریت نانوایی‌ها در شهر‌های بزرگ و تهران آزادپز هستند که مشمول هیچ کدام از این یارانه‌ها نمی‌شوند؛ حذف ارز ترجیحی آرد، نان را در اکثریت نانوایی‌های دایر گران خواهد کرد.
کد خبر: ۳۸۰۲۳۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۰۵

تبعات منفی اقدامات دولت روحانی در عرصه اقتصادی؛
دفاع متعصبانه و کم منطق و سیاست زده دکتر تقی پور از طرح صیانت را یادمان نرفته است. حالا دارد از اشتباهات دولت روحانی و ارتباطش به دولت رئیسی می‌گوید. اشتباهات دولت روحانی که از دیدگاه ما هم مسلم است. اما دولت اقای رئیسی دارد اشتباهی به عمق ایجاد فاجعه برای منافع ملی و تمدنی می‌کند، لذا باید امر به معرف کرد و نهی از منکر. نه اینکه بشکلی منفعت طلبانه و محافظه کارانه، تقصیر دولت روحانی را به دولت رئیسی گره بزنیم و با نگاهی دو قطبی، یکی را خوب بدانیم و دیگری را بد. اگر قرار به حمایت باشد، ما از شما رئیسی‌تر هستیم. بر این اساس هم نباید اجازه بدهیم که پوست موز زیر پای دولت قرار دهید. ارادت ما نسبت به شما باقی است، اما خواهش می‌کنیم در موضوعاتی که اطلاع کافی از آن ندارید، اظهار نظر نکنید.
کد خبر: ۳۷۸۲۰۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۵

فقر به بهانه قیمت‌های ارزان؛
این روز‌ها در حالی شاهد افزایش قیمت برخی از کالا‌ها هستیم که سیاستمداران و دولتمردان همه متفق‌القول از مردم می‌خواهند که نگران نباشند. یکی می‌گوید قیمت نان را ثابت نگه می‌دارد و آن دیگری می‌گوید که کوپن را به اقتصاد کشور بازمی‌گرداند. یکی فرمان می‌دهد که قیمت‌ها را پایین بیاورند و دیگری افزایش قیمت‌ها را ناشی از توطئه خارجی می‌داند. پشت میزنشین‌های امروز پشت میزنشین‌های دیروز را مقصر می‌دانند و در نهایت افراد و نه واقعیت‌های اقتصادی مسوول هستند. آنچه در این نگاه به قیمت‌ها حاضر است، باور به این نکته است که دولت موفق دولتی است که قیمت‌ها در زمان او ارزان باشند و کالا‌ها فراوان و، چون دولت موفق است پس گرانی فعلی ناشی از توطئه پشت پرده بدخواهان است.
کد خبر: ۳۷۸۱۴۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۴

اقتصاد دستوری؛
بررسی ۹ مورد از مهمترین باید‌های اقتصادی رییس جمهور نشانگر عدم توفیق رییس دولت سیزدهم و تیم اقتصادی وی در تحقق این وعده هاست.
کد خبر: ۳۷۷۴۱۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۸

قیمت‌گذاری دولتی؛
همان‌طور که «دفتر برنامه‌ریزی مرکزی» در شوروی سابق نتوانست جانشین نظام بازار شود و تولید، توزیع، قیمت‌گذاری و سرمایه‌گذاری را به صورت دستوری، هدایت و سامان دهد. سخت تأسف‌بار است که حرکت غلطی که از همان ابتدا محکوم به شکست بود (درج قیمت تولیدکننده) و قرار بود به کاهش قیمت‌ها و کاهش مداخلات دولت در بازار بینجامد، نه‌فقط به ارزانی کالا‌ها منجر نشد (که بدیهی بود چنین نخواهد شد)؛ بلکه به افزایش حضور و سنگین‌تر‌شدن وزن دولت در بازار منتهی شده و اکنون دولت در جایگاه عقل مطلق به تعیین قیمت زنجیره تأمین و توزیع و عرضه و هزینه‌های شرکت‌های پخش و بازاریاب‌ها و... مشغول شده است!
کد خبر: ۳۷۷۳۶۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۷

وحید شقاقی، اقتصاددان؛
مساله گرانی‌ها را آقای رئیس جمهور در هیات دولت مطرح کردند و از این اتفاق گلایه‌مند هستند. ایشان به دستگاه‌های نظارتی و وزرای اقتصادی دستور دادند جلوی افزایش قیمت‌ها گرفته شود و کنترل قیمت‌ها در دستور کار قرار بگیرد. اما اینگونه مواجهه با پدیده گرانی کالا‌ها بار‌ها و بار‌ها در دولت‌های گذشته مشاهده شده و عملا رفتاری تکراری است. متاسفانه مواجهه و نظارت دستوری همواره با شکست همراه بوده و دردی را دوا نمی‌کند. این رفتار مانند پاشیدن نمک بر روی بر زخم تعبیر می‌شود.
کد خبر: ۳۷۶۸۱۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۷

بازار سرمایه؛
کاهش ۸۸/ ۰درصدی نماگر اصلی بازار سهام در ابتدای هفته حکایت از یک مشکل بنیادی در کل اقتصاد کشور داشت. محدود کردن برق صنایع این‌بار با خودنمایی در شاخص بورس منجر به کاهش ارتفاع قیمت‌ها شد. از این رو نگاه دستوری به اقتصاد که همواره اثری منفی بر دارایی سرمایه‌گذاران داشته، این بار به دست‌اندازی در مسیر رشد بورس تبدیل شده است.
کد خبر: ۳۵۰۱۴۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۰

اقتصاد دستوری:
این روزها در میان اعضای مجلس ونیزسایر سیاستمداران به ویژه منتقدان دولت وحتی در میان مدیران دولتی بسیار می شنویم که بایددلار ارزان تر شود و نرخ تورم کاهش یابد ونیز وضعیت مردم بهتر شود و همه هم می خواهند به اقتصاد دستور دهند . البته این داستان در تاریخ معاصر سابقه دارد.
کد خبر: ۳۲۱۴۳۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۰

علی مروی تحلیل کرد
صحبت رئیس جمهور درخصوص نرخ ارز در بودجه ۱۴۰۰ همانند حرف‌شان در ابتدای سال ۹۷ بود که گفته بودند ارز را بر روی نرخ ۴۲۰۰ تومان نگه می‌داریم. حرف ارز ۱۱ هزار تومانی، حرف همان دولت با همان سیاست است. اگر ۴۲۰۰ تومان نگه داشته شد پس حتما نرخ یازده هزار تومان هم عملی می‌شود.
کد خبر: ۳۱۶۳۴۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۰

بررسی شرایط اقتصادی؛
اقتصاد دستوری (Planned economy) به نظام اقتصادی گفته می‌شود که دولت به جای نظام عرضه و تقاضا تعیین کننده این است که چه محصولی تولید و با چه قیمتی به فروش برسد؟ در چنین نظامی دولت ابزار‌های لازم را برای نظارت بر تولید و پس از آن عرضه در اختیار دارد.
کد خبر: ۲۸۷۷۲۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۲۳