امروزه نیروی انسانی یا همان سرمایه انسانی، مهمترین عامل موثر بر تابع تولید را تشکیل می دهد. آمارها نشان می‌دهد روند کمبود نیروی متخصص در ایران، طی سال‌های اخیر شتاب بیشتری گرفته است. طبق گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در بین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی حدود ۴۰ درصد است اما در مقابل، بیشتر صنایع از کمبود متخصص رنج می‌برند. زمانی تحلیل این موضوع را به بحث نظری بودن دروس دانشگاهی مرتبط دانسته و چالش را متوجه کیفیت دانشگاه ها می کردند. اما امروز ، داستان روی واقعی خود را نشان داده و حقوق سرکوب شده نیروی کار، انگیزه کافی برای جذب نیرو را فراهم نمی کند.طی دو دهه گذشته، بسیاری از نیروهای کارآزموده یا به سن بازنشستگی رسیده‌اند یا به دلیل شرایط اقتصادی و اجتماعی، ایران را ترک کرده‌اند. این خلأ در صنایع حساس و استراتژیک، بیش از سایر حوزه‌ها احساس می‌شود. اکنون در صنایع نفت، پتروشیمی و خودروسازی و نیز پزشکی، متخصصانی که طی سال‌ها تجربه کسب کرده‌اند، جایگزین مناسب ندارند. به ‌عنوان مثال، در خودروسازی طی سال‌های اخیر، درصد بالایی از مدیران و کارشناسان کلیدی یا بازنشسته شده‌اند و یا به سایر نقاط دنیا مهاجرت کرده‌اند.

مسعود دانشمند، کارشناس اقتصادی معتقد است که پدیده کارگران بی انگیزه در ایران وحشتناک است؛ وقتی کارگر حقوق اش به خرج های زندگی اش نمی رسد مشخص است که انگیزه کار ندارد . برای سال ۱۴۰۳ گفته اند ۲۰ درصد افزایش دستمزد خواهیم داشت، اما تورم ۴۵ درصد است، یعنی کارگر از همین الان بدهکار سال آینده است . دولت نباید از کوپن بترسد، وقتی کوپن به درستی اجرا شود، کارگر مطمئن است که می‌تواند تا آخر ماه خود را مدیریت کند. الان چند میلیون افغانستانی در کشور کار می‌کنند و از منابع بقیه مردم می‌خورند، مالیات هم نمی‌دهند.

رئیس انجمن سرمایه‌گذاری خارجی می‌گوید: ما هر سال بین ۲۰تا ۵۰ سرمایه‌گذار افغانستانی داشتیم، اما در یک سال و نیم اخیر ۲۸۰ سرمایه‌گذار افغانستانی وارد ایران شده‌اند. سلیمی خطر بزرگ را افزایش شمار مهاجران از ایران عنوان می‌کند و می‌گوید: ما با کمبود آشکار نیروی کار روبرو هستیم و این مساله واقعی است که مهاجران افغانستانی به نوعی جایگزین مهاجران ایرانی می‌شوند که از کشور می‌روند.

بسیاری از شرکت‌ها دنبال نیروی کارند، اما می‌گویند با اینکه شرایط کاری بر اساس قوانین تامین اجتماعی و وزارت کار است، خیلی‌ها حاضر به کار نمی‌شوند. نیروی کار جدید، تحصیل کرده است. کسی که دانشی دارد، به‌دنبال شغل‌های پرستیژدار است که تناسبی با میزان تحصیلاتش داشته باشد. از سوی دیگر، مشکلات اقتصادی همراه با تورم و گرانی، افزایش قابل‌توجهی پیدا کرده. این درحالی است که ایران جزو، ۵،۶ کشوری است که پایین‌ترین دستمزد‌ها را در دنیا پرداخت می‌کند. در این شرایط افراد حاضر به‌کار کردن نیستند.

راوی نقطه‌ای می‌شویم که «نمی‌شود» را به «می‌شود» بدل کرده؛ روستایی که امروز نام تجاری به خود گرفته و رونق چرخ‌های بافندگی در آن دیده می‌شود، «لتگاه» کوچه و پس کوچه‌هایش خالی از رهگذر است و تنها پژواک صدای تولیدش گوش فلک را پر کرده است. اینجا هر چه هست خبر از تولید، رونق، بازاریابی داخلی و خارجی و بر عکس همه جا کمبود نیروی کار است بدان معنا که لتگاه بیکار ندارد حتی دانش‌آموزان هم مشغول هستند و هر کدام از کارگاه‌ها چند نفری کمبود نیرو دارد.

از سال 90 باید سختی کار به آتش‌نشانان تعلق می‌گرفت اما متاسفانه هنوز این شغل جزو مشاغل سخت نیست.