بحران آبی

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
سه‌شنبه ۰۴ آذر ۱۴۰۴ - 2025 November 25
بحران آبی
با ریزش توده‌های هوای سرد از سمت روسیه:
حسین اردکانی، پدر علم هواشناسی ایران، با اشاره به آخرین الگوها و داده‌های پیش‌بینی، اعلام کرد که کشور در آذرماه و زمستان پیش‌ رو با بارندگی‌های گسترده و قابل توجه روبه‌رو خواهد شد. به گفته وی، ریزش توده‌های هوای سرد از سمت روسیه و نفوذ آن به ایران، شرایط را برای بارش برف قابل ملاحظه در ارتفاعات البرز و زاگرس فراهم می‌کند..اردکانی با بیان اینکه تغییر واقعی اقلیم زمانی رخ می‌دهد که تغییرات گسترده‌ای در نیمکره شمالی یا جنوبی ایجاد شود. اگر تغییر اقلیم واقعاً عامل اصلی بود، باید مناطقی مانند کالیفرنیا یا آریزونا که از نظر شرایط فیزیکی شبیه ایران هستند نیز با کم‌آبی محسوس مواجه می‌شدند، اما مشاهده می‌کنیم که پاییز در این مناطق به موقع آغاز می‌شود، ولی در ایران طی چند سال اخیر، بارش‌ها در مهرماه تقریبا قطع شده و حتی در آبان نیز بسیار دیر آغاز شده است. این محقق هواشناسی با تاکید بر اینکه امسال نیز تا اوایل آذر هیچ بارشی نداریم و شاید بارندگی‌ها از دهه اول آذر شروع شود، اضافه کرد: بنابراین، عوامل دیگری به غیر از تغییر اقلیم در این کم‌آبی مؤثر هستند. کم‌آبی اخیر در ایران تنها ناشی از تغییر اقلیم نیست، بلکه عوامل محلی و پارامترهایی مانند «شار گرمایی» تابستانی تأثیر قابل‌توجهی بر وضعیت بارش دارند و سازمان هواشناسی باید آن‌ها را بررسی کند. وقتی شار گرمایی روی منطقه ایران گسترش پیدا می‌کند، حتی تا شرق مدیترانه، رم و ترکیه نیز اثر می‌گذارد. اگر شدت این پدیده زیاد باشد، اجازه نمی‌دهد سامانه‌های بارشی که از دریا تغذیه می‌شوند، از پاییز وارد ایران شوند.
کد خبر: ۳۹۹۱۶۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۰۲

حسن ظهوری:
هر کس درباره علل نباریدن باران دلیلی ارایه می دهد. دولتی ها اشاره به خشکسالی دارند. مروجین دینی ، تشدید کناه را علمل نباریدن می دانند. مردم عادی به فناوری های ممانعت کننده نظیر هارپ و تئوری توطئه اعتقاد دارند و غیره. ایران در گذشته چرخه‌ای کامل و خودکفا برای تولید باران داشت. چرخه‌ای که به آن چرخه آب می‌گویند و بخش عمده‌ای از بارش ایران را از درون خود تامین می‌کرد. در گذشته حدود ۷۰ درصد باران ایران از رطوبت محلی ایجاد می‌شد. تالاب‌ها، جنگل‌های زاگرس و هیرکانی و مراتع سبز مهمترین منابع این رطوبت بودند. سامانه‌های مدیترانه‌ای هم حدود ۳۰ درصد از بارش زمستانی و سامانه‌های سودانی ۱۰ درصد از بارش‌های بهاری را تامین می‌کردند. هرچند بارش‌های سودانی که از جنوب ایران وارد می‌شدند با رسیدن به بالای سر دشت لوت ناپدید می‌شدند. این سامانه‌ها وقتی به دریاچه‌ها و تالاب‌ها می‌رسیدند با رطوبت محلی ترکیب شده و بارش‌های سنگین به وجود می‌آوردند. اما اکنون این چرخه به طور کامل از هم گسسته است.تخریب محیط زیست مهمترین عامل نابودی چرخه آب در ایران است. جنگل‌زدایی گسترده طی ۴۰ سال گذشته تاثیر عمیق بر مرگ باران داشته است. هر هکتار جنگل سالانه بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌متر بخار آب به جو بازمی‌گرداند اما با نابودی جنگل‌ها این پمپ طبیعی خاموش شده است. تخریب مراتع و فرسایش خاک هم تاثیری مشابه دارد. خاک بدون پوشش گیاهی توان نگهداری رطوبت را ندارد و در نتیجه ابرهای کمتری تشکیل می‌شوند.مطالعه‌ای در دانشگاه تهران در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد کاهش ۴۵ درصدی پوشش جنگلی زاگرس باعث کاهش ۳۵ درصدی بارندگی در فلات مرکزی ایران طی ۴۰ سال گذشته شده است. خشک شدن هورالعظیم به تنهایی موجب کاهش ۶۰ درصدی بارندگی در خوزستان و ایلام شده است. این اعداد نشان می‌دهد حفظ محیط زیست اصلی‌ترین عامل تداوم چرخه آب و باران بوده که در ایران با تصمیم‌های نادرست مدیران و فساد برخی از آنها از بین رفته است.
کد خبر: ۳۹۹۱۵۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۰۲

منطقه شکار ممنوع تار و هویر:
دریاچه هویر، واقع در بخش مرکزی دماوند و در نزدیکی روستای هویر، با آب شیرین خود منبع حیاتی برای اکوسیستم محلی و پرندگان مهاجر بود، اما کاهش شدید بارش‌ها و مدیریت ناکارآمد منابع آب، آن را به کام نابودی کشانده است.خشک شدن دریاچه هویر نه تنها چهره طبیعت دماوند را دگرگون کرده، بلکه حیات گونه‌های جانوری از جمله خرس قهوه‌ای که ردپایش اخیراً در حاشیه دریاچه دیده شده را به مخاطره انداخته است.حمیدرضا رمضانی کارشناس ارشد آب معتقد است که، توسعه بی‌ضابطه در منطقه دماوند یکی از عوامل اصلی بحران کنونی بوده و متأسفانه در ۳۰ سال گذشته، توسعه در دماوند بدون توجه به ظرفیت اکولوژیک و منابع آبی منطقه پیش رفته است.وی با اشاره به تغییر کاربری اراضی کشاورزی به ویلاسازی هشدار داد: مصرف آب در هر هکتار ویلا بیش از ۵۶ هزار متر مکعب در سال است، در حالی که کشاورزی در همین مساحت تنها ۸۰۰۰ متر مکعب آب مصرف می‌کند. این یعنی مصرف آب در ویلاها هفت برابر بیشتر از کشاورزی است.دریاچه هویر، که به شکل لوزی در غرب روستای هویر قرار دارد، دارای آب شیرین است و در گذشته محل ماهیگیری قزل‌آلا برای محلی‌ها بود، این دریاچه در ارتفاعات شمالی شهرستان دماوند واقع شده و بخشی از منطقه شکار ممنوع تار و هویر است که اخیراً به طور رسمی ابلاغ شده تا حفاظت از حوزه‌های آبریز بالادست تقویت شود، اما علی‌رغم این اقدامات، خشکسالی فزاینده که از سال‌های گذشته آغاز شده، تأثیرات خود را نشان داده است.
کد خبر: ۳۹۸۹۰۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۹

خلاصه عملکرد، تنش آبی و ناترازی برقی:
حیات مقدم افزود: به‌ویژه در وزارت نیرو که ما تنش و بحران آبی داریم، هیچ حرکت انقلابی از این وزارتخانه و دولت نمی‌بینیم. وی تصریح کرد: با ادامه این روند در تابستان آینده باز هم دچار مشکل و تنش آبی خواهیم شد.
کد خبر: ۳۹۶۷۶۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۲

زنگ خطر برای ایران؛
سد اکباتان یکی از سد‌های مهم استان همدان است که ۶۳ درصد از نیاز آبی شهر همدان را تأمین می‌کند. درسال‌های گذشته با بارش‌های بهاری و آب شدن برف‌های بالادست، این سد سرریز می‌کرد و آبی که از سد اکباتان سرریز می‌شد از طریق رودخانه آبشینه از استان خارج و در مسیر خود، موجب تغذیه دشت‌ها شده و وارد استان‌های مرکزی کشور می‌شد. به گفته مدیرعامل وقت شرکت آب منطقه‌ای استان همدان در سال‌های ۸۸تا ۹۸ سد اکباتان ۶ بار سرریز کرده است و فروردین ۹۹ آخرین باری بود که سد اکباتان سرریز کرده است. حجم مخزن سد اکباتان حدود ۳۶ میلیون متر مکعب است که متاسفانه این سد در حال حاضر به دلیل بحران آبی شهر همدان، ذخیره آن رو به اتمام است.
کد خبر: ۳۸۳۲۸۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۹

قصه پرغصه حکمرانی آب
فروش سهم آبه و حق آبه در حوضه آبی زاینده رود به گونه‌ای اتفاق افتاده که اکنون ۲ برابر ظرفیت این حوضه آبی عظیم، متقاضی برداشت آب از آن هستند؛ کجای کار مدیریت آبی کشور می‌لنگد؟
کد خبر: ۳۶۳۲۶۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۱

گزارش تصویری؛
خروجی سد زاینده رود اصفهان ۲۸ تیرماه کاهش یافت و طی چند روز گذشته بستر زاینده رود دوباره بی آب شده است. تنها باقی مانده‌ی آب زاینده رود چند گودال آب در بستر رود است تا پرنده‌های سطح شهر به امید آن‌ها از گرمای تابستان به آن‌پناه ببرند و ما دوباره باید زاینده رود خشک را ببینیم.
کد خبر: ۳۵۲۲۸۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۵

دکتر شیرزاد؛
دکتر شیرزاد نوشت: اگرچه کشاورز ایرانی دیر زمانی است که وارد دوره تاریخی آنتروپوسن شده و کشاورزی به عنوان عمده‌ترین محرک تغییر؛ از طریق فشار‌های انسانی به محیط زیست، اکوسیستم‌ها و محدودیت منابع پایه را به سطوح بالاتر از اکوسیستم رسانده است، اما به نظر می‌‎رسد، چهار سال پیش روی به دلیل پدیده "درهم آمیختگی" و انباشت بحران‌های آبی-خاکی، خشکسالی، رشد استهلاک، فقدان سرمایه گذاری مکفی، تغییرات اقلیمی، ورشکستگی آبی، و بحران دشت‌ها سال‌های بسیار مهمی در تاریخ کشاورزی ایران و اکوسیستم امنیت غذایی کشور خواهد بود
کد خبر: ۳۴۷۹۱۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۲

هدررفت آب؛
روشن شدن کولر‌های آبی به طور متوسط ۲۰۰ لیتر در شبانه‌روز بر مصرف آب هرخانوار اضافه می‌کند که این موضوع در کنار نبود مدیریت صحیح مصرف، وضعیت خشکسالی در کشورمان را پیچیده‌تر خواهد کرد.
کد خبر: ۳۴۵۶۷۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۶

کاربرد سنجش از دور در زمینه منابع آبی؛
پس از بارندگی های فروردین ۹۹ بسیاری از منابع مهم آبی کشور مجددا به چرخه آبگیری بازگشتند و احیا شدند.
کد خبر: ۲۷۳۱۴۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۱

بحران مدیریت آب؛
وضعیت آبی ایران آنقدر خراب است که با یکسال و دوسال بارش‌های خوب هم، استان‌ها از وضعیت بحران آبی خارج نشوند. این شرایط در حالی طی دو دهه اخیر رقم خورد که کارشناسان پیوسته هشدار می‌دادند و مسئولان با بی‌توجهی و کم‌کاری اوضاع را خراب‌تر می‌کردند.
کد خبر: ۲۵۷۱۰۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۳

مجمع جهانی اقتصاد؛
«مجمع جهانی اقتصاد» جدیدترین گزارش ریسک‌های منطقه‌ای کسب‌وکارها را برای سال ۲۰۱۹ منتشر کرد. با تشدید ریسک‌های اقتصادی و غیرمتمرکز شدن روزافزون مخاطرات، فهم منطقه‌ای ریسک‌ها، همچنین فرصت‌ها برای همکاری میان مناطق اهمیت می‌یابد. در این رابطه، این نهاد بین‌المللی با نظرسنجی از بیش از ۱۲هزار فعال اقتصادی، ۱۰ریسک‌ اصلی را که در سطح جهان موجب نگرانی کسب‌وکارها هستند، معرفی کرده است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد بحران‌های مالی، حملات سایبری، بیکاری یا اشتغال کمتر از حد، در رده اول تا سوم ریسک‌ها قرار گرفته است.
کد خبر: ۲۳۸۱۸۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۹

نگاه آمایشی نداریم؛
غایب اصلی در حل بحران آب شناسایی شد. مشکل اساسی در برنامه‌های توسعه کشور، متوجه رویکرد توسعه‌ای «منسجم و متوازن» است، زیرا هیچ‌گاه برنامه‌های توسعه‌ای براساس یک نگاه آمایشی تدوین و اجرا نشده‌اند تا نهایتا توسعه که غایت کار است، به‌صورت متوازن در اقصی نقاط کشور محقق شود. تابستان امسال شهرهای زیادی در کشور با تنش آبی مواجه شدند؛ به‌طوری که در مواردی این تنش‌آبی به مناقشات اجتماعی-امنیتی نیز بدل شد. این در حالی است که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد با فرض ادامه روند موجود، در سال ۱۴۰۰ جمعیت تحت تنش آبی به ۸۰ درصد جمعیت کل کشور برسد.
کد خبر: ۱۸۰۹۷۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۸

مدیرعامل آب و فاضلاب شهری (آبفا) البرز گفت:
مدیرعامل آب و فاضلاب شهری (آبفا) البرز گفت: با توجه به وضعیت منابع آبی موجود، پیش‌بینی می‌شود تا دو سال آینده حدود ۴۰ درصد از جمعیت شهری استان با مشکل کمبود آب شرب مواجه شود.
کد خبر: ۱۷۹۸۵۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۳

در یک نگاه؛
براساس اعلام رئیس فراکسیون احیای دریاچه‌ها و تالاب‌های ایران در مجلس شورای اسلامی روند احیا دریاچه ارومیه در شش سال اخیر حکایت از ادامه بحران آن دارد.
کد خبر: ۱۷۷۴۳۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۰۲

تأملی بر سخنان رئیس جمهور؛
به رغم آنکه برخی رسانه‌ها تلاش دارند تا انتقادات رئیس جمهور را به مخالفت وی با توافقنامه پاریس تعبیر کنند، شواهد حکایت از عزم جزم روحانی برای اجرای طرحی کهنه دارد که به تازگی هم بر اجرایی شدنش تأکید کرده بود.
کد خبر: ۱۷۵۶۸۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۲۴

یک هشدار آبی!
در سال ۲۰۵۰، ایران با جمعیتی حدود ۱۱۷ میلیون نفر و سرانه منابع آب تجدیدپذیر کم‌تر از ۱۰۰۰ مترمکعب با کم‌آبی مزمن مواجه خواهد شد"؛ این هشداری است که اخیرا از سوی یکی از مسوولان وزارت نیرو مطرح شد.
کد خبر: ۱۷۵۶۴۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۲۴

سرمایه گذاری چین و آمریکا بر اجرای عملیات آبخیزداری ؛
بسیاری از کشورهای جهان از جمله چین و آمریکا، برای تأمین منابع آبی خود و جلوگیری از سیلاب ها و رواناب های فصلی، به سرمایه گذاری بر اجرای عملیات آبخیزداری در حوضه های آبخیز روی آورده اند.اجرای عملیات آبخیزداری در حوضه های آبخیز(به عنوان بستر تولید) مزایای فراوانی برای کشورها دارد؛ آبخیزداری باعث حفظ و بهبود تنوع زیستی، ارتقاء و بهبود معیشت جوامع محلی، جلوگیری از بروز سیلاب، کاهش اثرات خشکسالی، افزایش بهره وری در منابع طبیعی، بهبود کیفیت آب شرب و کشاورزی، کاهش آثار تغییرات اقلیمی، مهار بیابانزایی و احیای اراضی بیابانی، استقرار پوشش گیاهی، مهار و جلوگیری از فرسایش خاک، احیای مراتع، دستیابی به کشاورزی پایدار، جلوگیری از سیل های تخریب کننده، جلوگیری از مهاجرت روستائیان، افزایش جمعیت تولیدی، تامین منابع آبی می شود.
کد خبر: ۱۶۹۹۵۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۷

سازگاری با کم‌آبی چگونه امکان‌پذیر است؟؛
در کشور پرآبی سکونت نداریم و باید خود را با آنچه داریم سازگار کنیم. رویکردی در سیستم مدیریت حل بحران آب کشور وجود دارد که می‌گوید برای حل مشکلی مانند کم‌آبی، باید به‌دنبال تأمین منابع آب جدید رفت. به‌عنوان عضوی از کارگروه سازگاری با کم‌آبی وزارت نیرو، ما هدف را بر این قرار دادیم که افرادی از وزارتخانه‌های مختلف گرد هم بیایند تا هرآنچه در این کارگروه تصمیم‌گیری می‌شود را با همکاری یکدیگر اجرایی کنند. اما به‌نظر می‌آید با وجود تشکیل کارگروه‌ها، به اجرا رساندن تصمیم‌های اتخاذ‌شده به زمان زیادی نیاز دارد؛ زیرا ما هنوز در قالب توسعه عمل می‌کنیم و به‌نظر می‌آید تا رسیدن به کارگروهی که بتواند اقدامات عملی برای سازگاری با کم‌آبی را تعیین و اجرا کند، فاصله زیادی داریم.
کد خبر: ۱۶۲۵۵۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۲۳

استاندار قزوین هشدار داد؛
استاندار قزوین نسبت به مشکل جدی کم آبی در استان قزوین هشدار داد.زاهدی اظهار داشت: در صورتی که مردم نسبت به خطرکم آبی توجیه شوند می توانیم گام های بلندتری را برای کنترل مصارف آب در استان برداریم. زاهدی یادآور شد: در مدیریت چاه های آب نیز تنها نباید به فکر منافع کوتاه مدت باشیم و باید به گونه ای اقدام کرد که دشت قزوین زنده مانده و نسل های آینده نیز از منافع آن برخودار شوند.
کد خبر: ۱۵۹۶۶۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۰۹