دو جنگ بزرگ منطقه‌ای با عاملیت رژیم بعث عراق طی یک دهه، خاورمیانه را سخت تحت تأثیرقرارداده و عوارض ناشی از آن پیامدهای پیش‌بینی نشده‌ای را به‌دنبال آورد، تا آنجا که بدون آگاهی ازچرایی، چگونگی و بازتاب‌های این دو رخداد، بویژه جنگ طولانی مدت عراق علیه ایران نمی‌توان به صورت‌بندی دقیق تحولات خاورمیانه پرداخت و درک درستی از آن به دست داد.