حسن بنیانیان می‌گوید: یک مدیریت نفتی در کشور شکل گرفته که هرمشکلی را می‌خواهد حل کند، سراغ رئیسش می‌رود و درخواست منابع تازه می‌کند. ممکن است بگویید این که طبیعی است؛ چون ما خودمان هم بیماری نفتی گرفته‌ایم!

به بهانه پنج دی ماه، سالروز شروع اعتراضات دی ۹۶ به بررسی زمینه‌های اقتصادی اعتراضات پرداخته شد. این بررسی، نشان می‌دهد که اعتراضات بیش از آنکه به خاطر عوامل اقتصادی باشد، به بهانه‌های اقتصادی شروع شد و بعد از آن هم مطالبه‌ها و شعارها شکل واقعی سیاسی خود را نشان داد. این بهانه‌ها، جلوی اصلاحات اقتصادی را گرفت و خود به عاملی برای افسارگسیختگی بازارها در نیمه اول سال ۹۷ تبدیل شد. به باور برخی کارشناسان اقتصادی در آن زمان نرخ واقعی دلار ۵۲۵۰ تومان بود و اگر در همان زمان دولت جسارت آزادسازی نرخ ارز را داشت، دلار از کانال قیمتی شش هزار تومان عبور نمی‌کرد.

رکود اقتصادی معمولا حاصل شوک بازار ملی یا بین المللی یا سیاست های تورمی یا عدم همخوانی تولید با تقاضا و امثال آن است و بسیاری از اقتصاددانان آن را ناشی از تورم منفی یا تحریم ها یا ضعف اقتصاد کلان کشور می دانند. از سوی دیگر رکود اقتصادی شامل دوران های مختلفی است. مثلا دوره های سه ماهه و کسادی فصلی یا موقت بازار و البته این رکود می تواند شامل اقتصاد خرد یا اقتصاد کلان شود و گاهی نیز هر دو را در بر گیرد.

بررسی ها نشان می دهد متوسط نرخ تورم در هفت دولت پس از جنگ از آن دولت دوم هاشمی رفسنجانی بوده است. هر چند در دولت اول هاشمی رفسنجانی متوسط نرخ تورم به 18.2 درصد رسیده بود، در دولت دوم این رقم به 32.4 درصد افزایش یافت.

حقیقت آن است که کانال ارزی پسابرجام اقتصاد ایران را به زندانی انداخته است که ناچار باید در آن فقط نفت فروخت و کالای مصرفی وارد کرد؛ امکان کنترل نرخ ارز در آن وجود ندارد و رفتارهای اقتصادی ایران در آن به طور کامل جهت‌دهی می‌شود.