مدیرگروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم (ع) گفت:حضرت زهرا (س) خطبه‌ای دارند، مشهور به خطبه فدکیه که از منابع قرن سوم به بعد در منابع معتبر ذکر شده و در صحت صدور آن تردیدی نیست. این خطبه به دلیل آنکه در واکنش به مساله‌ای به نام «فدک» و غصب آن و تصاحب فدک ایراد شده است، به نام « خطبه فدکیه » شهرت یافته است. این خطبه، به معنای واقعی کلمه و بدون اغراق، مجموعه‌ای دایره‌ المعارف‌گونه و بسیار ارزشمند در مباحث مختلف معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی، انسان‌شناختی، پیامبرشناختی و امامت‌شناختی، نیز مجموعه‌ای مهم درباره فلسفه احکام است. افزون بر این، گنجینه‌ای گرانبها از آموزه‌های اجتماعی و بنیان‌های تفکر اجتماعی اسلامی – مطابق با قرائت مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام- در این خطبه کوتاه یافت می‌شود. مساله فدک، مساله یک قطعه زمین یا یک مزرعه حاصلخیز و درآمدهای آن نبود، بلکه نمادی هویتی بود: نماد پایبندی به دین، نماد پایبندی به آموزه‌های قرآنی، نماد پایبندی به احکامی که دین و شریعت اسلامی و پیامبر عرضه فرموده بودند. این معنا برای آن در نظر گرفته می‌شود. بنابراین برای شیعه که مدعی است این مسیر را ادامه دهد و می‌خواهد معالم نبوی و معالم قرآنی را زنده نگاه دارد، مساله فدک همواره در طول تاریخ جنبه‌ای هویتی داشته است؛ از این رو، این خطبه واقعاً قطعه‌ای ارزشمند است.

حجت‌الاسلام و المسلمین محمد سروش محلاتی استاد درس خارج حوزه علمیه قم، ضمن توصیف شرایط اختناق و استبداد پس از وفات پیامبر (ص) توضیح داد که حضرت فاطمه (س) چگونه در این شرایط، به بیان اعتراض خود پرداختند. فاطمه (س) کار بسیار بزرگی کرد که ما هنوز هم عظمت آن کار و آن جهاد و آن اعتراضی که ایشان داشت را نمی‌توانیم درک کنیم. ایشان مسیر را برای شیعه عوض کرد و به ما فهماند نباید تسلیم قدرت‌های طاغوتی شد. این روشی بود که حضرت نشان داد. خود حضرت برای این مقاومت هزینه سنگینی داد، هرچه داشت داد، اما این مسیر را در تاریخ نشان داد و حفظ کرد.

زمانی که پیغمبر اکرم (ص) از ناحیه پروردگار مامور شدند که باغ فدک را به ایشان واگذار کنند حضرت صدیقه فرمودند من فدک را می‌خواهم چه کنم؟ ولی رسول خدا فرمودند که خدای تعالی امر فرموده (وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ) حق نزدیکانت را بده و جناب جبرئیل از طرف حضرت حق به من امر کرد که باغ فدک را به شما واگذار کنم. درعین‌حال حضرت زهرا استنکاف می‌فرمودند از این‌که فدک را بپذیرند، ولی به هر صورت رسول خدا وقتی فرمودند این امر خدای تعالی است حضرت زهرا سلام‌الله‌علی‌ها قبول کردند که فعلا فدک در قباله مالکیت ایشان باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی با تأکید بر اینکه پیروان امیرالمومنین(ع) باید در راه ولایت هزینه کنند، به ۵ گام اساسی حضرت زهراء(س) در دفاع از ولایت اشاره کرد.

در این مطلب پاسخ به پرسش‌های کلیدی درباره واقعه شهادت حضرت فاطمه(س) بر اساس پژوهشی که در منابع اصلی و دست اول تاریخ جمع آوری شده را مشاهده می کنید.

«مطرح کردن خطبه فدکیه از سوی حضرت زهرا (س) برای احقاق حق ائمه (ع) و حمایت از ولایت حضرت علی(ع) بود، حضرت در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی وظیفه‌محور بودند، نه نتیجه گرا.»