در بحث حاضر، در وهله اول می‌خواهیم از رابطه شهر و مردم اصفهان با نهضت مشروطه بدانیم و همچنین مسیر و شرایطی را بیابیم که باعث شد تا در روابط و مناسبات اجتماعی ساکنان این شهر تجربیات جدیدی رقم خورد.

پس از انقراض زندیه و کشیدن ارکان حکومتی بطرف خراسان و بخصوص مشهد مقدس حکام غرب و نواحی مرکزی ایران درصدد بقدرت رسیدن برآمدند و خسروخان اردلان (خسروخان اول) از سنندج و قلعه ی ساناباد به تاخت و تاز پرداخت و با سپاه خود از سمت همدان تا نواحی اصفهان و گلپایگان را تسخیر کرده و قصد داشت اعلام سلطنت بکند. این واقعه در سال 1200 هجری قمری بود که از منطقه سقز تا ملایر و تویسرکان و کزاز و فراهان و گلپایگان دو قلمرو آن امیر نامدار بود