جمعی از سفرا و دیپلمات‌های پیشین جمهوری اسلامی با صدور بیانیه‌ای خواستار «بازتعریف مؤلفه‌های سیاست خارجی با رویکردی واقع‌گرایانه، هوشمندانه و منفعت محور» شدند.در این بیانیه آمده است که سیاست خارجی کشورمان در دهه‌های گذشته، از سویی تحت تأثیر فشارهای خارجی، تحریم‌های گسترده، رویدادها و تحولات منطقه ‌ای و بین‌المللی، و از سوی دیگر گرفتار محدودیت‌های داخلی و تصمیم سازی های غیر منعطف و بعضاً ناهماهنگ، با چالش‌های ساختاری و راهبردی مواجه بوده است. کاهش اطمینان سازی با همسایگان و قدرت‌های جهانی، حاصل پیام‌ های متناقض، سیاست‌گذاری‌های ناهماهنگ و انباشت تنش‌ها، مجموعاً توان چانه زنی و قدرت دیپلماسی ایران را کاهش داده است. خروج یک‌ جانبه آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، ظرفیت‌های گفت و گو و نفوذ سیاسی ایران را محدود ساخته و محدودیت های خود ساخته در بهره‌ برداری از بسترهای دیپلماسی دوجانبه و چندجانبه نیز مزید بر علت شده است.

ایران اسلامی به رغم حصول توفیقات بسیار در عرصه سیاست خارجی، در بخش اقتصاد سیاسی آنچنان که باید قوی و هوشمندانه رفتار نکرده است،موضوعی که با نگاهی به برخی تحلیل های کارشناسان در ارتباط با نقش آفرینی ایران در بازار سوریه و عراق ملموس تر خواهد شد.

درحالی ایران در مبارزه با داعش در عراق نقش سازنده ای ایفا میکند و عراقی ها به نوعی نجات موصل را مدیون ایرانیان هستند که در بخش اقتصادی این کشور با هر نوع سنگ اندازی مقابل پای تجار ایرانی در تلاشند تا ایرانیان را از رقابت تجاری در این کشور بازبدارند.