از مشخصات جامعه امروز ما که تاریخ به‌خاطر خواهد سپرد، دخالت دانش‌نما‌ها و دانشمندنما‌هایی است که با تمسک به شبه علم ، به هر دلیلی مانع کشف حقیقت و بیان واقعیت می‌شوند. سابقا اگر چشمه بعضی اظهار نظر‌های غیرعلمی و خرافه‌ای یا توهمی از محوطه کوچه و بازار بود امروز حالا سر و صدا‌ها از محوطه دانشگاه و حوزه و توسط مدعیان دانش در می‌آید. بیت‌الغزل سخنان دکتر سیمایی صراف وزیر محترم علوم در جلسه معارفه خویش این بود که: سروصدای شبه علم خیلی بلند است و سد راه ما شده. کسانی که علمی فکر نمی‌کنند به راحتی تن به خرافه، خیالات و توهمات می‌دهند. عده‌ای می‌گفتند ما به کرونا اعتقاد نداریم، مگر کرونا امری عقیدتی است؟! این بی سوادی به سادگی قابل سنجش نیست و در آمار‌ها ثبت نمی‌شود. این نوع بی سوادی، وقتی با انواع مدارک رنگارنگ دانشگاهی، تایید و تقویت شود ندانستن و جهل مرکب را باعث می‌شود.

موج چهارم شناخت بشری (ترکیب علم و دین) آغاز شده است( بعد از گذر از سه موج شناختی خرافات محوری، دین محوری، علم محوری).در این موج، نه می توان روایات را مبنای شناخت قرار داد و نه می توان منکر واقعیات خارج از یافته های علمی کنونی شد. دین و علم با رویکرد پارادایم محور و با تاکید بر اشتراکات به یکدیگر نزدیک شده و حوزه های اختلافی آنها، مبنای ماموریت های پژوهش و مصداق یابی قرار می گیرد. مطلق گرایی بی بنیاد و بی مصداق ، تعصب گرایی سنت پایه ، نگاه اتمیسیم و مجرد به یافته ها و حقایق ، اثبات گرایی حداکثری و غیره ، کنار رفته و نگاهی پدیدارشناسانه ، چند وجهی و چند سطحی و محدوده دار، جایگزین آنها می شود. حرکت بشر با دو بال تعلیم و تربیت آغاز شده و پرورش انسان های شایسته، بستر را برای تمدن سازی ، فراهم می کند. متن زیر با رویکردی انتقادی به تعصیب و تسلب گرایی اشاره داشته ( تاکیدات موج دومی) و با رویکرد مثلا علمی( موج سومی) قصد پاسخگویی بدان وجود دارد که هر دو مورد ، قابل نقد است.

شاید کمتر روزنامه‌نگار و خبرنگاری فکر می‌کرد که روزی چهره برخی اساتید و شخصیت‌های مطرح کشور، آن هم در «حوزه علم» به دست استاد دیگری مخدوش شود و به نوعی شخصیت علمی استادی به دست استاد دیگر کُشته شود!به طوری که به عنوان نمونه یکی از اساتید بازنشسته به تازگی و در فضای مجازی، یکی از چهره‌های بزرگ و ماندگار اختر فیزیک کشور را به تمسخر گرفته و او را دانشگری بی‌خبر که تن به یک محمل شبه علم داده است، خطاب کرده است! آیا با پدیده منصوری برعلیه منصوری مواجه هستیم یا منصوری برعلیه علم و عالم؟

رحمت الله فتاحی در یاداشتی نوشت:جوامع بشری بیشترین آسیب‌هایی را که دیده‌اند به دلیل دور بودن از عقلانیت در تفکر و تصمیم بوده است. دشمنی‌ها، جنگ‌ها، ستم‌ها، ویرانی‌ها، بحران‌های اجتماعی و اقتصادی و بهداشتی، در واقع، پیامدهای ناشی از عدم بهره‌گیری از تفکر عقلانی در تحلیل‌ها، برآوردها و تصمیم‌ها بوده و هست.

مدتی است که بحث‌های جدیدی در حوزه‌های مختلف از زمین‌شناسی تا محیط‌زیست و حتی پزشکی در کشور باز شده که ادعا می‌کنند علمی هستند، اما در واقع این گزاره‌ها هیچ اساس علمی ندارند و در واقع زیرمجموعه «شبه‌علم» حساب می‌شوند.

گروه بردار (بنیاد راهبردی دانش اجتماعی روز) ،گروهی فعال در حیطۀ اشتغال و کسب‏ و کار علوم انسانی و اجتماعی بوده که به دنبال تسهیل جریان کارآمد و مؤثر علوم انسانی در ایران می باشد. در وب سایت این گروه،14 گزارش(یک یا چند قسمتی با رویکردی کاربردی)، در خصوص کاربردی سازی علوم انسانی از منظرهای مختلف، منعکس شده است . گزارش حاضر با رویکرد استفاده حداکثری، اقدام به خلاصه سازی گزارش های 14 گانه و انتشار آنها در یک خبر نموده با هدف ایجاد نوعی فضای آزاداندیشی،نموده است.

زلزله همیشه یکی از ابهامات بزرگ بشر بوده که حتی پیشرفت علمی و فناوری نیز نتوانسته آن را برای کشورهایی مثل آمریکا و ژاپن قابل پیش‌بینی کند. اما به‌تازگی با پدیده‌ای در ایران مواجه شده‌ایم که به نظر می‌رسد این قواعد را به هم زده و تیمی چهار نفره در عین ناباوری توانسته زلزله‌هایی را با دقت 70 درصد در ایران و کشورهای دیگر پیش‌بینی کند.

پوپولیسم اصولاً واژه ایست مربوط به علم سیاست و همان جا هم تعاریف متعددی دارد ولی آن قدر که در این حیطه به کار ما می‌آید عبارت است از روش ها و منش‌هایی که هدفشان فقط بدست آوردن دل عامه جامعه به هر قیمتی هست و در این بین انواع ضوابط علمی، اخلاقی، قانونی و حتی شرعی یا مورد توجه نیست یا اگر هم مورد توجه باشد اهمیت ثانوی دارد.