صنعت خودروی ما بیمار است.بیماری که به اسم تولید ملی، اشتغال و کاهش ارزبری،پوششی بر ضعف فنی ، فساد و رانت ،انحصار و ارزخواری خود نهاده است. سه بازیگر این حوزه یعنی تولید کنندگان خودرو، مونتاژکاران ، قطعه سازان ، بدلیل عملکرد نادرست و لایه کشی رانت جویانه ، هر یک بنوعی در حال ضربه زدن به اقتصاد ملی هستند. نتیجه بازی می شود، مصرف کننده ناراضی و شاکی، رانت جوی غیرپاسخگوی خوشحال، اقتصاد ملی متضرر از حجم زیان انباشته و ارزخواهی این سه حوزه. لایه کشی در این میدان نیرو به سطح سخیفی از پلشتی رسیده است. انتصابات جهت دار برای تامین منافع گروه های خاص ، گروگان گیری خودروساز توسط قطعه سازهای خاص بعضا وارداتچی، گرون گیری قطعه ساز و خودروساز و مونتاژکار ، توسط سهامداران خاص پشت پرده. حل این بازی نه چندان پیچیده مبتنی بر رانت هم کار دشواری نیست. یک اراده سیاسی و اقدام مشترک می خواهد. اقدامی که دل های رانتجویان را می لرزاند و همیشه از ان ترس دارند. نکته انتقادی در گزارش حاضر این است که، بجای شفاف سازی میدان نیرو، اهرم فشار روی یک مونتاژکار بدشانس قرار گرفته است. مونتاژکاری که بشکلی سوسکی خط و نشان کشیده بود و چند روز پیش، مورد نقد پایگاه تحلیلی خبری شعار سال هم قرار گرفت.

تا چند ماه پیش سهم لوازم خانگی قاچاق در بازار به حداقل رسیده بود ولی چند وقت اخیر لوازم خانگی قاچاق جای خود را در بازار باز کردند و اکنون قیمت‌های آن با تولیدات داخلی برابری می‌کند و حتی در برخی از کالاها قیمت لوازم خانگی داخلی برای مصرف‌کننده گران‌تر تمام می‌شود.

خودروی چینی مونتاژ می‌کنند و به نام تولید داخل به مردم ایران می‌فروشند و سود 20درصدی به جیب می‌زنند. درمقابل این چشم‌انداز، تازه‌ترین آمارهای سایت کدال نشان می‌دهد حاشیه سود خودروسازان داخلی در ‌ماه‌های اخیر بر اثر تداوم سیاست سرکوب قیمت‌ها به زیر یک درصد کاهش یافته است. این تنها یک نشانه از رانت ارزی است که به‌حساب کسانی واریز می‌شود که در ظاهر خودروی تولید داخل می‌سازند اما واقعیت این است که کشتی کشتی قطعه از چین وارد می‌کنند و با مونتاژ آن، خود را خودروساز داخلی جا می‌زنند.

چندی است کمبود عرضه خودرو و افزایش قیمت آن به بحث روز جامعه تبدیل شده است. بخشی از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که سرمایه‌های سرگردان مردم که روزی بازار سکه و ارز را مختل کرده بود، امروز به سمت بازار خودرو روانه شده است. او ریشه همه این مشکلات را در تعریف غلط تولید و ترویج مصرف‌گرایی در بین مردم می‌داند.

بررسی درصد وابستگی به واردات در حوزه‌های مختلف نشان می‌دهد که تولیدکنندگان هیچ زمان به خودکفایی صددرصدی دست پیدا نکردند و از همه مهم‌تر آنکه مردم را به خودشان بی‌اعتماد کردند.

فعال بخش خصوصی با بیان اینکه انتشار فهرست ناقص ارزبگیران که فقط ۲۵درصد دریافت‌کنندگان را شامل می‌شود به‌معنای ایجاد شفافیت نیست، گفت: وزارتخانه‌های ذی‌صلاح باید فهرست اسامی مونتاژکاران و ارزبگیران کره‌ای را نیز افشا کنند.

بر اساس آمارهای تجارت خارجی، در سه ماه ابتدایی سال جاری در حالی مونتاژکاران حدود ۷۸۰میلیون دلار انواع قطعه خودرو را وارد کرده‌اند که نامی از آنها در فهرست دریافت‌کنندگان ارز رسمی دیده نمی‌شود.

بر اساس نتایج طرح نیروی کار 1395 سهم گروه عمده شغلی قانونگذاران، مقامات عالیرتبه و مدیران« هم برای کل مردان و زنان و هم به طور جداگانه برای مردان و زنان تقریباً طی تمامی نسلها از روند کاهشی برخوردار بوده است.

طبق ارزیابی صورت گرفته، بیشتر خودروهای تولیدی از سوی خودروسازان داخلی (از نظر مدل) تنها در حد ۲۰ درصد داخلی‌سازی شده‌اند؛ بنابراین به نظر می‌رسد خودروسازان تنها نام خودروساز را یدک کشیده و در عمل به مونتاژکاران صرف قطعات خارجی وارداتی به‌ویژه چینی تبدیل شده‌اند.