غرب دچار نوعی استاندارد چندگانه رفتاری و عدم صداقت اشکار برای تامین منابع است. یک روز جریانی را خوب می داند و فردا روزی آن را انکار می کند. این نوع رفتار نان به نرخ روز خوردن باعث شده که جمهوری اسلامی، هیچ اعتمادی به حرف ها، قرارها و تعهدات غربی ها نداشته باشد و رهبر انقلاب ، این بی اعتمادی را در قالب عبارت " تجربه" به مخاطبان داخلی و خارجی فرمایشات شان، منتقل کرده است. برای روش شدن موضوع ،گزارش تصویری زیر، نگاهی آشکار به زندگی رهبر جدید سوریه دارد.از تروریست غارنشین به الجولانی کاخ‌ نشین . تبدیل، احمد حسین الشرع به محمد الجولانی ، ممد جولانی و احتمالا در آینده، مستر جولانی .جولانی نماد تظاهر آمریکا در مبارزه با تروریسم. ۲۰ سال پیش جولانی به جرم تروریسم توسط آمریکا بازداشت شده بود.

منافع بازیگران ذی نفوذ در سوریه به شدت متعارض و ناهمسو است. بازیگرانی که از ۲۰۱۱ تاکنون در حال کشمکش برای فتح سوریه و بیرون راندن رقبا بوده و این کشور میان آن ها دست به دست شده است. بنابراین، در چنین کانون مناقشه ای، هرچه تعداد بازیگران با منافع متعارض بیشتر باشد، چشم انداز دست یابی به ثبات تیره تر می شود و بر پیچیدگی های بحران افزوده می شود.دو بازیگر مهم یعنی ایران و ترکیه بیش از هر زمانی در سوریه دست به گریبان شده اند و به نظر می رسد پرونده سوریه می تواند دو کشور را وارد تنش و درگیری پیدا و پنهان گسترده تری کند. اظهارات هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه ‌و واکنش ایران را می توان در این بستر ارزیابی کرد.ترکیه و قطر و برخی کشورهای عربی دولت مرکزی همسو با خود و اقتصاد آن را می خواهند، (رژیم صهیونیستی) اسرائیل در پی تصاحب بخشی از سرزمین سوریه است، روسیه و آمریکا به دنبال حفظ پایگاه های نظامی شان هستند و ایران نیز در پی احیای جایگاه از دست رفته در سوریه برای حمایت لجستیکی از مقاومت است.

مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله بهجت ادعایی که اخیرا علیرضا پناهیان، سخنران مذهبی، مطرح کرده بود را در پاسخ به پرسشی از جانب جمعی از دانشجویان لبنانی رد کرد.یکی از خطبای مشهور از قول آیت الله بهجت نقل نموده، که برای ظهور حضرت(عج) نگاه های خود را متوجه اتفاقات یمن بکنید. علیرضا پناهیان در اظهاراتی که از او منتشر شده با اشاره به حوادث اخیر در سوریه گفت: حوادث الان به پدیده سفیانی خیلی می خورد، عجیب ترین قسمتش این است که یک عده طرفدار بنی امیه در منطقه پیدا شده است.

محمدشیاع سودانی، نخست‌وزیر عراق، روز چهارشنبه به تهران می‌آید تا به گفته سفیر ایران در بغداد در مورد مسائل دوجانبه، تحولات منطقه و بین‌الملل به‌خصوص مسائل سوریه رایزنی شود. بازه زمانی این سفر یک ماه پس از سقوط بشار اسد در سوریه، گمانه‌زنی‌ها درخصوص اهداف و ماموریت سفر نخست‌وزیر شیعه عراق به تهران را محور خبر‌ها و تحلیل‌های رسانه‌ای قرار داده‌اند. نخست وزیر عراق، بعد از ظهر امروز چهارشنبه با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی دیدار و گفت‌گو کردند.حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار با قدردانی از اقدامات خوب آقای السودانی در جهت آبادانی و امنیت گفتند: عراق هر مقدار که آبادتر و همراه با امنیت بیشتر باشد به نفع جمهوری اسلامی ایران نیز خواهد بود.همزمان برخی منابع عراقی اظهار کردند پرونده‌هایی که سودانی در تهران مورد بحث قرار می‌دهد شامل تلاش‌هایی برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها میان دولت انتقالی سوریه و ایران و فشار‌های آمریکا برای برچیدن گروه‌های مسلح عراقی و بدهی‌های عراق به ایران و ازسرگیری انتقال گاز ایران به نیروگاه‌های برق عراق است.سفر سودانی به ایران از حیث آینده حشدالشعبی اهمیت بسزایی دارد. در این زمینه السودانی در شرایط پیچیده‌ای قرار دارد، یا باید در برابر فشار‌های خارجی مقاومت کند یا برای رویارویی با تنش‌های داخلی آماده شود.

دسامبر سال جاری میلادی رئیس تلویزیون دولتی ترکیه «تی آر تی» اعلام کرد که بخش فارسی این تلویزیون برای پخش ماهواره‌ای آماده شده، اما این امر با واکنش‌های زیادی در فضای مجازی و محافل رسانه‌ای همراه شده است.ترکیه، به‌عنوان یکی از بازیگران مهم خاورمیانه، طی سال‌های اخیر به‌دنبال برقراری نوعی توازن سیاسی با ایران در سطح منطقه و به‌ویژه محور مقاومت بوده‌است که در تحولات اخیر سوریه نیز نمود یافت؛ راهبردی که طی روزهای اخیر پای مقام‌های آنکارا را به لفاظی‌ها و طراحی‌های رسانه‌ای باز کرده‌است. ترکیه نمایندگی جم را در سالیان عدیده در ترکیه پذیرا بود. سوال اینجاست که در چنین شرایطی چرا شاهد انفعال نهادهای امنیتی در سطح افکار عمومی و نظامات سیاسی کشور هستیم؟ آیا وقت آن نرسیده که مشروعیت نظام رسانه ای کشور بعنوان رکن چهارم دموکراسی ایران، جدی گرفته شود؟ آیا هنوز هم معتقدیم که نهادی فشل از نظر عملکردی چون صداسیما ، توان مقابله با تهاجم های فرهنگی را خواهد داشت؟ ما در خصوص اثرات امنیتی ، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی این اقدام ترک ها هشدار می دهیم. دکتر احمد کاظمی در متنی با عنوان «ت.ر.ت فارسی» و «توهمات رنگارنگ ترکیه»، به برخی از واقعیات این اقدام ترک ها ، اشاره نموده است. وی معتقد است که هدف واقعی از راه‌اندازی ت.ر.ت را باید در قالب نقش سه‌گانه‌ای که ترکیه در تحولات منطقه‌ای ایفاء می‌کند، ارزیابی کرد. این سه نقش عبارتند از : نمایندگی ناتو در غرب آسیا، پیمان‌کاری برای طرح‌های انگلستان، پیگیری رویکرد نئوعثمانی.

تحلیل برآیند نیروهای یک جامعه و روند تغییرات آن با توجه به دو مولفه داخلی( شرایط حاکمیت و کارآمدی،مشروعیت و مقبولیت آن / وضعیت هسته سخت و سطح حرفه ای و غیر تهاجمی بودن آن / وضعیت مردم) و خارجی( کشورهای دوست ، کشورهای دارای منافع و متمایل به معامله ، کشورهای دشمن) قابل تبیین است. در کشورهای خاورمیانه بشکل سنتی دارای نوعی دو قطبی سازی بین تقابل مولفه های داخلی در برابر مولفه های خارجی بوده و در بین مولفه های داخلی نیز ، متاسفانه در غالب موارد، فعالیت مشارکتی بین سه زیر مولفه حاکمیت ، هسته سخت و مردم ، ملاحظه نمی شود و حاکمیت با نوعی نگاه بالا به پائین به شهروندان بر اساس انواع ایدئولوژی ها و طراحی ساخت ها و ساختارها، می نگرد. چنین میدان نیرویی ، فاقد پایداری طولانی مدت بوده و بعد از گذر از دوره حکومت داری میان مدت و با توجه به شکاف مردم- حاکمیت، شاهد حضور سرکوبگرانه هسته های سخت و برخورد های تند با مردم هستیم. شرایطی که بشکل تدریجی باعث محبوبیت زدایی، تغییر ارزش ها و کنار نهادن ایدئولوژی ها و بعضا تقدس ها در مردم و در نهایت ، سست شدن پایه های مشروعیت نظام ها می شود. نقطه عطفی که زیر بخش های مولفه خارجی، حداکثر استفاده را از آن نموده و تامین منافع خود را در کشور بحران زده، جستجو می کند. محمدرضا تاجیک، تحلیل گر سیاسی، بر اساس نوعی تحلیل روندی و تاریخی ، اقدام به بررسی سیر قهقرایی حکومت بشار اسد در سوریه نموده و نظرگاه هایی نیز در مورد شرایط ایران و برخی دیگر از کشورهای همسایه ، ارایه می دهد.

ولادیمیر پوتین در کنفرانس خبری سالانه خود در مسکو مدعی شده است که روسیه از طریق پایگاه حمیمیم چهار هزار نیروی نظامی ایران را از سوریه به تهران منتقل کرده و نیز ادعا کرده که «ایرانی‌ها قبلاً از ما می‌خواستند در انتقال واحدهای‌شان به سوریه به آن‌ها کمک کنیم و این‌بار خواستند آن‌ها را خارج کنیم.» ادعایی چالش‌برانگیز که با واکنش‌هایی در تهران مواجه شده است.در مقابل، چهره های مختلف در ایران در روزهای اخیر تحلیل ها و روایت های متفاوتی از موضوع «حضور نیروهای ایرانی در سوریه و خروج آنها» داشتند.بعنوان نمونه، سردار کوثری و سردار اسدی بیان داشتند که بیشتر این تعدادی که به اسم ایرانی آمده اند، شیعیان افغانستانی هستند. آنها همه غیرنظامی بودند، ما اجازه نمی دهیم نیروهای نظامی مان را روسیه جا به جا کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره شرط بازگشایی سفارت ایران در سوریه گفت: بازگشایی سفارت در دمشق نیازمند مقدماتی است از جمله تامین امنیت سفارت و کارکنان و به مجرد اینکه شرایط لازم به لحاظ تامین امنیت و سیاسی فراهم شود این کار را دنبال خواهیم کرد.

تصور اولیه بر این است که سقوط بشار اسد از دو جهت از دست دادن یک هم پیمان استراتژیک و دوم ، از دست دادن گذرگاه انتقال نیروها و تجهیزات به حزب‌الله و دیگر گروه‌ها در منطقه، برای ایران ضربه بزرگی محسوب می شود. این در حالی است که ایران از قبل ، سناریوهای عبور مدیریت شده از سقوط احتمالی اسد را طرح ریزی کرده بود. این سناریوها در طیفی از دست یابی به مسیرهای جدید حمایت، باز تعریف هم پیمانان منطقه ای جدید، باز تعریف حمایت ها از گروه های درگیر در سوریه و مواردی همانند است. همچنین لازم به توضیح است که هزینه‌های حمایت ایران از گروه‌های مقاومت در منطقه، همواره با بزرگ نمایی در هزینه و یا کوچک شماری دستاوردها، مورد توجه منتقدان بوده است. اگر چه چنین هزینه‌هایی را همه کشورها برای حفاظت از امنیت ملی خود می‌کنند. طرح ریزی های جدید ایران به دو مولفه اصلاح و تقویت رابطه حاکمیت مردم در داخل و بازتعریف رابطه دوست- دشمن- هم پیمان استراتژیک در خارج، استوار است. برخی از سیاسیون ایرانی نیز معتقدند که ایران سیاست صبر و انتظار را در خصوص وقایع سوریه در پیش گرفته است .در زمان وزارت صالحی، اما یک اقدام مهم درباره سوریه رخ داد و آن طرح چهار ماده‌ای برای «حل سیاسی» بحران سوریه بود .کلیات طرح چهار ماده‌ای عبارت بود از: ۱. گفت‌و‌گو‌های فراگیر سوری _سوری جهت تشکیل حکومت وحدت ملی؛ ۲. تعلیق گام به گام درگیری‌ها و تحقق اشتی ملی؛ ۳. انتخابات مجلس مؤسسان و تدوین قانون اساسی جدید؛ ۴. رفراندوم قانون اساسی و شکل گیری نهاد‌های دائمی سوریه .

جعفر قادری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت، این همه در سوریه هزینه کردیم، اما آخرش نتوانستیم از ظرفیت معادن پتاس که سوری ها برای ما فراهم کرده بودند استفاده کنیم! تفاهمنامه تجارت آزاد ایران و سوریه، هنوز بعد از سال ها از تصویب مجلس ایران نگذشته است و ... . افکار عمومی می پرسد که ایا قرار است موقعیت های کشور در سایه انواع انحصارها و شبه انحصارها و امنیتی بازی ها و سلیقه های ملون سیاسی و بروکراسی های افلاطونی، سوخت شود؟

رهبر معظم انقلاب اسلامی اهداف مهاجمانی را که از شمال و جنوب دنبال تصرف سرزمین‌های سوریه هستند، متفاوت خواندند و افزودند،نباید تردید کرد که آنچه در سوریه اتفاق افتاد، در اتاق فرمان آمریکا و اسرائیل طراحی شده است و عامل اصلی آن در آنجاست. در این میان آمریکا دنبال محکم کردن جای پای خود است اما زمان نشان خواهد داد که هیچ یک، به اهداف خود نمی‌رسند و بدون شک مناطق تصرف‌شده سوریه بدست جوانان غیور سوری آزاد خواهد شد.در این بین ، یک عده‌ای البته همت شان این است که تو دل مردم را خالی کنند. این نباید اتفاق بیفتد.در داخل اگر کسی در تحلیلی، در بیانی جوری حرف بزند که معنایش خالی کردن تو دل مردم باشد، این جرم است. باید دنبال بشود.

خبرگزاری رویترز در گفتگو با ۱۴ نفر از افراد آگاه، به ساعات پایانی حضور بشار اسد، رئیس جمهور مخلوع سوریه در دمشق پرداخته است. این منابع آگاه شامل حلقه داخلی رئیس جمهوری سابق سوریه، دیپلمات‌های کشور‌های منطقه و منابع امنیتی و ارشد ایرانی است که خواسته‌اند نامشان فاش نشود. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که بشار اسد تقریباً به هیچ کس در مورد برنامه فرار خود از سوریه همزمان با فروپاشی رژیمش اعتماد نکرد؛ تا آنجا که حتی دستیاران، مقامات و خویشاوندان خود گمراه کرد یا آن‌ها را عملا از فکر و طرح خود بی‌اطلاع گذاشت. دو دیپلمات منطقه‌ای گفتند که اسد خودش روز یکشنبه هشتم دسامبر (۱۸ آذر) در حالی که شورشیان به سمت پایتخت پیشروی می‌کردند، با هواپیما از دمشق فرار کرد و این در حالی بود که فرستنده هواپیمای حامل او خاموش بود و در ارتفاع پایین پرواز می‌کرد. اسد ابتدا به پایگاه هوایی حمیمیم روسیه در شهر ساحلی لاذقیه سوریه رفت و از آنجا به مسکو پرواز کرد. به گفته این منابع، اسما همسر بشار اسد و سه فرزندش از پیش در پایتخت روسیه منتظر او بودند. سه تن از اعضای حلقه داخلی اسد گفتند که او ابتدا می‌خواسته است به امارات عربی متحده پناهنده شود. این افراد گفتند که اماراتی‌ها از واکنش‌های بین‌المللی به دلیل پناه دادن به شخصیتی که به اتهام استفاده از سلاح‌های شیمیایی در سرکوب شورشیان تحت تحریم‌های آمریکا و اروپا است، بیم داشتند، اتهاماتی که اسد آن‌ها را ساختگی خوانده و همواره رد کرده است. یک منبع امنیتی غربی گفت که لاوروف «هر کاری که از دستش بر می‌آمد» برای تضمین خروج امن اسد انجام داد. این سه منبع گفتند که قطر و ترکیه با هیات تحریر شام برای تسهیل خروج اسد، علیرغم ادعای رسمی هر دو کشور مبنی بر عدم تماس با این گروه که توسط ایالات متحده و سازمان ملل متحد به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود، هماهنگی‌هایی را انجام دادند.

چنانچه سوریه تجزیه شود بازی باخت- باخت برای ایران و جولانی و از طرف دیگر یک بازی برد- برد برای ائتلاف ترکی- عبری- آمریکایی خواهد بود.بر این قاعده، جمهوری اسلامی ایران باید از طریق دیپلماسی پنهان با گروه‌ها مختلف سوریه ارتباط برقرار نموده و بطور مداوم به آنها گوشزد نماید که ترکیه، اسرائیل و آمریکا به دنبال تجزیه سوریه هستند.با توجه به بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه مناطق اشغال شده سوریه توسط جوانان سوری آزاد خواهد شد، این پیام بیانگر این است که اسرائیل اشغالگر تهدید مشترک ایران و سوریه است و جوانان سوری بمنظور جلوگیری از تجزیه سوریه به اذن الله اسرائیل را از سوریه خارج می‌کنند.

ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد، حدود ٧٠ الی ۸۰ درصد از توان نظامی سوریه را با حدود ۴۸۰ حمله به حدود ۳۲۰ هدف در اقصی نقاط سوریه از دمشق گرفته تا طرطوس، نابود کرده است. به نقل از ارتش اسرائیل ادعا شده که در این عملیات‌ها حدود ۳۵۰ جنگنده از نیروی هوایی مشارکت کردند. رسانه‌های این رژیم اعلام کردند که ارتش رژیم صهیونیستی بیشتر سلاح‌ها، جنگنده‌ها و کشتی‌های جنگی ارتش سوریه را منهدم کرده است. برخی از تحلیل گران مغتقدند که با افزایش تاثیر گذاری بر تحولات سیاسی در سوریه، احتمال ورود دمشق به ائتلاف‌های ضد اسرائیلی در آینده را کاهش داده و با تغییر موازنه قدرت به نفع خود، مانع از شکل‌گیری تهدیدات جدید در نزدیکی مرزهایش شود. اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی چه در بعد نابودسازی ظرفیت‌های نظامی سوریه، چه پیشروی نظامی در خاک سوریه که نقض آشکار حاکمیت ملی و تمامیت ارضی این کشور محسوب می‌شود، تاکنون با اعتراض هیچیک از رهبران جدید سوریه، کشور‌های عربی، اسلامی و جامعه جهانی روبرو نشده است.

بعد از انتشار ادعای فارن پالسي در خصوص خارج شدن بشار اسد، رييس‌جمهور سوريه در بامداد يكشنبه به وقت محلي از كشور ، دومینوی حوادث با سرعت بیشتری اقدام به حرکت نمود.پيشروي برق‌آساي ائتلاف گروه‌هاي شورشي به 50 سال حكومت خانواده اسد پايان داد و گمانه‌زني‌هاي زيادي در مورد آينده اين كشور به‌شدت آشفته مطرح شد. سه کشور روسیه- ایران- ترکیه ، چهار کشور اردن-عربستان-امارات-قطر ، ایالات متحده و دو کشور فرانسه و انگلیس ، سه کشور لبنان- فلسطین و رژیم اشغالگر قدس ، چند کشور چین، عراق و مصر، از مهمترین کشورهای متاثر از این رویداد هستند. سوریه پسا اسد ، صرفا با جریان تحریر الشام مواجه نبوده و طیفی از درگیری های داخلی و حمایت های خارجی در کنار مداخلات سیاسی بین الدول و توافقات پشت پرده ، سبب پیاده سازی قواعد این میدان نیرو خواهد شد. برخی ها با نوعی ظاهر بینی موضوع و شرایط سوریه بعد از اسد را به سقوط افغانستان و حاکمیت طالبان و سقوط قذافی و لیبی بعد از قذافی ، مقایسه می کنند.

در برداشتی ظاهری با سقوط دولت اسد و ماهیت عاملین داخلی سقوط به نظر می‌رسد وضعیتی شبیه سقوط کابل در ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ (۱۵ اوت ۲۰۲۱) رخ داده است؛ حرکت سریع مخالفان دولت مرکزی به سمت شهر‌های مهم و سپس پایتخت و درنهایت خروج رأس نظام سیاسی از کشور و تحویل قدرت طی معامله‌ای پنهان و نانوشته. بر اساس ظاهر بازی ها، این شائبه ایجاد شده که آنچه در تابستان ۱۴۰۰ کابل رخ داد، در پاییز ۱۴۰۳ با شابلون در دمشق کشیده شده است. تحلیل این میدان نیرو نیازمند واکاوی جنبه‌های مخلف بوده و ۱۸ سوالی که سید مهدی طالبی پژوهشگر حوزه بین‌الملل در این خصوص بیان نموده، می‌تواند کمک کار مناسبی در درک بهتر موضوع باشد.

سیاست در کشورهای جهان سوم امری،محرمانه و بعضا انحصاری قلمداد می شود در حالی که در اصل امری همگانی و مشارکتی است. سیاست همانند سایر حوزه ها و نهادهای اجتماعی، نیازمند تخصص و فناوری و الزاما سیاستگذاری است. وقتی سیاست را به سلیقه، انحصار، ادعا و بدعت تقلیل داده و محدود می کنیم ، مشارکت همگانی و تخصص گرایی از درونش رخت بر بسته و تبدیل به پدیده ایجاد نظم از راه سرکوب می شود. اشتباهی که غالب دیکتاتورها ، حکومت های تمامیت طلب و دولت های کودتا ، مرتکب آن می شوند. در دیدگاه سیاسیون در چنین جوامعی ، دموکراسی معنا نداشته و در حداکثر موارد، دادن حق رای به مردم برای انتخاب از بین گزینه های تعیین شده توسط سیاسیون است. این در حالی است که در معنای واقعی، دموکراسی یعنی حق و توان مردم در مواجهه و برخورد با کانون های قدرت. چنین برداشتی از دموکراسی، سیاست را تحت نظارت اجتماع قرار می دهد نه اینکه اجتماع تابع سیاست باشد. سقوط حکومت اسد ، درس های خوبی برای کشورهای گوناگون و دولت های مختلف می تواند داشته باشد. غلامعلی دهقان معتقد است که در نیم قرن گذشته خاورمیانه شاهد سقوط حکمران‌ها بوده که در سقوط‌شان عوامل متعدد ولی مشترکی وجود داشته است. دلیل اول مشترک سقوط این حاکمان این بود که در این کشورها چیزی به اسم مشارکت سیاسی مردم به معنای واقعی کلمه وجود نداشت. به تعبیری این رهبران به مقوله‌ای تحت عنوان توسعه سیاسی بی‌توجه بودند. در این کشورها اگر مشارکتی بود هم صرفا جنبه نمایشی و تصنعی داشت. وقتی توسعه سیاسی مفقود شد و مردم در امر سیاست کشور برای خود نقشی قائل نبودند، بدیهی است‌ در روزهای سرنوشت که پای نظام سیاسی کشور در میان است، به میدان نخواهند آمد.شخصی شدن قدرت و دور شدن از آحاد ملت زیربنای سیاست کشور را متزلزل و به تعبیری لق می‌کند و کافی است تندبادی بوزد و همه چیز را ویران کند. اتفاقی که در این کشورها رخ داد. به همین دلیل من معتقدم باید منافذ حضور مردم در امور سیاست را همیشه باز نگه داشت نه اینکه با بهانه‌های مختلف آنها را مسدود کرد. دومین ویژگی مشترک دولت های ساقط شده،اتخاذ رویکرد امنیتی در اداره کشور و دل خوش بودن به درآمدهای ناشی از اقتصاد رانتیر بوده(دولت رانتیر دولتی است که بیش از چهل درصد درآمدش از صادرات یک کالا تامین می‌شود) تا توده مردم در آرامش کاذب بسر برده و دور از دنیای سیاست باشند.دولت‌های ‌رانتیر پول و رانت می‌دهند و قدرت می‌گیرند. برخلاف کشورهای پیشرفته که مالیات می‌گیرند و‌ به جامعه قدرت می‌دهند. وقتی‌ دولت‌ رانتیر‌ شکل گرفت‌‌ دولت‌ها جا‌معه و شهروندان را به خود وابسته می‌کنند و نیازی هم به مشارکت واقعی و ‌حضور نخبگان سیاسی و‌ مشارکت طبقه متوسط نمی‌بینند. سومین عامل مهم سقوط حاکم در این کشورها شکل نگرفتن حتی یک طبقه اجتماعی حامی حکومت بوده است. کشورهای جهان سوم باید برای عبور از مرحله‌گذار به توسعه همه‌جانبه از حمایت بخشی از جامعه برخوردار باشند. در این کشورها هیچگاه طبقه حامی که در روزهای سخت به میان‌ آید ایجاد نشد. برای همین با یک تندباد سیاسی همه چیز یک شبه از میان رفت.در خصوص سوریه، واقعیت این است که اوضاع سوریه از دست جریان حاکم خارج و مخالفان اسد خیلی زود دست بالا را در تحولات جاری پیدا کردند. شرایط به شکلی بود که انگار نه حامیان بین‌المللی وی و نه موافقین داخلی عزمی برای حمایت از اسد نداشتند.

ضرغامی در واکنش به اخبار سرنگونی حکومت اسد و علاقمندی و پیگیری خاص موضوع توسط ایرانی ها در فضای مجازی ، بیان داشت که همه در فضای مجازی در ذیل اخبار سوریه به دنبال ویژگی‌های سفیانی هستند!تکرار تراژدی به کمدی ختم می شود ( علت جوک سازی ایرانی ها در بحران) و ... . آیا بعد از این واقعه ، شاهد جوک های آخر الزمانی خواهیم بود؟

روی کار آمدن حافظ اسد در سوریه، حاصل کودتایی است که در سال ۱۹۷۰ در این کشور رخ داد. او که در آن زمان ۴۰ ساله بود، چهره‌ای شناخته شده در ارتش و در میان حزب بعث سوریه به‌حساب می‌آمد.در سال ۲۰۰۰ اسد تنها ۶۹ سال داشت که درهنگام مکالمه تلفنی با امیل لحود رئیس‌جمهور لبنان دچار حمله قلبی شد و از دنیا رفت و بلافاصله بعد از آن حزب بعث بشار اسد را برای در دست گرفتن حکومت در سوریه انتخاب کرد. در آن زمان بشار در لندن چشم‌پزشکی خوانده بود و کسی توقعش را نداشت که حافظ اسد جای خود را به او بدهد.مخالفان خاندان اسد دوران حکومت حافظ را با دوران حکومت صدام حسین مقایسه می‌کنند و مدعی‌اند که او از برخورد با مخالفان خود ابایی نداشته است. اما در سیاست‌خارجی، حافظ اسد و صدام حسین دشمنی خونی با یکدیگر داشتند. به طوری که حافظ اسد در دوران جنگ تحمیلی علیه ایران، تمام قد مقابل عراق ایستاد و از تهران حمایت کرد و البته ایران هم این لطف اسد را هرگز نادیده نگرفت و بی‌جواب نگذاشت.

سقوط دولت بشار اسد و گیج زدن های تحلیلی سیاسیون در ایران نشان داد که تصمیمات اساسی کشور، از موضعی بالاتر از مجلس، نهاد نظامی خاص و .... ، گرفته می شود. امری طبیعی که حداقل ادعای بلدم بلدم برخی از سیاسیون را فرو نشاند. آنچه که در این بین قابل کتمان نبود، کسوف بشار اسد بجای غروب او بود. سرعت تغییرات بحدی زیاد بود که مشخص نگردید، دولت بشار اسد ذوب شد ، تبخیر گردید و یا تسعید ( تبدیل جامد به گاز) شد. آنچه که مسلم است نوعی تفاهم جهانی و منطقه ای درخصوص گذر از بشار اسد و کنار نهادن او به وقوع پیوسته است. لازم به توضیح است که هیچ یک از اصحاب سیاسی کشور درباره تفاهم ها و توافق های احتمالی روسیه- ایران-ترکیه و یا برخی توافقات خاص ایران با کشوری خاص، صحبت نکردند. هیچ یک از سیاسیون از وضعیت و پرسش های نظامیون و مستشاران ایرانی مستقر در سوریه و حتی لشکر فاطمیون در شرایط ترک سوریه و عدم مداخله نظامیف حرفی نزدند.