اولویت کشور و نهاد‌های مختلف ساختار سیاسی کشور در سال ۱۴۰۳ از سوی رهبر معظم انقلاب رونق تولید با حضور و مشارکت مردم تعیین شده و پیوند عنصر تولید و مشارکت مردم نیازمند تبیین ابعاد مختلف، نسبت این دو برای آگاهی‌بخشی عمومی و مطالبه‌گری از نهاد‌های مختلف برای عمل به وظایف خود است. برای بحث در این زمینه با دکتر «محمد خوش‌چهره» استاد اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده مردم تهران در مجلس هفتم، وارد گفتگو شده ایم. وی در پاسخ به سوال، چرا با وجود اقتصادانانی که در بهترین دانشگاه‌های دنیا و کشورمان درس خوانده‌اند، اما اوضاع اقتصادی کشور مطلوب نیست؟ می‌گوید، جواب اولیه و ساده برای شما، این شعر پرمحتواست: «جواهرفروشان به کنجی خموش/ چه گرم است بازار شلغم‌فروش»! جواب بعدی آنکه باید تفاوت منطقی بین اقتصاددان و اقتصادخوانده قائل شویم. در بین اقتصاددانان هم تفاوت معناداری وجود دارد. اول سلامت نفس است، یعنی اگر سطحی از دانش اقتصادی داشته باشد و سالم نباشد، مصداق شعر «چو دزدی با چراغ آید/ گزیده‌تر برد کالا» می‌شود. در بین دلایل دیگر باقی مانده، یک دلیل دیگر هم بگوییم و آن هم ضعف درک و حتی نگرانی بعضی از زمامداران در به‌کارگیری اقتصاددانان سالم، عالم و مستقل به خاطر مسائل جناحی و باندی است. به نظر من اینجا باید به نقش صداوسیما توجه کنیم. متأسفانه صداوسیما بسته عمل می‌کند. من این مسئله را فاجعه زمامداری می‌دانم. رئیس بانک مرکزی به جای پاسخگویی به فاجعه سقوط ارزش پول ملی و سیاست‌های نامناسب ارزی در مورد سقوط ارزش پول ملی، استدلال‌های نادرست می‌کرد و صداوسیما هم ناخواسته یا خواسته آدرس غلط به مردم می‌داد، یعنی زمامدارانی که مقدرات مردم را مخصوصاً در مجلس و دولت تعیین می‌کنند، بعضاً متناسب با شرایط و درک مناسب، توان و تدبیر لازم را برای حل مسائل کشور ندارند.

از دهه ۱۳۸۰، اصطلاح روحیۀ جهادی در کنار روحیه انقلابی در محاورات سیاسی رشد کرده و در نیمه دوم دهه ۱۳۹۰ بر گستره آن افزوده شد. دکتر درخشان در مناظره اردیبهشت ماه با دکتر غنی‌نژاد، مشکل اقتصاد ایران را ساختاری دانسته و راه‌حل آن را داشتن روحیۀ انقلابی بیان کرد. حال این پرسش مطرح می‌شود که تعریف دقیق و ویژگی‌های روحیۀ انقلابی چیست؟ چرا تاکنون این روحیه نتوانسته است مشکلات اقتصادی را حل کند؟ روحیه انقلابی در کدام دوره‌های تاریخی و در چه حوزه‌هایی کاربرد داشته است؟باید گفت: روحیه جهادی بدون نگاه علمی و نادیده گرفتن علل پیدایش یک مشکل موجب اقدامات کم‌فایده و اتلاف منابع شده است. عدم موفقیت به دلیل دخالت دولت در تخصیص ارز و ایجاد رانت، نگاه نادرست به پدیده فساد، تقویت موقعیت واردکننده در برابر تولیدکننده داخلی بوده است. راه حل نیز دوری از شعار و داشتن تحلیل علمی و تغییر رویکرد است.

گمانم بر این است که هنوز هم به زبان فارسی کتابی که تا این حد ریز و دقیق مفهوم و زوایای بازار را کاویده باشد و تمایز بازار به عنوان نظام را از بازار به عنوان نهاد و بازار به عنوان ابزار روشن کرده باشد و شرایط تحقق یک نظام اقتصادی بازاری و موانع تحقق آن در اقتصاد ایران را وارسی کرده باشد، نداریم. مطالعه این کتاب برای دانشجوی اقتصاد ضروری و برای دانشجویان سایر علوم اجتماعی بسیار روشنگر خواهد بود.

اعتقادم این است که اگر برای مباحث اقتصاد به دنبال کشورهای دوست و همسایه و کشورهایی که می‌توانند مقداری فارغ از آمریکایی ها در مسائل اقتصادیشان ورود پیدا کنند می رفتیم؛ موفق تر بودیم تا این که همه تخم مرغ‌هایمان را در سبد اروپایی ها بگذاریم و در نهایت به هیچ نتیجه ای هم نرسیم.

اقتصاد ایران، نشانه‌هایی از اقتصاد اسلامی را ندارد و نظام سرمایه‌داری در آن پیاده شده و تمام عوامل و مزیت‌های آن را نیز داراست، البته نظام سرمایه‌داری که در ایران اجرا شد با نظام سرمایه‌داری که در آمریکا، نروژ و... اجرا می‌شود، متفاوت است.

امیر احمدی اظهار داشت: اگرچه ترامپ از برجام برای دلایل دیگری خارج شد اما اگر منافع اقتصادی امریکا بار بزرگی در برجام داشت ممکن بود حفظ شود. ترامپ یک بساز و بفروش و "قمار باز" است و در اقتصاد تا بخواهی برد و باخت داشته است.

یک کارشناس اقتصادی گفت: اصلاحات اقتصادی باید در صندوق‌های بازنشستگی و در کم کردن حجم دولت و اداره دولت باید صورت پذیرد، دولت‌ها باید هر سال ۵ درصد از حجم شان کوچکتر می‌شد اما نه تنها چنین اتفاقی نیفتاده بلکه این روند سیر صعودی داشته است.